زنان الهام‌بخش (1): اِدنا عدن اسماعیل

فرانک مجیدی: پیش‌تر در «یک پزشک»، درباره‌ی چند تن از بانوان و دختران الهام‌بخش نوشته‌ام. مثلاً نوشته‌های زیادی درباره‌ی ملاله یوسف‌زی در وبلاگ پیدا خواهید کرد (+ و + و + و + و +)، پک پست عکس درباره‌ی زنانی که کارهایی نامعمول در زمانه‌ی خود انجام دادند و نوشته‌ای درباره‌ی زنان دانشمندی که آن‌چنان که باید و شاید، قدر ندیدند. این دست از نوشته‌ها، با معرفی زنان الهام‌بخش در اقصی‌نقاط جهان، ادامه خواهد داشت. امروز از «ادنا عدن اسماعیل» می‌گویم. او در زمانی که سومالی هنوز مستعمره‌ی بریتانیا بود، در خانواده‌ای ثروتمند و تحصیل‌کرده به دنیا آمد. زمانی که 15 ساله شد، مدرسه‌ای برای دختران در سومالی تأسیس گردید و او به‌عنوان یک معلم/ دانش‌آموز در آن‌جا مشغول به کار شد. او اولین زن سومالیایی است که برای تحصیلات به بریتانیا رفت و مدرک پرستاری و مامایی اخذ کرد، اولین زن سومالیایی است که گواهینامه‌ی رانندگی گرفت و با ازدواجش با «ابراهیم عگال»، نخست‌وزیر وقت سومالی، بانوی اول سومالی نیز شد.

او در طول زندگی اش، به بهبود کیفیت زندگی شمار زیادی از زنان و دختران آفریقایی کمک کرد. پس از جدایی‌اش از عگال و کار به‌عنوان یک پرستار در کشورش، او از سوی سازمان بهداشت جهانی و همچنین یونیسف، برای آموزش کمیته‌هایی مربوط به بهداشت زنان و ماماها برای بهبود وضعیت سلامت و بهداشت زنان و کاهش مرگ و میر آ ها، انتخاب شد. با فعالیت‌های او، کیفیت بهداشت زنان آفریقایی بهبود قابل ملاحظه‌ای یافت. او جزو نخستین زنانی بود که علیه ختنه‌ی زنان در آفریقا موضع‌گیری کرد، آن هم در زمانی‌که صحبت درباره‌ی این موضوع پسندیده نبود و این امر، در میان بسیاری از آفریقایی‌ها رواج داشت.

پس از بازنشستگی‌اش از سازمان بهداشت جهانی، او تصمیم گرفت که رؤیای همیشگی‌اش را عملی نماید. برای همین تمام اموال خود را فروخت تا به سومالی بازگردد. در آن زمان، سومالی کشوری محروم بود که جنگ‌های داخلی آن را به وضعیتی اسفبار کشانده‌بود. وضعیت نابسمان سومالی او را ناامید نکرد و او تمام تلاشش را برای ساخت بیمارستان رؤیاهایش، که به کمک و درمان زنان می‌پرداخت، به کار بست. برای عملی شدن این آرزو، او با هر که لازم بود و نبود، به مذاکره پرداخت. از جمله، رئیس‌جمهور سومالی و نیز شوهر سابق خودش. پیش از آن‌که بیمارستان او به مرحله‌ی نصب سقف برسد، پول‌های او تمام شد. اما او با کمک دوستان‌ش توانست پول لازم را تأمین نماید و کار احداث بیمارستان را در سال 2002 به پایان برساند. او در این بیمارستان به آموزش 1000 ماما پرداخت تا در تمام نقاط سومالی به وضعیت سلامت زنان و مادران رسیدگی نمایند. تلاش‌های بی‌وقفه‌ی خانم اسماعیل باعث شده که نرخ مرگ و میر مادران سومالیایی، با کاهش 25 درصدی مواجه شود.

ادنا، شخصیتی است که در طول زندگی‌اش بسیار مورد تقدیر قرار گرفته و جوایز زیاد و دکتراهای افتخاری فراوان در کارنامه دارد. او به معنای واقعی کلمه، فردی پیشگام است که راه را برای زنان منطقه‌ای از جهان هموار نمود که پیش‌تر، شانس کمی برای پیشرفت و مطرح نمودن خود داشتند. مهم‌ترین درس‌هایی که می‌توان از خانم ادنا عدن اسماعیل گرفت، این‌ها هستند

1- شناخت قدرت هر فرد

شالوده و مبنای کار خانم اسماعیل، بر آموزش بنا شده. او به خوبی می‌داند که هر فرد تحصیل‌کرده، می‌تواند چه تأثیر شگرفی بر جامعه‌ی سومالی بگذارد. ادنا می‌گوید: «نمی‌توانم تصور کنم که در صورت عدم دسترسی به آموزش، امروز کجا زندگی می‌کردم. آموزش‌ی که به من یاری رساند تا به دیگران نیز یاری برسانم.»

2- قرار دادن آموزش در رده‌ی اول اولویت‌ها

او با تأثیر شگرفی که آموزش می‌تواند بر جامعه و زنان داشته باشد، آشنا است. آموزش به زنان قدرت بیشتری می‌دهد و اعتماد به نفس کافی را در اختیار آن‌ها می‌گذارد تا به زنان دیگر نیز کمک کنند. ادنا می‌گوید: «آموزش، مؤثرترین هدیه‌ای است که می‌توان به نوع‌بشر داد، بالاخص به یک فرد آفریقایی!»

3- با صدای بلند حرف‌تان را بگویید، حتی اگر جامعه‌ی سنتی این امر را نپسندد

آن چه باعث می‌شود که امروز خانم اسماعیل را ستایش نماییم، جاه‌طلبی او، جسارت فراوان‌ش و شور و شوق مثال‌زدنی در رسیدن به هدف است. او زمانی علیه ختنه‌ی زنان موضع گرفت که این امر، بسیار ناپسند و مذموم شمرده می‌شد و در جامعه‌ی آفریقا طرفداران زیادی داشت. تعهد فراوان او به هدف‌ش، منجر شده که بهداشت زنان در یکی از محروم‌ترین کشورهای آفریقایی رشد چشمگیری داشته‌باشد و نرخ مرگ و میر زنان آفریقایی، کاهش یابد.

منابع: + و +