آلرژی چیست و چرا ایجاد میشود؟

آلرژی حساسیت غیر طبیعی بدن به مواد بهخصوصی (مخصوصاً پروتئینها) میباشد. از انواع رایج آلرژی در انسان میتوان از زکام یا تب یونجه، لکههای پوستی، واکنش نشان دادن به بعضی از مواد تزریقی به بدن (پنی سیلین) و مواردی از قبیل آسم را نام برد.
در محیط اطراف ما مواد مختلف و بیشماری وجود دارند که واکنشهای آلرژیک یا حساسیتی ایجاد میکنند. آنها ممکن است بهصورت ذرات گردوغبار با ذرات هاگ با گرده گیاهان بوده و از طریق بینی یا چشمها وارد شوند و یا از طریق تزریق واکسن با آنتیبیوتیک و یا حتی از طریق مواد غذایی وارد بدن شوند. بعضی افراد حتی نسبت به بال یا نیش حشرات حساسیت دارند.
در یک واکنش آلرژیک مادهای که تولید واکنش میکند آلرژن یا آنتی ژن نامیده میشود و مادهای که در بدن در حل فرآیند حساس شدن ایجاد میشود آنتی بادی یا آنتی کور نام دارد. باوجودی که آنتی کورها یکی از راههای دفاعی مهم در برابر عفونتها هستند، ولی در حالتهای آلرژیکی واکنشهای نامطلوب تولید میکنند. ایجاد برخی از واکنشهای آلرژیک ممکن است
ساعتها طول بکشد ولی برخی سریعاً اتفاق افتاده و بیهوشی ایجاد میکنند. مواد آلرژیک سبب کاهش فشارخون، اختلال در تنفس و به وجود آمدن رنگ آبی کبودی در پوست میشوند.
در هنگام ورود مواد آلرژیک به بدن، این مواد با آنتی بادی یا آنتی کور ترکیبشده و در بدن مادهای بنام هیستامین تولید میکنند و این هیتامین است که روی خون و سایر مناطق بدن اثر کرده و علامات آلرژیک از قبیل خارش، تورم و لکههای پوستی را ایجاد می-کند. مثلاً در بیماری زکام یا تب یونجه که معمولاً در اثر ورود ذرات گرده یا هاگ به بدن ایجاد میشود، وقتی این ذرات با مخاط بینی تماس مییابند واکنش آنتی ژن – آنتی کور ایجادشده و هیستامین آزاد میشود. هیستامین آزاد شده سبب گشاد و منبسط شدن مویرگها و سیاهرگها شده و راههای بینی و چشم قرمز رنگ و متورم شده و ترشح و آبریزش از چشم و بینی شروع میشود.
بر اساس این نظریه برای درمان انواع مختلف واکنشهای آلرژیک از داروهای آنتی هیستامین استفاده میشود و این داروها از طریق ساختمان شیمیایی خود عمل هیستامین را متوقف میکنند. داروهای ضد هیستامین یا آنتی هیستامین میتوانند برای مقابله با بیماریهایی مثل آسم، تب یونجه، لکههای جلدی یا پوستی دارویی و واکنش به نیش حشرات یا واکسنها استفاده شوند. ولی هنوز دانشمندان در کشف داروهایی برای واکنشهای شدید آلرژیک موفق نبوده اند. در بیماریهای آلرژیک که در اثر آنتی ژن-های محیطی ایجاد میشوند، در صورت اجتناب از موادی که سبب حساسیت فردی نشود، بیماری قابل کنترل است.
حالا مسأله این جاست که چرا یک فرد آلرژیک است و دیگری نیست؟ چرا یک فرد نسبت به یک ماده بهخصوص حساسیت نشان میدهد ولی دیگری نسبت به همان ماده واکنشی نشان نمیدهد؟ دانشمندان هنوز جواب قانع کننده ای برای این سؤالات پیدا نکردهاند، ولی بعضی از دانشمندان معتقدند که وراثت نقش مهمی را در واکنشهای آلرژیک بازی میکند.
برای تشخیص واکنشهای آلرژیکی از تزریق مقدار بسیار کم ماده آلرژن به پوست استفاده میکنند، درصورتیکه فرد نسبت به آن ماده آلرژی داشته باشد در محل تزریق لکههای پوستی قرمز رنگی ایجاد میشود.