آبسه‌ مغزی چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان

چه بیماری‌های دیگری شبیه آبسه‌ مغزی هستند؟

• آمپیم ساب دورال
• توده داخل مغزی (شامل نئوپلاسم)
• مننژیت
• آنسفالیت هرپس سیمپلکس
• هماتوم مغزی

چگونگی ایجاد و علت‌های آبسه‌ مغزی

• آبسه‌های مغزی نادر و با عفونت دیگر قسمت‌های بدن همراه هستند.
• حدود نیمی از اینها از عفونت سینوس، گوش میانی و ماستوئید منشأ می‌گیرند. این عفونت‌ها از طریق استخوان (استئومیلیت) یا مسیرهای وریدی به مغز گسترش می‌یابند.
• باقیمانده موارد ثانویه به ترومای نفوذکننده مغزی، عفونت‌های لنفاوی یا ریوی، اندوکاردیت عفونی، عفونت‌های GI است. این آبسه‌های متاستاتیک از طریق خون انتقال می‌یابند.
• عفونت‌های گوش و سینوس به لوب تمپورال و مخچه گسترش می‌یابد. اما عفونت‌های هماتوژن به ساختمان عمقی مغز یا محدودهٔ شریان‌ها گسترش می‌یابند.
• شایع‌ترین ارگانیسم‌ها در آبسه‌های مغزی شامل استرپتوکوک‌های میکروآئروفیلیک یا بی‌هوازی همراه با دیگر ارگانیسم‌ها است (مثل باکتروئیدها، E-coli، پروتئوس)
• عفونت‌های استافیلوکوکی ممکن است از آسیب‌های نفوذکننده به جمجمه ناشی شوند.
• ریسک در بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف‌شده بالاست (مثل توکسوپلاسما)
• 20 درصد موارد کریپتوژنیک هستند.
• آبسه‌ها در بچه‌های مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی شایع است.
• بر اساس CT، آبسه‌ها یک فاز اولیه سربریت دارند که به دنبالش فاز کپسول‌دار شدن رخ می‌دهد که ممکن است بروز آن 6-4 هفته طول بکشد.

علایم و نشانه‌های بالینی آبسه‌ مغزی

• سردرد
• لتارژی
• تب و لرز
• تشنج
• نواقص نورولوژیک فوکال (مثل ضعف دست و پا)
• نشانه‌های افزایش فشار داخل مغزی (مثل سکسکه، دوبینی، ادم پاپی، استوپور، کما)

چگونه بیماری آبسه‌ مغزی را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• تاریخچه و معاینه فیزیکی شامل معاینه نورولوژیک کامل
• مطالعات آزمایشگاهی شامل CBC با افتراق سلولی (لوکسیتوز)، کشت‌های خون، CRP (اغلب افزایش یافته)
• عکس قفسه سینه، CT اسکن سینه، X-ray از سینوس اغلب لازم است.
• CT و MRI مغز با تزریق ممکن است ضایعه‌ای با تقویت حلقه‌ای و ادم وسیع را نشان دهد.
• یافته‌های اولیه شامل هیپردانسیتی در CT، کاهش سیگنال در نمای T1 و افزایش سیگنال در نمای T2 MRI
• فاز کپسول‌دار شدن، تقویت حلقه‌ای و ادم را نشان می‌دهد.
• آسپیراسیون با راهنمایی CT یا MRI و بیوپسی ممکن است زمینه تشخیص را در موارد مشکل فراهم سازد.

راه‌های درمان آبسه‌ مغزی

• تجویز آنتی‌بیوتیک‌های وریدی یا ضد قارچ برای 6-4 هفته
• بیشتر آبسه‌ها از فلورهای مختلف و معمولاً میکروآئروفیلیک هستند. استفاده از وانکومایسین، سفالوسپورین‌های نسل سوم و مترونیدازول
• پروفیلاکسی تشنج برای همه بیماران (مثل فنی‌توئین)
• درمان افزایش فشار داخلی مغز ممکن است شامل بالا آوردن سر، کورتیکواستروئیدها، مانیتول، هیپرونتیلاسیون در صورت انتوبه بودن است.
• دبریدمان جراحی، درناژ و کشت برای آبسه‌های بزرگ که باعث اثر توده‌ای قابل توجهی شده باشند و هم‌چنین آبسه‌های همراه با جسم خارجی یا آبسه‌هایی با منبع ناشناخته لازم است.
• برداشتن جراحی فقط بعد از اینکه آبسه‌ها کپسول‌دار شدند ممکن است (6-4 هفته زمان می‌برد)
• منبع اصلی آبسه‌ها باید تشخیص داده شده و به‌طور مناسب درمان شود.

پیش‌آگهی/ عوارض

• پیش‌آگهی در صورت تشخیص در مراحل اولیه و درمان مناسب عالی است.
• اگر انتشار جزیی یا عدم انتشار وجود دارد، بهبودی کامل در 80% بیماران رخ می‌دهد.
• عوارض نورولوژیک ممکن است علی‌رغم درمان مناسب برگشت‌ناپذیر باشند.
• آبسه‌های کپسول‌دار شده ممکن است بدون برجاگذاشتن نقص نورولوژیک برداشته شوند.
• آبسه‌های چندتایی باید با MRI سریال پیگیری شده و آنتی‌بیوتیک‌های وریدی باید برای 6 هفته ادامه یابد.

اختلالات تشنجی درازمدت ممکن است به‌وجود آید.