معرفی کتاب « اعتماد به نفس »، نوشته وندی گرین
یادداشت نگارنده
پانزده سال قبل تصمیم گرفتم با ادامه تحصیل در زمینه سلامتی بر افق دید خود بیفزایم. من از دوران نوجوانی به موضوع سلامتی علاقه داشتم. احساس میکردم موضوع بسیار جالبی است که میتوانم آن را بیاموزم و بعداً دربارهاش مطلب بنویسم. امّا گرفتن مدرک تحصیلی در این زمینه به نظرم دشوار میرسید. میترسیدم که مطالب بسیار دشوار باشند، مردود شوم و مرا از دانشگاه اخراج کنند. من یک دختر و پسر نوجوان داشتم و با داشتن آنها میترسیدم نتوانم درس بخوانم. امّا بهرغم هراسهایم در دانشگاه ثبتنام کردم. در تمام مدت تحصیل نگران رد شدن بودم. میترسیدم از عهده امتحانات برنیایم. با این حال به کارم ادامه دادم. نمرات خوبی میگرفتم و این مرا تشویق میکرد. با هر موفقیتی که بدست آوردم اعتماد به نفسم افزایش یافت و بعد از سه سال توانستم در این زمینه یک مدرک درجه یک بگیرم.
با اعتماد به نفس جدیدی که بدست آورده بودم، در یک دوره آموزشی تدریس شرکت کردم تا امکانات شغلی بیشتری بدست آورم. بار دیگر عصبی شدم. برایم دشوار به نظر میرسید که بتوانم در کلاسی بایستم و درس بدهم. امّا با خود گفتم اگر موفق شوم، مدرک تدریس میگیرم.
وقتی برای اولین بار روبهروی همشاگردیهایم ایستادم تا مطلبی را به عنوان بخشی از برنامه تحصیلی به آنها درس بدهم، بقدری عصبی و مضطرب بودم که توان حرف زدن نداشتم و زمانی که قرار شد در یک سمینار در دانشگاه برای سایر دانشجویان سخنرانی کنم، انگار منجمد شده بودم. امّا هر بار که از حیطهٔ امن و راحت خود قدمی فراتر گذاشتم، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کردم. و سرانجام در شرایطی قرار گرفتم که میتوانستم در حضور دیگران بایستم و به آنها درس بدهم.
من به این نتیجه رسیدهام که هرگاه به هدف بالاتری فکر میکنید، در ابتدا کمی ناراحت میشوید امّا اگر بهرغم هراس خود کاری را که تصمیم گرفتهاید انجام دهید، اعتماد به نفستان افزایش مییابد و حیطه امن و راحت شما به تدریج دامنه وسیعتری پیدا میکند. اگر این فلسفه را با مراقبت از سلامتی و وضع ظاهر خود ترکیب کنید تا به احساس بهتری برسید و ظاهر بهتری پیدا کنید، اعتماد به نفستان میتواند به راستی افزایش پیدا کند.
پیشگفتار
به قلم سیمونه رایدر
چه کتاب خوبی! وندی به نگارش کتابی پرداخته که موضوع مورد علاقه من است. من که در گذشته تلاش داشتم اعتماد به نفس کافی پیدا کنم، در حال حاضر از زنان متعددی در کارم حمایت میکنم، به آنها کمک میکنم تا احساس قدرت کنند و در کار و زندگیشان موفق شوند.
سالها قبل من یک مادر مجرد بودم، وزن زیادی داشتم و از سلامتی بیبهره بودم. اعتماد اندکی به خودم داشتم. امّا همانطور که وندی در کتابش مینویسد، اگر به بدن و جسم خود اعتماد کنید به عزت نفس بسیار بیشتری میرسید. ازاینرو من هدفهایی را برای خودم در نظر گرفتم و به سلامتیام رسیدگی کردم. وقتی وزنم کم شد اعتماد به نفسم افزایش یافت. من طرز برخورد این کتاب با حال خوش را میپسندم زیرا موفقیت من اینگونه شروع شد و چون اعتماد به نفسم افزایش یافت، راههایی پیدا کردم تا رویاهایم تحقق پیدا کنند.
