چرا باید برنامه رفع فیلتر یوتیوب و بلاگر فقط در دانشگاهها، مورد ملاحظه قرار بگیرد
خبرگزاری‌ها مختلف این روزها به کرات خبری را بازتاب داده‌اند:
«مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت از رایزنی جدی وزارت ارتباطات با دادستانی کل کشور برای رفع فیلتر بلاگ اسپات و یوتیوب در دانشگاهها خبر داد.»
این خبر از جهات مختلف قابل بررسی است:
1- به گمان من احتمال اجرایی شدن چنین چیزی بسیار ناچیز است. استدلال‌های مخالفان از هم‌اینک قابل پیشبینی است: هر دو سرویس می‌توانند برای درج نوشته‌ها و ویدئوهای مناقشه‌برانگیز و حتی برهم‌زننده «امنیت ملی» مورد استفاده قرار بگیرند.
2- حالا بیایید و تخیل کنیم که در دانشگاهها استفاده از هر دو سرویس آزاد شود.
آیا این یک تبعیض آشکار برای سایر شهروندان نیست؟ به چه علت یک خانم خانه‌دار، یک دانشجوی فارغ التحصیل و یک آدم عادی از خانه‌اش نباید به این سرویس‌ها دسترسی داشته باشد و به حال کسانی که دسترسی دارند، غبطه بخورد.
این روزها در اینترنت ایران ما شاهد برنامه‌های عجیبی هستیم که ناقض اصل بسیار مهم Net neutrality است.
Net neutrality چه می‌گوید؟
طبق این اصل، دولت و سرویس‌دهندگان اینترنتی باید با همه اطلاعات و دیتاهای اینترنتی، رفتار مشابهی داشته باشند. یعنی به هیچ عنوان نباید تبعیضی روی محتوا، وب‌سایت، کاربر، پلتفرم یا اپلیکیشن اعمال کنند.
این اصل چیزی است که در ایران بسیار «شیک» مورد خدشه قرار می‌گیرد! مثلا می‌شنویم و می‌خوانیم که اگر شما از فلان سایت استفاده کنید، حجم دیتای مورد استفاده در هنگام باز کردن آن سایت برای شما نیم‌بها محاسبه می‌شود.
کاربران اینترنت در ایران چون معمولا از قشر جوان هستند و پول توجیبی‌شان به زحمت کفاف مخارج روزانه‌شان را می‌دهد مسلما در نگاه اول از چنین چیزی خوششان می‌آید. غافل از اینکه اگر قرار است تخفیفی برای آنها در نظر گرفته شود، این تخفیف باید روی کل دیتای مصرفی آنها اعمال شود و یک ابزار ایجاد تبعیض نباشد.
حالا بیایید تصور کنیم که ما دسته‌ای از کاربرها را به خاطر اینکه تصور می‌کنیم کاربری بهتر، «قابل کنترل» یا آکادمیک دارند، از بقیه جدا کنی. بدون هیچ شک و تردیدی این کار، نقص آشکار Net neutrality است.
3- اصلا باید چیزی به عنوان کاربری سطح بالا و سطح پایین داشته باشیم؟!
خود من جزو کسانی هستم که از کاربری‌‌های بی‌هدفی که تنها برای وقت‌گذرانی و سرگرمی هستند نالان هستم. من بارها در یادداشت‌ها به سطح محتوای نازل در تلگرام و شبکه‌های اجتماعی تاخته‌ام.
اما داشتن دغدغه برای افزودن بر کیفیت مطالب و اخبار و حذف «اخبار» و به اصطلاح فکت‌های کاذب یک چیز است و دسته‌بندی کاربران یک چیز دیگر.
دسته‌بندی کاربران به دو دسته کاربران فرهیخته و کاربران عام، مثل همه دسته‌بندی تصنعی ایجاد شده کار خطرناکی است.
به عبارتی تلاش ما باید ارتقای سطح کاربری کاربران با برنامه‌ریزی‌ها کلان فرهنگی و دلگرم کردن تولیدکنندگان خوب محتوا باشد و نه ایجاد دیوار بین آنها.
4- یک چیز کمی طنزآلود!
