نگاهی به میزان موفقیت و تأثیر تلگرام در پوشش رخدادهای مهم و ادامه‌دار با نگاه به حادثه پلاسکو
درست است که تلگرام برای انتشار مطالب طولانی و تحلیلی، محیط مناسبی نیست، اما کمتر کسی است که باور داشته باشد، تلگرام در پوشش رسانه‌های رخددادهای مهم، ضعیف است.
شما به فاصله کوتاهی از یک حادثه ورزشی، فوت یک فرد مهم، کودتا، انفجار بمب و حادثه تروریستی، در کانال‌های مختلف، آخرین اخبار حادثه را می‌توانید بخوانید.
اما آیا واقعا تلگرام تنها منبع خوب ما در این طور مواقع می‌تواند باشد؟ تلگرام در این طور مواقع مثلا حادثه پلاسکو چه ضعف‌هایی داشته است:
1- سوگیری به خاطر سلیقه سردبیران کانال‌های خبری
صاحبان کانال‌های خبری مسلما یک خبرگزاری نیستند که بتوانند مستقلا اخبار را دریافت کنند. کاری که آنها می‌کنند، چک کردن مکرر خبرگزاری‌ها و ارسال سریع مطالب مفید و مختصر و «تلگرامی شده» است.
مشکلی که وجود دارد این است که سلیقه سردبیران این کانال‌های خبری، می‌تواند منجر به انتخاب یک دسته اخبار و حذف شدن دسته‌ای دیگر از اخبار مهم شود.
مثلا ممکن است همین گزینش سلیقه‌ای اخبار، منجر به مطرح نشدن یک جنبه از خبر شود. به علاوه صاحبان کانال‌های خبری، کاملا بر اساس میل آنی دنبال‌کنند‌ه‌هایشان خبر درج می‌کنند و چون برخی از موضوعات مثلا فرهنگ و ادب و کتاب، برای بیشتر مردم چندان جذاب نیستند، به این بخش از اخبار بی‌مهری می‌شود.
2- سایت‌های معتبر فرنگی، در حال حاضر منبع خبری کانال‌های تلگرامی نیست
همان طور که در قسمت نخست گفتیم، منابع کانال‌های خبری خیلی محدود است. طوری که تا عکس یا خبر مهمی، پخش می‌شود، این خبر یا عکس به صورت بسیار تکراری و کسل‌کننده توسط همه کانال‌ها تکرار می‌شود.
متأسفانه ما فعلا کانال خبری‌ای نداریم که توانسته باشد، اخبار دست اول را با زیرکی از منابع معتبر خارجی گردآوری کند و با توضیحی مختصر در کانال درج کند.
3- در رخدادهای ادامه‌دار مثل کودتای ترکیه یا پلاسکو، ما شاهد انتشار اخبار نادرست توسط کانال‌های هستیم
این امر به سه علت رخ می‌دهد:
الف- ماهیت حادثه که باعث می‌شود انبوهی از شایعات منتشر شود.
ب- برخی از خبرهای بیات تکذیب‌شده، به صورت متناوب توسط صاحبان کانال‌های خبری پیدا می‌شوند و آنها به گمان تازه بودن، آنها را منتشر می‌کنند.
مثلا در حادثه پلاسکو، خبر اینکه دستگاه زنده‌یاب موفق شده است، چند نفر را زنده کشف کند، اعلام و سپس تکذیب شد. اما این خبر به تناوب توسط کانال‌ها، بازنشر شد. طوری که ما به شک می‌افتادیم نکند، خبری که تازه توسط یک کانال تلگرامی منتشر کرده باشد، خبری تازه بعد از تکذیب اولیه باشد!
ج – دروغ‌سازی عمدی: متأسفانه برخی از کانال‌های ابایی از ابداع و انتشار دروغ ندارند. مثلا خبر اینکه مقامات فرانسوی به احترام مردم ایران و همدردی با آنها به خاطر حادثه پلاسکو، رنگ برج ایفل را به رنگ پرچم ایران درآورده‌اند، دیروز منتشر شد.
مشخص است که این خبر را هیچ خبرگزاری داخلی یا خارجی منتشر نکرده بود، اما کسانی در تلگرام پیدا شده بودند که خاطر سوار شدن بر جو رسانه‌ای حاضر با ساخت و همه‌گیر کردن این دروغ شده باشند.
4- تلگرام می‌تواند به جوگیری و شتاب‌زدگی کمک کند و کاتالیزور این امر باشد!
انتشار خبری گزینشی یا توییت‌های برخی از کاربران، بدون همراهی با تحلیل و نظر کارشناسان، بالقوه می‌تواند باعث نتیجه‌گیری‌ها و شتاب‌زدگی‌های توسط عامه مردم شود. متأسفانه همان طور که گفتیم کانال‌های تلگرام عمدتا عاری از تحلیل هستند.
اما چه می‌توان کرد؟
چاره‌اش را قبلا در «یک پزشک» مطرح کرده بودم، افزایش سواد رسانه‌ای و چک کردن مستقل اخبار از سایت‌های معتبر.
متاسفانه هروقت هر تکنولوژی ای در ایران رواج پیدا کرده فرهنگ اون موجود نبوده. مشکل رو باید از آمادگی و دبستان حل کرد. شاید اگه الان شروع کنیم 3-4 نسل بعد از ما یکم اوضاعشون بهتر بشه!
موافقم باهات
راستش امروز اتفاقی این پست رو برای بار دوم باز کردم ،وقتی دیدم نظری رو که من اینجا نوشتم منتشر نکردین واقعا تعجب کردم من در اون هیچ اصلی از یک پزشک رو نقض نکردم !واقعا ازتون بیشتر از اینا انتظار داشتم …!
قطعا تکنیکی بوده مسئله. کامنتهایی که حذف می‌شوند اینها هستند:
– ربطی به موضوع پست نداشته باشند.
– اهانت آمیز باشند (توهین مستقیم و نه نقد) (نسبت به من، خواننده‌ها، یا اشخاص دیگر)
– مغایر قوانین رسمی کشور باشند (مدیر سایت نسبت به کامنتها مسئول است.)
– جنبه تبلیغی داشته باشند.
– به فارسی نباشند مثلا از الفبای لاتین برای نوشتن کامنت استفاده شده باشد.