آبسه ریه چیست؟ علایم آن کدامند؟ شیوه‌های تشخیص و درمان آبسه ریه
علت های آبسه ریه
- پنومونی آسپیراسیون: ورود غیرطبیعی مواد از معده یا مسیر هوایی به درون ریه‌ها- ۳ سندرم مختلف ایجاد می‌شود:
- پنومونی شیمیایی (سندرم مِنِدلسون): آسپیراسیون اسید معده بدون عفونت باکتریایی
- پنومونی: در اثر بی‌هوازی‌ها دهانی +/- هوازی‌ها
- انسداد راه هوایی با یک جسم خارجی
- آبسهٔ ریه: غالباً به علت بی‌هوازی‌های دهانی و در نتیجه پنومونی آسپیراسیون ایجاد می‌شود. در اثر آمبولی ریه همراه با انفارکتوس، ترومای سینه، انسداد نیز می‌تواند ایجاد شود.
تشخیص افتراقی آبسه ریه
- سایر بیماری‌های حفره‌ای ریه
- TB
- عفونت‌های قارچی
- سرطان
- آمبولی ریه همراه با انفارکتوس
- واسکولیت
- گرانولوماتوز وگنر
- پنومونی نکروزان حاد
- لنفوم
- برونشکتازی
اپیدمیولوژی آبسه ریه
- ریسک فاکتورهای آسپیراسیون: کاهش سطح هوشیاری، دیسفاژی، بیماری دندان، ریفلاکس، انتوباسیون کردن، تغذیه با لوله، الکلیسم.
- آسپیراسیون معمولاً چند میکروبی؛ هوازی‌ها و بی‌هوازی‌های اوروفارنجیال
- آسپیراسیون تقریباً باعث همه مورد پنومونی بی‌هوازی است.
علایم و نشانه‌های آبسه ریه
- پنومونی شیمیایی
- تنگی نفس حاد
- تاکی کاردی
- تب خفیف
- هیپوکسمی
- شروع سریع دیسترس تنفسی و هیپوکسی
- کراکل
- تاکی پنه
- افت فشارخون
- شروع ناگهانی
- پنومونی بی‌هوازی/ آبسه ریه- شروع مخفی و کند در طی روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها
- تب و بی‌حالی
- سرفهٔ با خلط چرکی
- بهداشت ضعیف دهان
- دیسفاژی
- کاهش وزن
- تعریق شبانه
تشخیص آبسه ریه
- پنومونی شیمیایی:
- وجود شرایط مستعدکننده
- CXR: ارتشاح لوبار که در قسمت‌های تحتانی ریه بیشتر است.
- آبسه ریه
- CXR: حفره با سطح مایع هوا که اطراف آن تراکم رادیو اُپک دیده می‌شود. مخصوصاً در قسمت‌های آویخته ریه دیده می‌شود. – قسمت بالای لوبهای تحتانی و قسمت خلفی لوبهای فوقانی
- CT: حفرهٔ آبسه را نشان می‌دهد.
- کشف و رنگ‌آمیزی گرم خلط: معمولاً فلور مخلوط وجود دارد، همچنین رنگ‌آمیزی برای مایکوباکتریوم‌ها و قارچها نیز انجام می‌شود. کشت بی‌هوازی‌ها بسیار دشوار است.
- برونکوسکوپی: در مواردی که ضایعه برخلاف انتظار برطرف نمی‌شود یا شک به سرطان یا جسم خارجی وجود دارد.
- کشت خون بندرت مثبت می‌شود.
- لوکوسیتوز
درمان آبسه ریه
- پنومونی شیمیایی
- مراقبت حمایت با O2، ونتیلاسیون مکانیکی
- قطع آنتی‌بیوتیک در صورتیکه شواهدی دال بر عفونت وجود نداشته باشد.
- شواهدی مبنی بر نقش باکتری‌ها وجود ندارد ولی در اغلب بیماران به علت دشواری رد وجود عفونت ثانویه آنتی‌بیوتیک داده می‌شود.
- پنومونی آسپیراسیون/ بی‌هوازی و آبسه‌های ریوی
- درمان بی‌هوازی‌ها با کلیندامایسین، مهارکننده بتالاکتام/ بتالاکتاماز یا ایمی‌پنم
- پوشش گرم منفی‌ها در عفونت‌های بیمارستانی
- درمان آبسه به مدت حداقل ۳ هفته (اغلب چندماه)
- مشاهده شده که درناژ باعث بهبودی آبسه‌های ریوی نمی‌گردد.
- در صورت برطرف نشدن، تب پایدار، افزایش WBC، امپیم، بزرگ‌شدن حفره یا شک به سرطان، برداشت جراحی یا درناژ از طریق پوست انجام می‌شود.
پیش‌آگهی/ سیر بالینی آبسه ریه
- پنومونی شیمیایی
- ۱۵% دچار ARDS می‌شوند.
- ۶۰% طی ۲ تا ۳ روز بهبود می‌یابند.
- ۲۵% بسرعت خوب می‌شوند ولی سپس افزایش ارتشاح ریوی پیدا می‌کند که احتمالاً تظاهر عفونت ثانویه باکتریایی است.
- آبسه ریه
- ۱۴-۷ روز بعد از آسپیراسیون اولیه ایجاد می‌شود.
- پاسخ بالینی به آنتی‌بیوتیک‌ها طی ۳ تا ۴ روز دیده می‌شود.
- در مواردی که به درمان پاسخ نمی‌دهند باید شرایط همراهی از قبیل جسم خارجی یا تومور، عوامل عفونت‌زای متفاوت (مانند قارچها) یا وجود یک حفرهٔ ریوی غیر عفونی را در نظر گرفت.
- مرگ و میر کلی ۲۰%