سرطان ریه چه علایمی دارد و راه‌های تشخیص و درمان آن کدام‌ها هستند؟

علت‌های سرطان ریه

• سرطان اپی‌تلیوم تنفسی (برونکوژنیک)
• Nonsmall Cell (NSCLC): 70% سرطان‌های ریه با انتشار به غدد لنفاوی ناحیه‌ای
• اسکوآموس (۳۰%): توده مرکزی در لوب‌های فوقانی، رشد کند، متاستاز دیررس
• آدنوکارسینوم (۳۰%): توده محیطی، رشد کند، متاستاز زودرس
• Large Cell (10%): توده محیطی، متاستاز زودرس، غالباً حفره‌دار
• Small Cell یا oat Cell (SCLC): رشد سریع و متاسازهای گسترده و زودرس (۷۰% در زمان تشخیص متاستاز داده‌اند)، ۱۰۰% در سیگاری‌ها.
• انواع نادر: کارسینوئید، برونکوآلوئولار (غیرسیگاری‌ها)

تشخیص افتراقی سرطان ریه

• TB
• عفونت قارچی
• پنومونی
• لنفوم
• سرطان متاستاتیک
• AVM
• سارکوئیدوز
• کیست برونکوژنیک
• پنوموتوراکس
• غدد لنفاوی داخل ریوی
• سندرمهای ریوی- کلیوی (گرانولوماتوز وگنر)
• بیماری بافت همبند
• تومورهای خوش خیم: لیپوم، هارماتوم، فیبروم، همانژیوم، لیومیوم

اپیدمیولوژی سرطان ریه

• سر درسته مرگ ناشی از سرطان در آمریکا، دومین سرطان شایع در آمریکا
• ۱۷۰ هزار مورد جدید و ۱۵۰ هزار مرگ در هر سال، ۱۵% بقای ۵ سال
• حداکثر بروز در ۵۰ تا ۷۰ سالگی در بین زنان رو به افزایش است.
• ۹۰% ناشی از سیگار می‌باشد، دیگر ریسک فاکتورها شامل: رادون، آزبستوز، آلاینده‌های هوا
• تعداد پاکت در سال مصرفی سیگار از تعیین‌کننده‌های اصلی خطر است.
• جهش‌هایی در انکوژن‌های myc و rac و ژنهای سرکوب‌کنندهٔ P_۵۳ دیده شده است.

علایم و نشانه‌های سرطان ریه

• ریوی: سرفهٔ هموپتیزی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، پنومونی بعد از انسداد، افیوژن
• سندروم SVC: ادم صورت و گردن در اثر انسداد ورید SVC
• سندرم پان کوست: تومور آپیکال ممکن است منجر به سندرم هورنریا درد بازو و شانه در اثر فشار به شبکهٔ براکیال یا درگیری دیوارهٔ قفسه سینه گردد.
• سندرم هورنر: میوز، پتوز، آنهیدوز
• خشونت صدا: در اثر فشار به عصب راجعهٔ حنجره
• خارج قفسه سینه: بی‌اشتهایی، کاشکسی، تب، آدنوپاتی، تعریف شبانه، علائم متاستاز
• سندرم پارانئوپلاستیک (۱۵%): SIADH، سندرم اِتون لامبرت، سندرم تروسو (افزایش انعقادپذیری)، PTH اکتوپیک ¬هیپرکلسمی

تشخیص سرطان ریه

• جهت هدایت کنترل تعیین گسترش بیماری و سلامت کلی باید بیمار تشخیص بافتی گذاشته شود.
• CXR: توده +/- آدنوپاتی ناف ریه افیوژن پلور، آتلکتازی، آدنوپاتی مدیاستن

• اسکواموس، Large cell و Small cell یک توده مرکزی دارند.
• آدنوم یک تودهٔ محیطی دارد.

• CT قفسه سینه: توده را بهتر می‌بیند، ممکن است گسترش لنفاتیک، مدیاستینال یا پلورال ضایعه نیز دیده می‌شود.
• تشخیص بافت‌شناسی ضروری است. – سیتولوژی خلط

• بیوپسی بوسیلهٔ برونکوسکوپی، توراکوسکوپی یا آسپیراسیون سوزنی تحت هدایت CT
• Staging برای تعیین گسترش بیماری: CBC، بیوشیمی خون، الکترولیت‌ها، LFT، آمیلاز/لیپاز،

درمان سرطان ریه

• Non Small Cell

• I و II و stage III_A: قابل برداشت هستند کموتراپی کمکی بقا را افزایش می‌دهد.
• Stage III_B: برداشت جراحی با کموتراپی قبل از عمل تحت بررسی است.
• Stage IV: گزینهٔ درمانی وجود ندارد، اشعه درمانی بعنوان آرامبخش استفاده می‌شود طول مدت بقاء ۶ ماه است.
• اشعه درمانی در محل‌های علامت‌دار برای آرام بخشی

• Small Cell: – به کموتراپی خیلی خوب جواب می‌دهد.

• بیماری محدود: رادیوتراپی + چهار دوره کموتراپی پاسخ کامل در ۵۰% موارد میانگین بقاء ۱۸ ماه، ۲۰% بقای ۵ ساله
• بیماری گسترده: کموتراپی اما رادیوتراپی میزان بقاء را بیشتر نمی‌کند، پاسخ کامل در ۲۵% موارد میانگین بقاء ۹ ماه، بقای ۵ ساله وجود ندارد.

پیش آگهی/ سیر بیماری سرطان ریه

• برای NSCLC از مرحله‌بندی TNM استفاده می‌شود. – مرحلهٔ I: تومور با صفر غده لنفاوی

• مرحلهٔ II: تومور با گره‌های لنفاوی موضعی
• مرحلهٔ III: گره‌های لنفاوی مدیاستن یا تهاجم موضعی گسترده تومور
• مرحلهٔ IV: متاستاز دور دست.

• برای SCLC سیستم TNM بکار نمی‌رود، بصورت محدود (محدود به همی توراکس) یا گسترده تعریف می‌شود.
• SCLC: بیشترین پاسخ به کموتراپی (۸۰-۹۰%) ولی بیش از ۹۰% عود وجود دارد. بقای ۵ ساله فقط ۵% است.
• NSCLC: جراحی در مرحلهٔ I یا II بیماری کارایی دارد ولی تعداد اندکی در این مراحل اولیه به پزشک مراجعه می‌کنند.