چرا بیماری عروق محیطی رخ می‌دهد؟ شیوه تشخیص و درمان آن چگونه است؟
علت های بیماری عروق محیطی
- بیماری آترواسکلروتیک انسدادی شریانهای اندام تحتانی (و با شیوع کمتر اندام فوقانی)
- ریسک فاکتورها عبارتند از: هایپرلیپیدمی، دیابت، سیگار و افزایش فشارخون
تشخیص افتراقی بیماری عروق محیطی
- تنگی در ستون فقرات کمری: لنگیدن کاذب (معمولاً درد دو طرفه و پارسنتزی در اندام تحتانی به هنگام راه رفتن و ایستادن وجود دارد که علایم با نشستن یا خم شدن به طرف جلو برطرف می‌شود)
- Thrombangiiis Obliterans (بیماری برگر)
- گیرافتادگی شریان پوپلیتئال
اپیدمیولوژی بیماری عروق محیطی
- حدود ۱۰ میلیون بیمار در آمریکا
- بیماری عروق محیطی ناشی از دیابت عامل بیش از ۶۰% موارد قطع پا در آمریکاست.
علایم و نشانه‌های بیماری عروق محیطی
- لنگیدن متناوب علامت مشخصهٔ بیماری عروق محیطی می‌باشد.
- احساس ناراحتی در اندام تحتانی (درد- سفتی و گرفتگی) در هنگام فعالیت
- ممکن است یکطرفه یا ۲ طرفه باشد
- به هنگام راه رفتن در طول یک مسافت ایجاد می‌شود.
- با استراحت علایم بر طرف می‌شود.
- در انسدادهای شریانی شدید علایم ممکن است در زمان استراحت هم ادامه پیدا کند.
- فقدان/ کاهش نبض‌های محیطی
- بروئی شریانی
- رنگ پریدگی پاها به هنگام فعالیت یا بالا نگه داشتن آنها
- آتروفی عضلانی-ریزش مو – ضخیم شدن ناخنها- ترک پوست – پوست براق
- ایجاد زخم و گانگرن
تشخیص بیماری عروق محیطی
- معمولاً براساس یافته‌های بالینی
- طبقه‌بندی Fontaine
- مرحله اول I: بدون علامت
- مرحلهٔ II: لندگیدن متناوب
- مرحلهٔ III: درد شبانه و در زمان استراحت
- مرحلهٔ IV: نکروز و گانگرن
- آزمایشهای غیرتهاجمی
- مچ پا: ایندکس براکیال کمتر از یک (نرمال بیش از یک است) و یا افتادگی بارز مچ با فعالیت
- سونوگرافی دوبلکس
- MRA
- آنژیوگرافی محیطی از دقت بالایی برخوردار است ] با وجود تهاجمی بودن[، تنها زمان تصمیم به جراحی انجام می‌شود.
درمان بیماری عروق محیطی
- تصحیح عوامل خطر: ترک سیگار، کنترل قند و چربی، کم کردن وزن، مراقبت از پاها
- برنامهٔ پیاده‌روی تمرین و پیاده روی منظم فواصل بین لنگیدن‌ها را افزایش می‌دهد.
- درمان دارویی
- عوامل ضد پلاکت (ASA، Clopidrogrel)
- عوامل وازوواکتیو (پنتوکسی فیلین، سیلوستازول)
- رگسازی مجدد
- آنژیوپلاستی ترانس لومینار پرکوتانئوس با یا بدون اِستنت تنها برای بیماری شریان ایلیاک موثر است.
- بازسازی عروق با عمل جراحی (bypass) در ۲۵% بیماران دچار لنگش که علائم محدودکنندهٔ زندگی را نشان می‌دهند اندیکاسیون دارد، ارزیابی دقیق قبل از عمل لازم است (ریسک فاکتورهای قلبی و مغزی)
پیش آگهی/ سیر بالینی بیماری عروق محیطی
- بیماری عروق محیطی نشانگر وجود بیماری آترواسکلروز است- این بیماران بروز بالایی از بیماریهای شریانهای کرونری و عروق مغزی دارند.
- مرگ و میر ۵ سالهٔ بیماران با لنگش متناوب ۳۰% است- در افراد دچار ایسکمی به هنگام استراحت مرگ و میر به بیش از ۷۵% می‌رسد. (خطر تهدید حیات بیش از تهدید عضو است).
- ۷۵% از بیماران با درمان نگهدارنده بهبود می‌یابند.
- عوارض: انسداد شریانی حاد، آنوریسم شریانی، گانگرن منجر به قطع عضو.