انسفالیت هرپس سیمپلکس چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان
چه بیماری‌های دیگری شبیه انسفالیت هرپس سیمپلکس هستند؟
- انسفالیت آربوویروسی
- انسفالیت هاری
- مننژیت آسپتیک
- مننژیت کارسینوماتوز
- مننژیت باکتریایی
- مننگو انسفالیت سلی و قارچی
چگونگی ایجاد و علت‌های انسفالیت هرپس سیمپلکس
- انسفالیت التهاب پارانشیم مغز است.
- عفونت ویروسی شایع‌ترین علت آن است.
- HSV-1شایع‌ترین علت انسفالیت حاد ویروسی است که اگر درمان نشود میزان مرگ و میر بالایی دارد.
- عفونت HSV-1 اولیه در اوروفارنکس رخ می‌دهد و سپس در گانگلیون تری‌ژمینال مخفی می‌شود.
- فعال‌شدن مجدد ویروس در زمانی دیگر از طریق انتقال ویروس به لوب‌های تمپورال و اوربیتوفرونتال باعث عفونت مغز می‌شود.
- علت فعال‌شدن دوباره ویروس ناشناخته است اما گاهی ممکن است در ارتباط با سرکوب سیستم ایمنی باشد.
- به ندرت مواردی با عفونت اولیه به وجود می‌آید.
علایم و نشانه‌های بالینی انسفالیت هرپس سیمپلکس
- تب (تا F° ۱۰۴ [C° ۴۰])
- سردرد
- تغییر سطح هوشیاری (مثل کونفوزیون، استوپور و کما) ثانویه به افزایش فشار داخل مغزی
- تشنج‌ها (کمپلکس پارشیال و ژنرالیزه) اغلب رخ می‌دهد.
- آفازی اگر نیم‌کره غالب درگیر شود.
- تغییرات شخصیتی (مثل افزایش میل جنسی، توهمات)
- همی‌پارزی
- مننژیسموس ممکن است وجود داشته باشد.
چگونه بیماری انسفالیت هرپس سیمپلکس را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- آزمایشات اولیه: CBC، کشت خون و گرافی قفسه سینه
- CT یا MRI مغز، ادم و توده نکروزه شده را در لوب تمپورال یا شیار اوربیتو فرونتال نشان خواهد داد.
- LP همراه با پلئوسیتوز است (افزایش سلول‌ها)
- برخلاف دیگر مننژیت‌های ویروسی که PNM ها ممکن است در فاز اولیه غالب باشند، لنفوسیت‌ها سلول‌های غالب را تشکیل می‌دهند (۲۰ تا ۵۰ سلول در mm۳)
- RBC ها به علت نکروز بافت مغز غالبند.
- پروتئین افزایش یافته است.
- گلوکز معمولاً نرمال است.
- PCR برای DNA ویروس HSV-1 از هفته ۱ تا ۴ مثبت است و حساسیت و ویژگی بالایی دارند.
- آنتی‌بادی HSV در ۹۰ درصد موارد پیدا می‌شود.
- امروزه بیوپسی مغزی برای تشخیص لازم نیست.
راه‌های درمان انسفالیت هرپس سیمپلکس
- درمان فوری با آسیکلوویر وریدی وقتی که شک تشخیص وجود داشته باشد جهت کاهش ناتوانی و مرگ و میر لازم است.
- درمان برای ۳ هفته ادامه می‌یابد.
- کورتیکو استروئیدها ممکن است برای کنترل ادم فراوان مغز استفاده شوند.
- درمان مراقبتی شامل تهویه مکانیکی، تنظیم الکترولیت و درمان ضدتشنج است (فنی‌توئین به طور شایع استفاده می‌شود).
پیش‌آگهی/ عوارض
- در موارد درمان نشده مرگ و میر ۷۰ درصد است.
- اگر آسیکلوویر سریع شروع شود بهبودی کامل در ۶۰ درصد موارد اتفاق می‌افتد.
- ۲۰ درصد موارد مرگ و میر حتی با درمان دیده می‌شود.
در ۲۰ درصد بیماران نشانه‌هایی بعد از بهبودهای باقی می‌ماند که شامل تشنج کمپلکس پارشیال، آسیب حافظه، یا عدم کنترل (مثل رفتارهای جنسی نامتناسب) است.
