آیا AOL سی ساله در دستان ورایزون دوباره متولد می‌شود؟

امسال شرکت AOL سی ساله شده است؛ اما جشن تولد امسال متفاوت از سال‌های قبل خواهد بود. همان‌طور که در خبرها آمده است، اپراتور مخابراتی ورایزون قصد دارد شرکت AOL را به قیمت 4.4 میلیارد دلار خریداری کند. هدف از این خرید ساخت یک پلتفرم محتوایی وب منحصربه‌فرد اعلام شده است. فارغ از چرایی این خرید و دلایل افت شرکتی همچون AOL و علاقه سرویس‌دهنده‌ای مانند ورایزون به تولید محتوا و ارائه سرویس‌های محتوامحور مالتی‌مدیا روی وب یا پیش‌بینی آینده AOL و سرنوشت ده‌ها پروژه و سایت خبری که زیر نظر او کار می‌کردند؛ باید گفت AOL که به نام America Online نیز شناخته می‌شود، یک شرکت معمولی نیست. این شرکت یک داستان بزرگ پشت سر خود دارد و فراز و نشیب‌های باورنکردنی را به عمر خود دیده است. سخت است AOL را مرده بپنداریم و شاهد حذف شدن نامش از روی وب باشیم. شاید تولد و پوست‌اندازی جدیدی منتظر این شرکت است؛ با ارائه یک بستر محتوایی جدید روی وب.

AOL را باید به نوعی پدر ارتباطات مصرفی یا ارتباطات کاربران با یکدیگر دانست. خود این شرکت در سال 1985 بنیان‌گذاری شده است ولی در سال 1989 سرویس آنلاینی برای کاربران راه‌اندازی کرد در حالی که هنوز هیچ صحبتی از اینترنت Dial-UP نبود  و اصلاً بهتر است بگوییم اینترنت، همگانی و عمومی نبود. دولت کنترل این شبکه را به دست داشت و البته چند دانشگاه نیز برای تحقیقات ازش استفاده می‌کردند. سرویس‌هایی مانند CompuServe و MCI Mail نیز وجود داشتند ولی بیشتر برای کسب‌وکارها طراحی شده و کاربردهای عمومی برای مصرف‌کننده نهایی نداشتند. اما استیو کیس، مدیرعامل AOL ایده متفاوتی در سر داشت. وی می‌خواست سرویسی ارائه بدهد که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان مصرف‌کننده‌اش باشند. به همین دلیل، در همان سال‌های اولیه راه‌اندازی سرویس آنلاین خودش، ده‌ها مرکز و منبع علمی یا اطلاعاتی را بدان افزود و از همه دعوت کرد روی این سرویس‌ گروه‌های مختلفی برای تبادل اطلاعات و ارتباط با یکدیگر تشکیل دهند. در آن زمان، هنوز خبری از صدا یا تصویر روی اینترنت نبود و فقط متن وجود داشت. حتا یک عکس روی اینترنت Dial-UP یک چالش بزرگ بود. این‌گونه بود که تعداد زیادی مردم از سراسر امریکا به این شبکه سرازیر شدند و با استفاده از یک نرم‌افزار روی فلاپی دیسک می‌توانستند در شبکه آنلاین باشند. جالب است بدانید این نرم‌افزار توسط نشریات یا روزنامه‌ها دست به دست می‌چرخید. این شبکه فقط یک نمونه از ده‌ها سرویس ارتباطی و مکالماتی آنلاین ساخته شده توسط این شرکت «اعجوبه» است. سال‌ها قبل از اینکه موسسه Reddit سرویسی مانند Ask Me Anything را روی اینترنت راه‌اندازی کند، نشریات و ژورنالیست‌ها مطالب و محتوای خود را روی AOL قرار می‌دادند و به بحث و تبادل‌نظر با دیگران می‌‌پرداختند.

