نگاهی به انیمیشن‌های سوپرمن
ابر قهرمانان از اوایل دهه 40 میلادی تا به حال در انیمیشن حضور داشته‌اند و تا زمانی که انیمیشن زنده است، آنها هم به سرگرم‌سازی مخاطبان بی‌شمار خود ادامه خواهند داد. انیمیشن‌های ابر قهمرانی قطعا گوشه دنجی را در ذهن تمام علاقه‌مندان به انیمیشن به خود اختصاص داده‌اند و تمام آنها قطعا صحنه‌ای هرچند کوتاه از پرواز سوپرمن، پرسه زدن‌های بتمن در کوچه‌های تاریک شهر گاتهام و تاب خوردن‌های اسپایدرمن را در میان آسمان خراش‌های شهر نیویورک به یاد دارند.
در مطالبی که خواهید خواند سعی شده است تا ابتدا تاریخچه‌ای کوتاه از خلق ابر قهرمانان که اکثرا ریشه در کمیک بوک‌ها یا کمیک استریپ‌ها دارد، آورده و سپس به تمام انیمیشن‌هایی که در طول سال‌های قبل، از روی ماجراهای او ساخته شده است، پرداخته شود. در ضمن برای انیمیشن‌های بلند و ویدئویی، خلاصه داستان نیز ذکر شده است. در اینجا باید به نکته‌ای مهم اشاره کرد. برخلاف تصور بسیاری از مردم ابر قهرمانان حتما نباید نیروی فوق بشری داشته باشد. در کل ابر قهرمانان (Superhero) «یک کاراکتر خیالی است که به داشتن شجاعت و شرافت شهرت دارد. او معمولا دارای توانایی‌هایی فراتر از انسان‌های عادی است و از آنها برای احقاق عدالت استفاده می‌کنند». بنابراین کاراکترهایی همچون دیک تریسی، فلاش گوردون، بتمن و… که دارای نیروی فوق بشری نیستند نیز ابر قهرمان محسوب می‌شوند.
سوپرمن
در ژوئن سال 1938 (1318 شمسی)، نخستین شماره از یک مجموعه کمیک استریپی به بازار آمد که نامش (Action Comics) بود. این مجله یکی از مهم‌ترین کمیک استریپ‌های تاریخ محسوب می‌شود؛ زیرا در آن سوپرمن خلق شد.
تا قبل سوپرمن، هیچ قهرمان کمیک استریپی نبود، که قدرت‌های فوق بشری داشته باشد و واژه «ابر قهرمان» در زبان انگلیسی متداول نبود.
سوپرمن در میان مردم متروپلیس، شخصیت یک خبرنگار را به خود می‌گرفت. یک عینک طبی هم به چشم می‌گذاشت، تا شناخته نشود. او می‌توانست، در یک چشم به هم زدن، تغییر لباس دهد. سوپرمن قادر بود به سادگی، بالای ساختمان‌های خیلی بلند رفته و از روی آنها بپرد(به همان سادگی که ما می‌توانیم، از روی یک میز پایین بپریم). سوپرمن می‌توانست ساختمان‌های محکم را در هم بکوبد. با چشمش فولاد را بشکافد، با یک نعره ده مرد را به خاک افکند و با یک اشاره قطاری با سرعت زیاد را، از حرکت باز دارد. در واقع واژه سوپرمن (به معنای «فوق بشر») کاملا برازنده چنین شخصیتی بود.
داستان خلق سوپرمن در نوع خود جالب است. سوپرمن توسط داستان‌نویسی به نام «جری سیگل» و طراحی به اسم «جری شوشتر» خلق شد. آنها در شهر اوهایو، از ایالت کلیولند آمریکا به دنیا آمدند و دوره نوجوانی به فکر خلق سوپرمن افتادند. اما هنگامی که این دو هنرمند جوان، سعی کردند که در سال 1933 ایده خود را به سندیکای روزنامه‌ای آمریکا بفروشند، مورد بی‌اعتنایی قرار گرفتند. زیرا ناشران فکر می‌کردند که هیچ خواننده‌ای نمی‌تواند، قهرمانی را با چنین نیروهای فوق بشری باور کند، حتی اگر از سیاره دیگر آمده باشد. آنها به هرروزنامه‌ای که می‌رفتند با تحقیر سردبیر روبه‌رو می‌شدند تا جایی که حتی یک بار جو شوشتر از فرط ناراحتی، طراحی‌های سوپرمن خود را پاره کرد. به هرحال آنها ناامید نشدند و پس از 6 سال، به شهر نیویورک رفتند و در آنجا با شخصی به نام «مکس گینز»(پدر ویلیام گینز، ناشر فقید مجلات فکاهی MAD) دیدار کردند. «مکس» ناشر شرکت انتشاراتی ẓAll American ComicsẒ بود که بخشی از غول کمیک استریپی آن دوران، یعنی شرکت (Direct Currents)DC محسوب می‌شد. مکس