داروی آمیودارون Amiodarone – موارد مصرف مکانیسم اثر – شیوه مصرف – عوارض و تداخلات دارویی

آمیودارون از راه خوراکی فقط در درمان تا کی کاردی بطنی گهگیر و غیر پایدار از نظر همودینامیکی و فیبریلاسیون بطنی گهگیر زمانی که سایر داروها مؤثر نمی‌باشند، مصرف می‌شود. این دارو از راه تزریقی جهت تخفیف و پیشگیری از آریتمی فوق بطنی گهگیر که به سایر داروها پاسخ نمی‌دهد، به ویژه هنگامی که همراه سندرم ولف پارکینسون-وایت (W-P-W) باشد، از جمله فیبریلاسیون دهلیزی، فلوتر دهلیزی، تاکی کاردی دهلیزی نابجا و تاکی کاردی فوق بطنی مصرف می‌شود.

آمیودارون با اثر مستقیم بر بافت‌ها، بدون تأثیر بارز بر پتانسیل غشاء، طول مدت پتانسیل عمل و دوره تحریک‌ناپذیری را در تمام بافت‌های قلب طولانی می‌کند. همچنین در بیماران مبتلا به سندرم W-P-W تحریک‌پذیری بافت مسیر فرعی را طولانی کرده و سرعت هدایت را در این بافت‌ها کند می‌کند.

جذب آمیودارون از راه خوراکی کند و متغیر است. حدود 25-20 درصد از راه خوراکی جذب می‌شود. سرعت دستیابی به غلظت پلاسمایی یکنواخت و درمانی دارو، کند و دفع دارو طولانی است. پیوند دارو با پروتئین بسیار زیاد است. متابولیسم این دارو کبدی است و نیمه عمیر آن در مرحله ابتدایی، 10-5/2 روز و در مرحله انتهایی 107-26 روز است. اثر دارو 3-2 روز تا 3-2 ماه پس از مصرف شروع می‌شود و حداکثر غلظت پلاسمایی نیز 7-3 ساعت پس از مصرف حاصل می‌شود. طول مدت اثر متغیر(هفته‌ها تا ماه‌ها) است. این دارو از طریق صفرا دفع می‌شود.

این دارو در انسداد دهلیزی-بطنی درجه 2 یا 3 که از قبل وجود داشته است(بدون ضربان‌ساز مصنوعی)، حملات برادی کاردی که منجر به سنکوپ می‌شود(مگر این که از ضربان ساز مصنوعی برای کنترل آن استفاده نشود) و عیب عملکرد گره سینوسی (مگر این که توسط ضربان‌ساز مصنوعی کنترل نشود) و حساسیت شدید به دارو نباید مصرف شود.

اختلال در بینایی، نوروپاتی و میوپاتی محیطی، برادی‌کاردی و اختلالات هدایتی قلب، حساسیت به نور و به ندرت تغییرات رنگ پوست، کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، فیبروز آلوئولیت ریوی، هپاتیت، تهوع، استفراغ، احساس طعم فلزی در دهان، لرزش، کابوس، سرگیجه، سردرد، بی‌خوابی، افزایش فشار داخل جمجمه، التهاب اپی‌دیدیم، بی‌نظمی حرکات عضلانی، بثورات جلدی، التهاب عروق، کاهش پلاکت خون، افزایش زمان پروترومبین، آنافیلاکسی(با تزریق سریع)، اسپاسم برونش و آپنه از عوارض جانبی دارو هستند.

مصرف همزمان آمیودارون با سایر داروهای ضد آریتمی ممکن است خطر بروز تاکی آریتمی را افزایش دهد. آمیودارون غلظت پلاسمایی کینیدین، پروکائین آمید و فنی‌توئین را افزایش می‌دهد. ضعف عظله قلب با مصرف همزمان هر داروی ضد آریتمی با آمیودارون مشاهده می‌شود. اثر انعقادی وارفارین در صورت مصرف همزمان با آمیودارون افزایش می‌یابد. خطر برور آریتمی بطنی در صورت مصرف همزمان داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای و فنوتازین‌ها با آمیودارون‌ افزایش می‌یابد. در صورت مصرف همزمان آمیودارون با داروهای مسدودکننده گیرنده بتا، دیلتیازم و وراپامیل، خطر بروز برادی کاردی، انسداد گره دهلیزی بطنی و ضعف عضله قلب افزایش می‌یابد. غلظت پلاسمایی دیگوکسین در صورت مصرف همزمان با آمیودارون افزایش می‌یابد.

1- آزمون عملکرد کبد و تیروئید در درمان طولانی مدت ضروری است. آمیودارون می‌تواند سبب بروز اختلال در عملکرد تیروئید شود. بنابراین در طول مصرف آن، هر سه هورمون تیروکسین، تری‌یدوتیرونین وهورمون محرک تیروتروپین باید اندازه‌گیری شوند.
2- در صورت بروز تنگی نفس یا پیشرفت آن و همچنین بروز سرفه در بیمارانی که آمیودارون مصرف می‌کنند، احتمال وجود پنومونی باید در نظر گرفته شود.
3- در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود:
نارسایی احتقانی قلب، عیب کار کلیه، بیماران سالخورده، برادی کاردی شدید و اختلالات هدایتی قلب، ( به ویژه مصرف مقادیر زیاد) و پورفیری.
4- به علت کند بودن شروع اثر دارو، مشکل بودن تنظیم مقدار مصرف و احتمال بروز جانبی شدید، درمان با این دارو باید در بیمارستان شروع شود و بیمار حداقل طی دوره مصرف مقدار حمله‌ای دارو در بیمارستان بستری باشد. مقدار مصرف دارو برای هر بیمار باید جداگانه و بر اساس نیازهای بیمار، پاسخ بالینی، وجود یا شدت مسمویت و در بعضی حالات بر اساس غلظت پلاسمایی آمیودارون تنظیم شود.
5- در طول درمان با این دارو، تعیین غلظت سرمی SGPT ، SGOT ، آلکالین فسفاتاز و ثبت نوار قبلی ضروری است.

1- دوره درمان باید کامل شود. مصرف دارو حتی در صورت احساس بهبودی باید طبق دستور پزشک ادامه یابد.
2- طی درمان با دارو و چند ماه پس از قطع مصرف آن، از تابش مستقیم خورشید به پوست باید جلوگیری شود.
3- در صورت بروز مسمومیت عصبی، حساسست به نور، تهوع، استفراغ و التهاب اپی‌دیدیم، کاهش مقدار مصرف و در بعضی موارد، قطع مصرف دارو توصیه می‌شود.
4- در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، از مصرف آن خودداری نموده و در صورتی که بیش از 2 یا 3 نوبت مصرف نشده، حتماً باید با پزشک مشورت شود. از دو برابر نمودن مقدار دارو باید اجتناب گردد.