حفظ روش‌های سنتی در یکی از آخرین کارگاه‌های ساخت کُره‌های جغرافیایی

فرانک مجیدی: در روزگار مدرن امروز، با وجود GPS، گوگل مپ و نقشه‌های مجازی و کاغذی چاپی فراوان از شهرها و کشورها، هنر ساخت کره‌های جغرافیایی دیگر رو به فراموشی است. امروزه تنها دو کارگاه در جهان هنوز کره‌های جغرافیایی می‌سازند و در این کار، از طراحی دستیِ هنرمندان و روش‌های سنتی بهره می‌برند. یکی از این کارگاه‌ها «بِلِربی و شرکا» نام دارد. این کارگاه در استوک نوینگتونِ لندن واقع شده‌است. برخلاف تصور، این کارگاه پیشینه‌ی طولانی‌ای ندارد. «پیتر بلربی» در سال 2008 آن را به وجود اورد، آن هم با این هدف که به دنبال یک کره‌ی جغرافیایی باکیفیت برای هدیه‌ی تولد هشتادسالگیِ پدرش بود. در آن زمان، بلربی دو راه حل داشت، یا کره‌های جغرافیایی ارزان چاپی بخرد و یا یک مدل عتیقه با قیمتی سرسام‌آور! برای همین آقای بلربی راه سوم را برگزید: چندماه و چند هزار پوند صرف کند تا یکی مال خودش را بسازد. اما این کار بیش از چیزی که بلربی تصور می‌کرد پیچیده، گران و وقت‌گیر بود. برای همین آقای بلربی تصمیم گرفت به جای همه‌ی این کارها، اصلاً یک استودیوی ساخت کره‌ی جغرافیایی تأسیس کند و خلاص!

در حال حاضر آقای بلربی تیمی از سازندگان کره‌های جغرافیایی در اختیار دارد که می‌توانند کره‌هایی گران‌قیمت و با کیفیت بالا بسازند. کار آن ها، بیش از این‌که در دنیای امروز ارزش علمی داشته باشد، دارای ارزش‌های هنری است. هر قطعه‌ی این کره‌ها، از پایه گرفته تا نقاشی‌های روی آن و فرآیند ساخت نقشه‌ها، باعث شده که هنرهای سنتی و مدرن امروزی با هم ترکیب شوند و اثری ارزشمند خلق گردد. نمونه‌های کار این کارگاه و اطلاعات بیشتر را می‌توانید در وب‌سایت آن ها پیدا کنید.

هر عضو جدید تیم، برای یافتن مهارت‌های کافی، بایستی حداقل 6 ماه تمرین کند.

اعضای تیم کم‌کم آموختند که چگونه کره‌های جغرافیایی را با آزمون و خطا بسازند. بخش اعظم این زمان، صرف این شد که چگونه فطعات کاعذی حاوی تصویر نفشه‌ها کاملاً مماس کنار هم قرار بگیرند.

کسی که مسئول چسباندن نوارهای نقشه روی کره است می‌گوید بهترین بخش کار، جایی است که قطعه‌ی آخر نوار را روی نقشه می‌چسباند.

پیتر امیدوار است که مهارت‌هایش در خانواده انتقال یابد و آن‌ها نیز راه او را ادامه دهند.

بخشی از نوارهای کاغذی روی نقشه که روی‌شان نقاشی شده. آن‌ها می‌بایست برای هر کار، چند قطعه‌ی کاملاً هم‌شکل و هم‌رنگ بسازند تا اگر یکی از نوارهای خیس در حین چسباندن، پاره یا چروکیده شد، بلافاصله نوار جایگزین را مورد استفاده قرار دهند.

روی قطب، یک تصویر کوچک از خرس قطبی نقاشی می‌شود.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در راه ساخت نقشه، جدال با عدد پی است. اگر محاسبات به دقت انجام نشود و چندین بار تکرار نگردد، نوارهای کاغذی که کاملاً بتوانند روی کره را بپوشانند تهیه نمی‌شود و کار، ضایع می‌گردد. بخشی از نقشه‌ی جهان در آب! این قطعات باید زمانی مشخص پیش از چسبانده شدن روی کره در آب بمانند تا کاملاً روی بدنه‌ی کره، بدون ان‌که گوشه‌های آن اضافه بیاید، بخوابند.