اینکه چگونه این کار میسّر است خود مسئلهای است که میتوانم با آن به خوبی رابطه برقرار کنم. من به تجربه میدانستم که بازگشت دوباره به درس و مشق در بزرگسالی، داشتن دو فرزند، راهاندازی یک تجارت شخصی، نوشتن یک کتاب و کم کردن وزن به این که عمیقاً احساس کنم در کاری که برایم مهم است تسلیم نشوم، رابطه زیادی داشت. اینجا مکانی است که اعتماد به نفس شما رشد میکند. وندی شما را تشویق میکند و به شما نشان میدهد که چگونه این نظم و شرایط را برای خود بوجود آورید.
در فصل رسیدن به اعتماد به نفس از طریق درمان های مکمّل، با راهها و پیشنهاداتی برای حمایت از خود، پرورش ذهن و جسم و روح خود، برای اینکه در آرامش به سر ببرید و بهتر و مطمئنتر بتوانید با مسایل روبهرو گردید، مواجه میشوید.
امتحان کردن هر کاری برای اولین بار هولناک است. برای من شرکت در جلسات تجاری و شغلی، گفتگو با غریبهها در شروع کار بسیار دشوار بود. امّا لازم بود که خود را مطمئن و با اعتماد به نفس نشان دهم. من متوجه شدم که پوشیدن لباسهای منظم و مرتب و آماده و مهیا بودن چقدر به من کمک میکند. که این کار تا حدودی شبیه بازیگری است. امّا این روشها در عمل زمانی نقشآفرین میشوند که درونی قدرتمند داشته باشید.
من به این نتیجه رسیدهام که اعتماد به نفس زمانی دست میدهد که با خود صادق باشید و مجموعه راهکارهایی را بیابید که بر قدرت شما بیفزاید. آرامش خود را حفظ کنید و بدانید چه کسی هستید و چگونه خود را بیان میکنید. وندی با ارائه جعبه ابزاری از راهکارها و روشها و پیشنهادات عالی در کنارش به شما کمک میکند تا به اعتماد به نفسی که لازم دارید برسید، احساس مورد علاقه خود را بهدست آورید و در زندگی موفق شوید.
مقدمه
اعتماد به نفس قوی به شما امکان میدهد که به موفقیت برسید و به توانمندیهای بالقوه خود دست پیدا کنید امّا فقدان اعتماد به نفس شما را عقب نگه میدارد و مانع از موفقیت شما میشود. این کتاب توضیح میدهد که اعتماد به نفس چیست و چه عواملی بر اعتماد به نفس تأثیر میگذارند. این کتاب با روشهایی کلینگر به شما کمک میکند تا بر اعتماد به نفس خود بیفزایید.
برخوردار بودن از سلامت خوب جسمانی و ذهنی سنگ زیربنای اعتماد به نفس است. اگر از سلامتی و آمادگی جسمانی مطلوبی برخوردار نباشید، رسیدن به حال خوب برایتان دشوار میشود. اگر روحیه خوبی نداشته باشید، نمیتوانید به اعتماد به نفس برسید. در فصل ۲ کتاب درباره خوب غذا خوردن بحث میکنیم و از بیشتر فعالیت داشتن با شما سخن میگوئیم. در فصل ۳ به مدیریت استرس میپردازیم و توضیح میدهیم که چگونه میتوانید بهتر بخوابید.
اندیشههای منفی میتوانند اعتماد به نفس شما را از بین ببرند. از اینرو در فصل ۴ درباره تغییر دادن طرز فکری که نسبت به خود دارید بحث میکنیم. بسیاری از کسانی که با اعتماد به نفس ظاهر میشوند، اذعان میکنند که تظاهر به داشتن اعتماد به نفس میکنند، هر چند ممکن است در آن لحظه از این اعتماد به نفس محروم باشند. در فصل ۵ توضیح دادهایم چگونه به کمک زبان تن، صدا و کلام یک شخص با اعتماد به نفس به نظر برسید.
انجام دادن کارهایی که در آن خوب هستید و مهارت دارید بر اعتماد به نفس شما میافزاید. از اینرو فصل ۶ شما را تشویق میکند تا استعدادهای درونی خود را شناسایی کنید. وقتی اقدام میکنید و کاری صورت میدهید اعتماد به نفس شما افزایش مییابد. از اینرو فصل ۷ شما را تشویق میکند تا از حیطه امن و راحت خود بیرون بیائید و کاری که میترسید انجام دهید تا به خودباوری برسید. فصل ۸ توضیح میدهد که چگونه با تکیه به موفقیتهای گذشته میتوانید بر اعتماد به نفس خود بیفزایید و به هدفهای جدید دست یابید. در ضمن توضیح دادهایم که چگونه به کمک تأکیدات مثبت و تصویرسازی ذهنی میتوانید به اعتماد به نفس بیشتری برسید و در بسیاری از زمینهها موفق شوید.