ایمیل یکی دیگر از سرویس‌هایی است که نامش با AOL عجین شده است. ایمیل تا قبل از آن آیکون معروف «You’ve got mail»، یک سرویس محدود برای استفاده دانشگاهیان و برخی مراکز تجاری بود ولی AOL آن را به سرویسی عمومی و محبوب تبدیل کرد. این آیکون آن‌قدر معروف شد که 10 سال بعد فیلمی با همین نام و با بازی تام هنکس و مگ رایان ساخته شد. این شرکت همیشه خودش را به عنوان یک پیشرو کسب‌وکار مبتنی بر اینترنت معرفی کرده است. نت‌اسکیپ، مرورگر وب معروف سال‌های اولیه وب نماد دیگری از این شرکت است. هنوز بسیاری از کاربران قدیمی اینترنت خاطرات بکر و دست‌نخورده‌ای از کار با این مرورگر و سرویس‌های پیشگامی که ارائه می‌داد، دارند. جالب است خود AOL این مرورگر وب را 4.2 میلیارد دلار خریداری کرد.

اما شاید راز ماندگاری AOL تا کنون ارایه سرویس‌های Dial-UP این شرکت بوده است. در ماه گذشته بود که اعلام شد این شرکت هنوز 200 میلیون مشترک Dial-UP دارد. در سال 2000 که سرویس‌های اینترنتی مانند DSL و تلویزیون کابلی جایگزین اینترنت Dial-UP شد، AOL سعی کرد با ثبت‌نام بیشتر از مشتریان و ارائه انبوهی سرویس‌ دیگر از افت یک باره مشترکان خود بکاهد. شاید بتوان گفت AOL همیشه خالق فناوری‌ها و سرویس‌هایی بوده است که به مرور زمان از محبوبیت شان کاسته شده و از بین رفتند ولی این شرکت پا برجا باقی ماند و فناوری یا سرویس دیگری را جایگزین کرد. دیسک‌های نوری CD مثالی دیگری در این زمینه هستند که باز اکنون در گوشه‌ای از ذهن کاربران رها شدند. یا مثلاً این شرکت سرویس‌های پیام‌رسانی کوتاهی برای ارتباط کاربران با یکدیگر ارائه می‌داد که اکنون به شیوه مدرنش شاهد SMS هستیم و البته باید اشاره‌ای به Apple iMessage و WhatsApp کنیم.

همین‌طور که خاطرات‌مان از AOL را مرور می‌کنیم، به همکاری این شرکت با تایم‌وارنر می‌رسیم. AOL نمی‌توانست گروه‌های تشکیل شده روی اینترنت را مدیریت و برایشان محتوا تولید کند. بنابراین با همکاری و تصمیم به ادغام شدن با تایم‌وارنر سعی کرد ترکیبی بدیع از فیلم، تلویزیون، کتاب و نشریات روی اینترنت بسازد. همکاری که هیچ‌گاه به سرانجام نرسید. تایم‌وارنر با انواع مشکلات حقوقی انتشار فیلم‌های هالیوودی درگیر شد و نتوانست به طور موثری با AOL همکاری کند. از سوی دیگر، AOL پنج سال طلایی روی وب را از دست داد. بنابراین، مدیران این شرکت تصمیم گرفتند کمی تغییر رویه بدهند و وارد حوزه‌های جدیدتری مانند «سلامت الکترونیکی» شوند. همچنین برخی از دفاتر این شرکت تعطیل شد و با برچیده شدن دفتر مرکزی‌اش در منطقه منهتن، رسماً دوره انزوجا و گوشه‌گیری‌اش شروع شد.

اکنون، ادغام AOL با این سابقه طولانی و قابل احترام در یک شرکت اپراتور مخابراتی، شاید بازسازی و پول‌سازی جدیدی را به همراه داشته باشد. نگرانی و سوال اصلی مطرح در میان کارشناسان و بسیاری از سایت‌ها و نشریات عاقبت برخی سایت‌ها و بنگاه‌های خبری وابسته به این شرکت است. مثلاً دو سایت بزرگ خبری فناوری تک‌کرانچ و ان‌گجت متعلق به AOL هستند و به نظر نمی‌رسد حاضر باشند زیر نظر ورایزون ادامه کار بدهند. چون در این صورت وجهه بی‌طرفانه و استقلال رای و آزادی عمل خود را از دست خواهند یا حداقل بدان متهم خواهند شد. برخی خبرهای از واگذاری یا فروش این سایت‌ها به یک شرکت آلمانی خبر می‌دهند.

منبع: + و +