ما خودمان دانشجو بوده‌ایم و روزهای اول کاربری اینترنت خودمان را از هم یاد نبرده‌ایم. حالا تصور کنید که دانشجوهایی از بهترین دانشگاه‌های کشورمان بعد از رفع فیلتر یوتیوب به جای پست کردن ویدئوهای مربوط به «موتورهای احتراق داخلی» بنشینند و ویدئوهای موسیقی و کلیپ ببینند و حتی داب اسمش پست کنند! آن وقت چه سیاستی باید در پیش گرفت.
5- بلاگر یک سرویس رایگان و راحت برای انتشار افکار، باورها، ایده‌ها، تخیلات و روزنوشت‌هاست. فیلتر یکجا و نه به اصطلاح هوشمند این سرویس، یکی از بزرگ‌ترین صدمات ممکن را به وب فارسی وارد کرد که به گمانم هرگز قابل جبران نباشد.
با این کار انبوهی از وبلاگ‌نویس‌ها ترجیح دادند که سکوت اختبار کنند و در شرایطی که از کیفیت یا امنیت در سرویسهای ایرانی و جانشین راضی نبودند و حوصله خرید دامین و فضای شخصی را نداشتند، دیگر مصرف‌کننده صرف اطلاعات شدند.
اما بلاگری که فقط برای دانشجوها قابل دسترسی باشد، چگونه می‌تواند اطلاعات فرضی تولیدی آنها را در دسترس همگان قرار بدهد؟
6- یوتیوب یک اقیانوس است. هر کسی به تناسب نیازها و علایق خود می‌تواند هر چیزی در اقیانوس پیدا کند: مستندهای خوب، ویدئوهای ورزشی، مطالب علمی، ویدئوهای خبری، فیلم‌های خیلی قدیمی کلاسیک، مرور و مقایسه گجت‌ها، ویدئوهیا تفریحی و …
در این سال‌ها سیاست ما این بوده که دسترسی به این اقیانوس را محدود کنیم و یک استخر کنترل‌شده در داخل داشته باشیم.
سیاست اجرایی کنونی و بیم از اینکه دسته‌ای از کاربران با دیدن مناظری از ساحل اقیانوس بزرگ یوتیوب دچار به اصطلاح خودباختگی و تغییر رفتار شوند، تا چه حد به‌جا یا موفق بود، باید مورد بررسی قرار بگیرد.
7- و سرانجام می‌رسیم به حقیقتی که اعتراف به آن برای خیلی‌ها دشوار است:
فرهیخته، مؤمن یا «مطلوب»سازی با ابزارهای کنترلی به هیچ عنوان ممکن نیست.
تلگرام را باز می‌گذارید و می‌بینید که کانال‌های سرگرمی بیشترین مخاطب را پیدا می‌کنند؟
این موضوع به خاطر بدی تلگرام یا سوء رفتار صاحبان این کانال‌ها نیست، بلکه به این خاطر است که اصولا این دسته از مطالب خواهان و طرفدار زیاد دارند و حقیقت موجود در جامعه همین است.
در فردایی که به فرض یوتیوب باز شود، طبیعی است که مثلا پنج درصد کاربرها به سمت ویدئوهای مستند و علمی و نظایر آنها جلب شوند و باقی آنها 24 ساعته شوهای قدیمی و مطالب تفریحی یا ویدئوهای خبری که در تضاد با سیاست‌های داخلی هستند، تماشا کنند.
شما نمی‌توانید میزان تماشای محتواهای فاخرتر یوتیوب را با دستور العمل و یا انتخابی کردن کاربران، تغییر بدهید.
شما فکر میکنید الان اگه یوتیوب فیلتر نبود شاهد چه ویدیو هایی توش بودیم ؟ همون ویدیوهایی که ایرانی ها تو آپارات آپلود میکنن ! مشکل ابزار نیست. مشکل سطح فرهنگ و دانش مردم هست که اصلا جای خوبی نیست !
دقیقا همینطوره
عالی بود
واقعا حرف دل خیلی از افراد رو زدین
دکترجان اونایی که این رو مطرح کردن خوب میدونن که یوتیوب محتوای بد نداره حتی از نظر امنیت ملی هم بدتر از تلگرام نیست! اما چون بطور سنتی فیلتر بوده الان رفع فیلترش آسون نیست. بنابراین اولش دانشگاهها بعدشم همگانی! بنابراین سخت نگیرید بذارین کارشون رو بکنن. گاماس گاماس!