دانستن اینکه در بهترین شرایط خود به سر میبرید، جنبه مهمی است که به شما احساس اعتمادبه نفس میدهد. بنابراین در فصل ۹ درباره رسیدگی به سر و وضع و لباس بحث کردهایم. فصل ۱۰ به موضوع روشهای قرار گرفتن در حالت آرمیدگی میپردازد. فصل ۱۱ توضیح میدهد که چگونه میتوانید از راهکارها و پیشنهادات ارائه شده در کتاب بهره بگیرید.
فصل ۱ – درباره اعتماد به نفس
در این فصل توضیح میدهیم که اعتماد به نفس چیست و چه تفاوتی با عزت نفس دارد. در ضمن به عواملی که میتواند روی اعتماد به نفس شما تإثیر بگذارد نیز اشاره کردهایم.
۱- درباره اعتماد به نفس بیاموزید
اعتماد به نفس یعنی چه؟
به زبان ساده اعتماد به نفس باور داشتن خویشتن است و اینکه بدانید توانایی آن را دارید که به هدفهایتان برسید. مثبت اندیشیدن درباره خود و خوشبین بودن نسبت به آینده نیز از جنبههای مهم داشتن اعتماد به نفس هستند. اعتماد به نفس به شما قدرت میدهد تا به دنبال آنچه در زندگی میخواهید بروید امّا نبود اعتماد به نفس سبب میشود که از دست زدن به تغییرات مثبت پرهیز کنید.
امّا اعتماد به نفس به مفهوم برداشت بیش از اندازه درباره خود نیست. به این معنا نیست که خودبین باشید و دیگران را تحقیر کنید تا خود به احساس بهتری برسید. وقتی به واقع اعتماد به نفس داشته باشید، باید بقدری در پوست خود احساس راحتی کنید که نیازی به تظاهر نداشته باشید، نیازی به این نداشته باشید که برای بزرگ کردن خود دیگران را تحقیر کنید.
چه تفاوتی میان عزت نفس و اعتماد به نفس وجود دارد؟
عزت نفس و اعتماد به نفس را معمولاً به جای هم نیز بکار میبرند. امّا میان این دو مفهوم تفاوتهایی وجود دارد. عزت نفس بدین معناست که خود را چگونه درجهبندی میکنید و از خود چه ارزیابی دارید. درحالیکه اعتماد به نفس بدین معناست که چقدر به توانایی خود ایمان دارید و چگونه خود را در برابر دیگران فرافکن میکنید.
چه عواملی بر اعتماد به نفس تأثیر میگذارند؟
اعتماد به نفس شما میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. از جمله این عوامل یکی شخصیت شماست؛ اینکه آیا درونگرا هستید یا برونگرا. ازجمله عوامل دیگر سلامت ذهنی و جسمانی است. مهم این است که درباره خود چه باوری ایجاد کردهاید.
ازجمله حوادث و تجاربی که ممکن است روی اعتماد به نفس شما اثر بگذارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* طرز تربیت و بزرگ شدن شما – آیا پدر و مادرتان وقتی کاری را به درستی انجام میدادید، شما را تشویق و تحسین میکردند؟
* تجارب شما در مدرسه – آیا دوستانتان به شما زور میگفتند؟ آیا آموزگارتان به شما بازخورد منفی میداد؟
* طلاق، پایان یک رابطه – وقتی رابطهای به انتها میرسد، ممکن است اعتماد به نفس شما لطمه بخورد. به خصوص اگر شریک زندگیتان شما را ترک کرده باشد.
* داغداری – برخورد و مقابله با مرگ یک عزیز روی ذهن و جسم شما تأثیر منفی بر جای میگذارد و درنتیجه از اعتماد به نفس شما میکاهد.
* بیماری جسمانی – بیماری جسمانی از انرژی شما میکاهد و روی باور توانمندی شما برای روبهرو شدن با چالشهای زندگی تأثیر میگذارد.