نقاشی کردنِ اسکاتلند! کارمندان این کارگاه، از کارشان بسیار راضی‌اند، زیرا می‌دانند افراد زیادی در جهان نمی‌توانند ادعا کنند که هر روز سر کار می‌ایند و کاری مشابه با آن‌ها انجام می‌دهند. آن ها احساس خوش‌اقبالی می‌کنند.

بزرگ‌ترین نقشه‌ی این کارگاه، 127 سانتیمتر قطر دارد.

سوای هنری که کارمندان این کارگاه برای ساخت نقشه آموخته‌اند، این کار برای آن‌ها مانند تمرین صبر و فرصتی برای ورزیده کردن بدن‌های‌شان است.

کار طراحی و برجسته ساختن اطراف سواحل، از انگلستان شروع می‌شود و به کامبوج و ویتنام می رسد و تا امریکا ادامه می‌یابد.

سگ گروه، جرج، و بعضی از کره‌های جغرافیایی که کارشان به اتمام رسیده.

نیمی از کره‌ی زمین ساخته شده! ابتدا بایستی نیمی از نوارها چسبانده شود و نیمه‌ی دیگر چنان قرار گیرد که با بخش بالایی دقیقاً هماهنگ باشد.

این نوارها به دقت بریده شده‌اند، نقاشی شده‌اند و در آب قرار گرفته‌اند و حالا کاملاً حاضرند تا روی کره‌ی چغرافیایی قرار گیرند.

یکی از اعضای گروه، در حین گوش دادن به موسیقی، روی نوار یک بار شسته شده، نقشه را طراحی می‌کند. نوارها برای یک کره با قطر 80 سانتیمتر آماده شده‌است.

نقاشی کردن جهان! از آن‌جایی که هر مرحله نیازمند خشک شدن کامل و استراحت دادن به کار است، اعضای گروه می‌توانند همزمان روی چند کره‌ی جغرافیایی کار کنند.

نقاشی کردن جزئیات نهایی

پوشش لاک الکل روی کره‌ای که کارش تمام شده. بعد از خشک شدن، کره روی پایه‌ی چوبی دست‌ساز قرار خواهد گرفت. در این‌جا لاک‌ الکل زدن به یک کره‌ با قطر 80 سانتیمتر را می‌بینیم.

کار در چند جبهه! گروه زیادی از افراد علاقمند، ایمیل‌هایی می‌فرستند که می‌خواهند کار این کارگاه را از نزدیک ببینند. از آن‌جایی که داشتنِ بازدیدکنندگان فراوان کار گروه را با اختلال مواجه خواهد کرد، آن‌ها تنها بازدیدکنندگان محدودی را می پذیرند.

قرار دادن لایه‌ی آخر روی یک کره به قطر 36 سانتیمتر

پیتر بلربی. بعد از ساخته شدن کره‌ای که قطعات نقشه بایستی روی ان قرار گیرد، گام بعدی اندازه‌گیری فواصل و مشخص کردن جایی است که بایستی نوارها قرار گیرند و نیز وزن کردن کره است. کره‌ها بایستی برای داشتن تعادل روی پایه، به دقت وزن شوند.

کره‌های جغرافیایی رومیزی

نقاشی روی بزرگ ترین کره در کارگاه با قطر 127 سانتیمتر. در جریان جنگ جهانی دوم، جرجیل و روزولت به یکدیگر، به نشانه‌ی تقدیر برای همراهی در روزهای سخت جنگ، دو کره‌ی جغرافیایی به قطر 1 متر و 27 سانتیمتر هدیه دادند. ظاهر این کره‌ها و روش کار برای ساخت آن ها، بسیار مشابه با کره‌ای است که از آنِ چرچیل بود. گروه تصمیم گرفته که در سال، تنها 40 کره‌ی جغرافیایی بسازد.

بزرگ‌ترین کره‌ی کارگاه در کنار کوچک ترین کره

منبع