همین الان در دانشگاه شریف ، یوتیوب بازه، قبلا هم مقطعی باز و بسته میشد،گمان کنم دلیل اصلی اینه که اغلب در دانشگاه ها، به خاطر وی پی ان داخلی، نمیشه از فیلترشکن استفاده کرد و دسترسی اصلا وجود نداره که بخواد تسهیل بشه.
البته گفته شما منطقیه، باید برای همه باز باشه، و دست کم از همین قدم هم باید دفاع کرد به نظرم. نه اینکه بگیم میرن دابسمش خطرناک میسازن!! والا همین الان هم به گروه‌های تلگرامی دانشگاهی سر بزنید از این خوشمزه بازیها کم نیست، طرف با زیر پیراهنی و شلوارک چارخونه تو خوابگاه،دابسمش درست کرده، گذاشته تو گروه درسی. همینقدر خوشحال:-D
آفرین به دکتر عزیز. بسیار کامل بود. دقیقاً منم وقتی این خبر رو شنیدم دوباره داغ دلم تازه شد که چه ساده آزادی‌های انسانی ما توی این مملکت به بهانه تبعیض یا به اصطلاح فرهنگ‌سازی و هدایت تفکرات لگدمال میشه…
اگر از یوتیوب درست استفاده بشه، خودش یه پا دانشگاهه
یوتویوب دانشگاه ویدیویی کل دنیاست از همه ویدیوهای اموزشی گرفته از اموزش نرم افزار ها بر روز دنیا گرفته تا مشکلاتی که مردم به صورت عادی با ان سرکار دارند مثلا رفع عیب ماشین یا … با فیلتر یوتویوب ما خودمون را بیشتر دچار مشکل کردیم و از اطلاعات جمعی ۳ میلیارد انسان عقب افتادیم. البته به شرطی که از یوتویوب درست استفاده بشه که با فرهنگ سازی میشه اینکار را کرد.
همین الان چندتا از شرکت هایی که من تجربه کار با اینترنتشون رو داشتم، بصورت مقطعی یوتیوب و حتی فیسبوک رو رفع فیلتر میکنن.
نگران نباشید دکتر، اگر تو دانشگاه رفع بشه، باقی شرکت های ارائه دهنده اینترنت هم کم کم رفعش میکنن.
آموزش عالی کلا نابود شده، با این ادا ها هم هیچ فرقی نمی کنه…
سیل استادگرفتن های حق التدریس با دستمزد کمتر از تدریس دبستان و حقوق دیر پرداخت …
سیل فارغ التحصیل…
MOOC و همه ی دانشگاه ها و استاد هایی که آنلاین درس می گذارند دستتان درد نکند
حیف که هنوز که هنوز هست من به عنوان ایرانی نمی توانم عضو سایت هایی بشوم و باید با پیغام future learn مواجه بشوم که نمی توانم به درس ها را بدون فیلتر شکن دسترسی داشته باشم.
با دیدگاهتان کاملا موافقم . ولی رفع فیلتر به یکباره و ناگهانی در این دیار غیر ممکن است .. ولی قدم به قدم شاید امکان پذیر باشد
نکات خوبی بود. من شنیدم توی بعضی از کشور ها به دانش آموزان به عنوان تکلیف میگن ویدیو بسازن و توی یوتیوب یا حالا هر سایت دیگه ای آپ کنن و امتیاز بگیرن.
چرا تا وقتی که سرویس دهنده های داخلی چون آپارات ساپورت خوبی میکنن بیاد یوتیوب رو آزاد کنه که توش منفعتی نداره (اگه دسترسی به یوتیوب باز بود اصلاً کسی سراغ آپارات میرفت تا صبا ویژن به این درآمد برسه؟ آیا این شرکت بخشی از درآمدشو میده به کسانی که دنبال کنده زیادی دارن؟ به نظرم استفاده از آپارات و سرویسهای دیگه داخلی در صورت دسترسی به سرویسهای بین المللی در حد پیام رسان سروش و لنزور میشه) اما حداقل بیانو مثل اینستاگرام به اصطلاح فیلترینگ هوشمند بزارن روش!
این همه “نه” آوردید ، بفرمایید پیشنهاد جایگزین تون چیه ؟
آیا این یک تبعیض آشکار برای سایر شهروندان نیست؟
دکتر جان داری شوخی میکنی. نکنه تازه از فرنگ برگشتیم. ما که همه چیزمون تبعیض آشکاره