* افسردگی – اضطراب – روحیه افسرده و اضطراب با منفیاندیشی رابطه دارند و این روی اعتماد به نفس شما تأثیر مصیبتبار بر جای میگذارد.
* ناراضی بودن از شکلی که به نظر میرسید – احساس ناخشنودی درباره وضع ظاهر؛ مانند چاق بودن یا پوست بد داشتن از اعتماد به نفس شما میکاهد.
* عدم اشتغال، بیکاری – از دست دادن شغل میتواند بر اعتماد به نفس شما روی قابلیتها و توانمندیهایتان تأثیر بگذارد.
* زورگویی در محل کار – قربانی زورگویی در محل کار بودن، از عملکرد شما میکاهد و درنتیجه احساس عدم اعتماد به نفس بیشتری میکنید.
* جابهجا شدن – این بدان معناست که باید از نو شروع کنید. باید شغل و دوستان جدیدی پیدا کنید. که این هر دو میتواند از اعتماد به نفس شما بکاهد.
* بچهداری کردن – در خانه ماندن و مراقبت از فرزند و تمام عواقبش مانند شب بیداری کشیدن و از دست دادن فعالیتهای اجتماعی میتواند از اعتماد به نفس بکاهد.
* فشار بیش از اندازه (استرس) – اگر احساس میکنید تحت تأثیر فشار زیاد کلافه شدهاید، سلامت جسمانی و ذهنی شما به احتمال زیاد تحت تأثیر قرار میگیرد و این میتواند از اعتماد به نفس شما بکاهد.
چگونه میتوانم اعتماد به نفس بیشتری بدست آورم؟
خبر خوش این است که بدون توجه به اینکه درونگرا یا برونگرا باشید، بدون توجه به اینکه تجارب و روابط گذشته چه تأثیری بر شما گذاشته است، میتوانید بر اعتماد به نفس خود بیفزائید.
میتوانید با مراقبت از سلامت ذهنی، جسمانی خود، با به چالش کشیدن اندیشههای منفی و باورهای منفی درباره خود، با شناسایی و رشد دادن استعدادهای طبیعی و با هدفگذاری واقعبینانه و با قدم فراتر گذاشتن از حیطه امن و راحت، بر اعتماد به نفس خود بیفزائید. توجه کردن به زبان تن و وضع ظاهر نیز بر اعتماد به نفس شما میافزاید. بهتر کردن حال خوب به کمک روشهای درمان مکمل مانند روش الکساندر، رایحهدرمانی و روشهای آزادی احساس میتواند تأثیر مثبتی روی خودباوری شما بر جای گذارد. این کتاب به شما کمک میکند تا به اعتماد به نفس پردوام برسید.
***
برونگرا هستید یا درونگرا؟
همه ما دارای جنبههای برونگرا و درونگرا هستیم. امّا معمولاً یکی از این دو حالت، شکل غالب دارد.
برونگراها، اجتماعی، اهل صحبت، ابراز وجودکننده و معاشرتی هستند.
درونگراها، محیطهای کمتر محرک را ترجیح میدهند، به احساس و اندیشه خصوصی خود میپردازند، بیش از آنکه حرف بزنند گوش میدهند و قبل از اینکه حرف بزنند فکر میکنند.
***
فصل ۲ – اعتماد به بدن
سلامت جسمانی و ذهنی خوب برای رسیدن به اعتماد به نفس حیاتی هستند. خوب غذا خوردن، مرتب ورزش کردن، مدیریت استرس و به اندازه کافی خوابیدن، سبب میشود که احساس خوب و انرژی فراوان داشته باشید. همه این جنبههای سلامتی با هم در رابطهاند. برنامه غذایی بد و نداشتن تمرینات ورزشی میتواند منجر به استرس و بدخوابی شود و این هر دو بر اعتماد به نفس شما تأثیر منفی بر جای میگذارد. استرس داشتن و خواب بد سبب میشود که به دنبال غذاهای چرب، قندی، شور، غذاهای تهیه شده کارخانهای بروید و تمایل کمتری به ورزش کردن داشته باشید و این باعث بیماری میشود و روی اعتماد به نفس شما تأثیر منفی بر جای میگذارد. در فصل ۳ به تأثیرات استرس و کمخوابی روی اعتماد به نفس اشاره کردهایم.
