کارسینوم سلول بازال یا BCC‌ چیست و شیوه تشخیص و درمان آن کدام است؟

کارسینوم سلول بازال (Basal cell carcinoma) شایع‌ترین سرطان پوستی است.

برخی عوامل خطر BCC عبارتند از:

– تماس با آفتاب به ویژه در نوجوانی

– سرکوب سیستم ایمنی مانند بیماران پیوندی و عفونت HIV

– مواجهه با مواد شیمیایی

– سابقه رادیاسیون

– برخی بیماری‌های ارثی مانند Xeroderma pigmentosum و Basal cell nevus syndrome

Xeroderma pigmentosum یک اختلال ارثی در ترمیم DNA است. این افراد نمی‌توانند آسیب‌های DNA که در اثر تماس با آفتاب ایجاد می‌شوند را ترمیم کنند، بنابراین دچار SCC، BCC و ملانوم می‌شوند. مبتلایان به Nevoid BCC از سنین پایین دچار BCC متعدد می‌شوند. BCC به شکل موضعی تهاجم پیدا می‌کنند ولی متاستاز ناشایع است. 30 درصد موارد BCC بر روی بینی ایجاد می‌شود و خونریزی، زخم و خارش از تظاهرات بالینی آن است. Nodular BCC شایع‌ترین شکل کارسینوم سلول بازال است و به شکل پاپول‌های صورتی برجسته و مرواریدی تظاهر پیدا می‌کند.

گاهی تومور مرکزی فرورفته و حاشیه‌ای برجسته دارد که ظاهر کلاسیک زخم خورنده (rodent ulcer) را ایجاد می‌کند. این واریان معمولا در سن بیش از 60 سال و در نواحی در معرض آفتاب روی می‌دهد.

Superficial BCC معمولا بر روی تنه و به شکل پلاک صورتی یا قرمز و دارای حاشیه مرواریدی ظریف یافت می‌شود. Morpheaform BCC دارای ته رنگ زرد و حاشیه نامشخص است. Pigmented BCC ممکن است با ملانوم ندولار اشتباه شود.

Infliltrative BCC از نظر بالینی شبیه شکل ندولار است و از طریق بررسی هیستولوژیک تشخیص داده می‌شود.

درمان کارسینوم سلول بازال یا BCC

روش‌های درمانی کارسینوم سلول بازال (BCC) عبارتند از:

– Mohʼs microsurgery

– Excisional surgery

– Cautery and destruction

– Imiquimod cream

– Fluorouracil cream

– Radiotherapy

در روش میکروسرجری Mohʼs درگیری حاشیه اکسیزیون در هیستولوژی بررسی می‌شود و اکسیزیون بیشتری در حاشیه درگیر انجام می‌گردد، تا در نهایت حاشیه‌های فاقد درگیری دیده شود.

در روش جراحی Mohʼs کمترین بافت خارج می‌شود، بنابراین در مواردی که نتیجه زیبایی پس از جراحی اهمیت دارد (مانند ضایعات صورت)، استفاده از این روش مناسب است.

جراحی به روش Mohʼs روش انتخابی درمان در موارد زیر (به ویژه در ضایعات صورت) است:

– Morpheaform BCC

– Poorly delineated BCC

– Recurrent BCC

– Infiltrative BCC

روش دیگر درمان، اکسیزیون با حاشیه 4 میلی‌متر و تا عمق بافت زیرجلدی است و این روش، درمان قطعی برای ضایعات غیرمورفه آ فرم با قطر کمتر از 2 سانتی‌متر می‌باشد.

گاهی از کوتر و تخریب (Cautery and destruction) برای درمان BCC استفاده می‌شود، ولی نتیجه آن بستگی به تجربه جراح دارد. این روش در مواردی به کار می‌رود که جراحی روش مناسبی نیست و در ضایعات وسط صورت توصیه نمی‌شود. در بیمارانی که کاندید مناسبی برای جراحی نیستند و بیمارانی که دچار ضایعات عود کرده یا مورفه آ فرم نیستند، می‌توان از رادیوتراپی استفاده کرد.

در مواردی که درگیری حاشیه رزکسیون، مشکوک یا از نظر میکروسکوپیک مثبت باشد، نیز می‌توان از رادیوتراپی استفاده کرد.

برای درمان نوع سطحی BCC با قطر کمتر از 2 سانتی‌متر در تنه، گردن یا اندام می‌توان از کرم Imiquimod به مدت 6 تا 12 هفته استفاده کرد. Fluorouracil موضعی نیز جهت درمان BCC سطحی تایید شده است.

Photodynamic therapy نیز در درمان BCC به کار رفته است. در تمام بیماران پس از درمان BCC معاینه سالانه تمام بدن توصیه می‌شود.