چرا اینقدر حافظه ما در زمینه به یاد آوردن نام اشخاص، ضعیف است؟
مشکل فراموش کردن نام اشخاص، چیزی است که کمابیش در بیشتر ما وجود دارد و گاهی آزاردهنده و البته برخی مواقع هم باعث شرمساری ما می‌شود.
این در شرایطی است که همین آدم‌هایی که حافظه اسمی بدی دارند، ممکن است در زمینه‌های دیگر حافظه مناسبی داشته باشند.
چرا چنین است و چرا به صورت اختصاصی حافظه ما در زمینه به خاطر سپردن اسم‌ها، خوب نیست؟
دکتر «دین بوئونومانو» – استاد نوروبیولوژی دانشگاه UCLA- علت این امر را چنین توضیح می‌دهد:
مغز انسان‌ها، پیچیده‌ترین چیز شناخته شده در دنیاست. مغز برای خودش، محدودیت‌ها، باگ‌ها و نواقصی دارد.
یکی از این مشکلات این است که ما انواع خاصی از اطلاعات را با دشواری به خاطر می‌سپاریم، مثلا یک ردیف از اعداد یا اسم اشخاص را.
مشکل این است که در روند تکامل، این مطلب که شما اسم خاصی به هر شخص اختصاص بدهید و آن را به خاطر بسپرید، یک عملکرد نسبتا تازه است و هنوز که هنوز است مغز ما به اندازه کافی برای این کار تکامل پیدا نکرده است.
در واقع مغز ما دوست دارد که هر تکه از اطلاعات را در پیوند با اطلاعات دیگر، ذخیره کند و وقتی تکه‌ای از اطلاعات، بدون پیوند واضح با چیزهای دیگر باشد، به خاطر سپردنش برای ما دشوار می‌شود.
بیایید این مطلب را ساده‌تر توضیح بدهم.
این توضیح موسوم به پارادوکس قناد/قناد است.
تصور کنید که در جریان یک پرواز با آقای خوش‌مشرب و نکته‌سنج و بذله‌گویی آشنا شده باشید که همه مدت پرواز سرگرمتان بکند. در جریان مکالمه با او متوجه می‌شوید که کار او یک فروشگاه قنادی و شیرینی‌پزی دارد.
سال‌ها بعد اگر از شما در مورد این سفرتان بپرسند به احتمال زیاد، آن مرد را به یاد خواهید آورد و می‌گویید با آقای جالب قنادی آشنا شدم بود که …
حالا تصور کنید که در پرواز دیگری با یک فرد جالب دیگر آشنا شوید. او از هر دری برایتان سخن می‌گوید، مثلا تحلیل خوبی از مطالب سیاسی و اجتماعی دارد و خودش را آقای فرهاد قناد معرفی می‌کند. از ملاقات با او خیلی خوشوقت می‌شوید و در پایان از هم خداحافظی می‌کنید.
اما اگر چند سال بعد آن سفر را به یاد بیاورید، چند درصد احتمال دارد که بتوانید به یاد بیاورید، نام آن مرد آقای قناد بوده است.
پس ما عملکرد و حرفه یک شخص را بهتر از نام او می‌توانیم به خاطر بسپاریم. مغز ما معماری خاصی دارد و با تداعی و ربط دادن تکه‌های اطلاعات با یکدیگر، بهتر می‌تواند چیزها را به حافظه بسپارد.
اما چطور می‌توانیم بر مشکل به یادآوردن نام‌های غلبه کنیم؟
گاهی واقعا از یاد بردن نام‌ها، برای برخی‌ها اسباب شرمساری و یک نقطه ضعف عمده می‌شود. شما ممکن است عملکرد کاری خیلی خوبی در شرکت داشته باشید، اما به خاطر همین مشکل از یاد بردن گاه و بیگاه نام‌ها، نتوانید ارتباط اجتماعی خوبی برقرار کنید و گاهی هم ممکن است بقیه متوجه نقطه ضعف شما بشوند و شما را دست بیندازند.
اینها ترفندهایی برای غلبه بر این مشکل است:
1- نوشتن نام‌ها در نوت گوشی‌های موبایل: یک راه حل مقطعی و نه‌چندان مناسب! توصیه میکنم فقط در مورد اشخاصی که خیلی به ندرت می‌بینید، از این ترفند استفاده کنید.
2- اراده کنید! خیلی وقت‌ها ما ناآگاهانه مغزمان را وارد یک سیکل تنبلی و رخوت می‌کنیم. اگر آگاهانه به خودمان بقبولانیم که هنگام آشنایی با شخصی باید به نامش توجه کنیم، اوضاع خیلی بهتر می‌شود.
3- تمرکز: میزان تمرکز خود را بیشتر کنید. تمرین‌های ذهنی انجام بدهید که میزان توجه و تمرکز شما را افزایش می‌دهند. مثل حل کردن جدول.
4- تکرار: نام اشخاصی را که فراموش کرده‌اید و بعد به یاد آورده‌اید، چند بار پیش خود تکرار کنید.
5- ارتباط دادن و تداعی: یک داستان بامزه ذهنی در مورد یک شخص درست کنید. مثلا اگر اسم رئیس شرکتی، آقای قناد است، به خودتان به صورت یک شبه‌داستان کاذب بگویید: در ضمن رئیس شرکت ما، علیرغم اینکه مدیر این شرکت خدمات ارتباطی است، خیلی شیرینی دوست دارد و مغازه قنادی هم دارد!
اخ اخ من داغونم تو حفظ کردن اسامی بقیه
دیگه همه میدونن من چه قدر بد هستم این قضیه و ناراحت نمیشن از دستم !!
مثلا یه اقایی رو شده چندین بار دیدم ولی میگم اون طرف که ریشش اونجوریه یا نمیدونم لباس این جور میپوشه
و از این داستا ها
اونقدر تو این مورد مشکل دارم که بعضی وقتا اسم هنرپیشه های معروف هم یادم میره!!!
برای کم کردن این مشکل، بیشتر از همان سیستم تداعی استفاده میکنم. مثلا اون اسم رو به یک آهنگ، یا مورد و یا شخص برجسته ویا خنده دار، نزدیک میکنم. مثلا داستین هافمن ؛ مرد نصفه!!! (هاف من 🙂 🙂 🙂 )