خوب غذا خوردن به معنای محروم کردن خود از غذاهای مورد علاقه نیست، بلکه بیشتر غذاهای خوشمزهای را در بر میگیرد که از مواد غذایی کامل تهیه شده است و در این میان مواد غذایی تصفیه شده، سبوس گرفته و غذاهای کنسروی صنعتی جایی ندارند. در شروع این فصل توضیح دادهایم چه غذاهایی بخورید که برای جسم و ذهن شما خوب باشد و در ضمن از خوردن آن غذا لذت ببرید.
تحرک داشتن و فعالیت جسمانی به غیر از اینکه باعث افزایش سلامت جسمانی شما میشود، به شما کمک میکند تا درباره بدن خود به اعتماد بیشتری برسید، از میزان استرس شما میکاهد و به شما روحیه و انرژی بیشتری میدهد. بهترین راه برای ورزش کردن این است که راههایی پیدا کنید که ورزش بخشی از برنامه روزانه شما شود. بیجهت در باشگاههای ورزشی گرانقیمت که بعید است از آنها استفاده کنید، ثبتنام نکنید. در این فصل توضیح دادهایم که چگونه میتوانید فعالیت جسمانی بیشتری را در برنامههای روزانه خود بگنجانید.
غذای خوب بخورید
انواع برنامههای غذایی مورد استفاده قرار میگیرند. این رژیمهای غذایی جملگی وعده میدهد که بدنی عالی به شما عرضه میکنند. اغلب این برنامهها مصرف چربی کم، مصرف کم کربوئیدراتها و پروتئین زیاد را توصیه میکنند. امّا راه اینکه مطمئن شوید همه مواد غذایی مورد نیاز بدنتان را تأمین میکنید این است که هیچ طبقه خاصی از مواد غذایی را حذف نکنید. برنامههای غذایی کمچرب میتوانند تولید افسردگی کنند و مشکلات پوستی مانند اگزما را به همراه بیاورند. مصرف کربوهیدرات کم و پروتئین زیاد با انرژی کم، یبوست، کلسترول زیاد و حتی آسیبهای کلیوی به همراه دارند. گذشته از این، نمیتوانید برای مدتی طولانی این برنامههای غذایی را ادامه دهید.
از اینکه بگذریم وقتی به عادت مصرف غذایی نرمال بازمیگردید، همه وزنی را که از دست دادهاید دوباره بدست میآورید. وقتی از میزان کالری مصرفی میکاهید، سوختوساز و به عبارتی متابولیسم شما کند میشود و در نتیجه وقتی سرانجام به غذای خود بازمیگردید، وزن بیشتری اضافه میکنید و در آینده وزن کم کردن برایتان مشکل میشود.
به جای این کارها سعی کنید غذای سالم متعادل بخورید. غذای سالم متعادل همه گروههای غذایی را در بر میگیرد، به شما امکان میدهد که وزن خود را کنترل کنید و از سلامت ذهنی و جسمانی خوب برخوردار باشید و این اعتماد به نفس شما را افزایش میدهد، سبب میشود که احساس بهتری پیدا کنید و نسبت به بدن و وضع ظاهر خود احساس بهتری داشته باشید.
غذاهای از قبل تهیه شده مانند کیک، بیسکوئیت، شیرینیها، نان سفید سبوس گرفته، پای، پیتزا، چیپس و غذاهای آماده معمولاً فاقد فیبر هستند و ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز را ندارند. اینها در ضمن دارای مواد قندی، نمک، چربیهای اشباع شده، چربیهای ترانس، شیرینکنندههای مصنوعی، انواع رنگها و نگهدارندهها هستند که اگر به میزان زیاد مصرف شوند، بر وزن شما اضافه میکنند. دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و سکته مغزی، حاصل مصرف این غذاهاست.
راه تغذیه مناسب بازگشت به اصول است و معنایش این است که از مصرف چربی، مواد قندی، غلات تصفیه شده، غذاهای از قبل تهیه و کنسرو شده خودداری ورزید و به جای آن غذاهای کامل تهیه شده از مواد سبوس نگرفته و غذاهای تصفیه نشده استفاده کنید.
تنها وقتی گرسنه هستید غذا بخورید و چون سیر شدید، دست از خوردن غذای بیشتر بکشید. هیچ غذایی را بطور کامل از برنامه خود حذف نکنید. همه چیز را در حد اعتدال بخورید. عادت کنید که غذاهای سالمتر بخورید. اینگونه بهتر میتوانید وزن خود را کنترل کنید.
اگر برای برخورد با استرس ناشی از احساسات منفی غذا میخورید، راهی پیدا کنید که با این احساسات ناخوشایند خود برخورد کنید. با کسانی که به آنها اعتماد دارید حرف بزنید و یا آنها را روی یک صفحه کاغذ بنویسید. برای مسائل خود راه حل پیدا کنید. غذا را به عنوان سوخت برای بدن خود در نظر بگیرید. غذا برای فرار از احساسات ناخوشایند نیست. به آرامی غذا بخورید، به رنگ و بو و مزه و بافت غذایتان توجه کنید. اینگونه به تدریج رابطهای سالم با غذا ایجاد میکنید و در نتیجه میتوانید وزنتان را در بلندمدت کنترل کنید.
***
احتیاط در زمینه مصرف پروتئین
کاستن مصرف پروتئین بخش مهمی از رعایت سلامتی در غذا خوردن است. حتی اگر غذاهای کامل میخورید، اگر بیش از اندازه این مواد غذایی را بخورید، وزن اضافه میکنید. سعی کنید در بشقاب کوچکتری غذا بخورید و از میزان مصرف پروتئین خود بکاهید.
***
۲- غذاهای تصفیهشده کمتری بخورید.
غذاهای تصفیهشده فیبر کمتری دارند. ویتامین و مواد معدنی آنها هم کم است و درعوض قند، نمک، چربیهای اشباعشده و چربیهای ترانس بیشتری دارند.
* کربوئیدراتهای تصفیهشده – مانند نان سفید، نان شیرینی، نوشابههای قنددار و انواع شیرینیها به سرعت هضم میشوند و درنتیجه قند خون به سرعت افزایش مییابد و بعد نقصان میگیرد. کمی قند خون منجر به نوسانات دماغی، تمرکز بد، خستگی و تحریکپذیری میشود، امّا قند زیاد در خون تولید دیابت از نوع ۲ میکند.
غلات سبوسنگرفته مصرف کنید. غذاهایی با مواد قندی کم استفاده کنید. به هنگام خرید غذا به برچسب روی آن توجه کنید. هنگام پخت غذا مصرف قند و شیرینی را به نصف تقلیل دهید. مطمئن باشید کیفیت غذای شما آسیب نمیبیند.
* نمک – با توجه به بررسیهای انجامشده، انسانهای بالغ به روزی بیش از ۶ گرم نمک احتیاج ندارند. غذاهای از قبل تهیه شده مانند سوپهای کنسروی و پیتزای منجمد دارای نمک افزوده هستند. مصرف این مواد غذایی را به حداقل برسانید. برچسب روی بستههای مواد غذایی را بخوانید و تا حد امکان غذاهای کمنمک تهیه کنید. به هنگام طبخ غذا به جای نمک از ریحان، رزمری، نعنا، سیر و فلفل استفاده نمائید. اینها آنتیاکسیدان هستند و از ابتلاء به بیماری جلوگیری میکنند.
* چربیهای اشباعشده – این چربی به مقدار زیاد در فرآوردههای حیوانی مانند گوشت قرمز، کره و لبنیات پرچرب مانند پنیر و شیر وجود دارد. در غذاهای تهیه شده صنعتی هم مانند پای، کیک، بیسکوئیت به مقدار زیاد یافت میشوند. این چربی کلسترول بد را افزایش میدهد و درنتیجه امکان ابتلا به بیماریهای قلبی بیشتر میشود. مصرف چربیهای اشباع شده شریانها و رگها را سخت میکند.
* چربی ترانس – این چربی تا حدودی هیدروژنیزه شده است که از روغن مایع سبزیجات به کمک جریانی بنام هیدروژنیزه کردن تهیه میشود. چربیهای ترانس در بعضی از مارگارینها و غذاهای از قبل تهیه شده مانند بیسکوئیت، پای و کیک برای افزایش عمر این مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف مقادیر زیاد چربیهای ترانس، کلسترول بد را در خون افزایش میدهد.
کتاب اعتماد به نفس
۵۰ نکته فوری برای افزایش اعتماد به نفس
نویسنده : وندی گرین
مترجم : مهدی قراچهداغی
ناشر: انتشارات پوینده
تعداد صفحات : ۱۲۲ صفحه
این نوشتهها را هم بخوانید