نگاهی به طراحی‌های سوپرمن انداخت و به آنها گفت برایش امکان‌پذیر نیست که از چنین شخصیتی استفاده کند، اما می‌تواند آن را برای ناشر دیگری، به نام «شلدون مایر» بفرستد مایر قصد داشت که عنوان جدیدی چاپ نماید و به شخصیتی جدید نیاز داشت، تا از آن برای جلد مجله استفاده کند. بنابراین بلافاصله پس از دیدن سوپرمن، با پرداخت چکی به مبلغ ناچیز 130 دلار، تمام حقوق قانونی آن را خرید. او سپس از «جو شوشتر» خواست تا طراحی جلد مجله را نیز، برعهده بگیرد و بدین ترتیب شماره نخست مجموعه Action Comics روی پیش‌خوان روزنامه‌فروشی‌ها آمد. در این کمیک استریپ خوانندگان با نحوه تولد سوپرمن آشنا شدند. این داستان درباره نوزادی به نام (Kal-El) است که توسط پدر و مادرش، از سیاره دوردست کریپتون با موشک، به کره زمین فرستاده می‌شود، زیرا قرار بود که کریپتون به زودی منهدم گردد. این موشک روی کره زمین فرود می‌آید و در آنجا، دو کشاورز ساده آمریکایی به نام آقا و خانم «کنت» آن را پیدا می‌کنند و از آنجا که فرزندی نداشتند، نوزاد درون موشک را به فرزندی قبول کرده و او را «کلارک» می‌نامند. یک روز وقتی آقای کنت مشغول تعمیر کردن کامیون خود است، با سانحه‌ای مواجه می‌شود؛ اما کلارک با دستان کوچک خود کامیون را بلند کرده و پدرش را نجات می‌دهد. بدین ترتیب معلوم می‌شود، کلارک یک کودک استثنایی است. سال‌ها بعد، کلارک به شهر متروپلیس (که کاملا از روی شهر نیویورک واقعی، اقتباس گردیده بود) می‌رود و به عنوان خبرنگار روزنامه دیلی پلانت مشغول به کار می‌شد. او در آنجا دل باخته همکار خود، به نام «لوئیز لین» می‌شود؛ اما به زودی پی می‌برد که باید در هیبت سوپرمن، به ستم‌دیدگان کمک نماید و از شهر متروپلیس، در مقابل افراد خبیثی مثل «لکس لوثر» دفاع کند.
موفقیت آنی و بی‌سابقه سوپرمن در نزد خوانندگان مجلات کمیک استریپ باعث شد تا ناشران دیگر نیز، به فکر خلق مجلات کمیک استریپ سوپرقهرمانان بیافتند و بدین ترتیب مجلات کمیک استریپ از سوپر قهرمانانی پر شدند، که اکثر آنها دنباله‌رو سوپرمن بودند.
1-سوپرمن (1941)
نخستین انیمیشن سوپرمن در ماه سپتامبر سال 1491 یعنی اندکی بعد از خلق سوپرمن در کمیک استریپ‌ها توسط استودیوی «مکس فلیشر» سازنده کارتون‌های قدیمی پاپای تولید شد. این استودیو در مجموع 17 انیمیشن کوتاه 7 تا 11 دقیقه‌ای ساخت که به عقیده اکثر کارشناسان هنوز هم بهترین انیمیشن‌های سوپرقهرمانی کل تاریخ محسوب می‌شوند که برای ساخت آنها بودجه قابل توجهی نیز اختصاص یافته بود. جالب است که بدانید برادران مکس و دیو فلیشر در ابتدا برای ساخت این مجموعه مردد بودند. زیرا باید از طراحی‌ها و انیمیشن واقع‌گرایانه‌تری نسبت به آثار پیشین خود بهره می‌جستند. به همین دلیل آنها تصمیم گرفتند برای منصرف کردن استودیو، از تهیه‌کنندگان درخواست بودجه‌ای در حدود صد هزار دلار برای ساختن هراپیزود کوتاه مجموعه کنند، یعنی 4 برابر بودجه‌ای که دیزنی برای ساخت انیمیشن‌های خود اختصاص می‌داد. و آنها پس از آن که فهمیدند استودیوی پارامونت با این مبلغ موافق است، شوکه شدند! بنابراین اولین مجموعه انیمیشن سوپرمن به پرخرج‌ترین مجموعه کارتونی تاریخ تبدیل شد. لازم به ذکر است که اپیزود نخست این مجموعه نامزد دریافت جایزه اسکار گردید.
برادران فلیشر 9 کارتون کوتاه سوپرمن ساختند تا این که پارامونت صاحب استودیو انیمیشن‌سازی فلیشر شد و مکس و دیو فلیشر را برکنار کرد. البته پارامونت دوست داشت مجموعه سوپرمن را ادامه دهد و بنابراین 8 انیمیشن کوتاه دیگر نیز ساخت. با وجود آن که 9 قسمت اولیه نوعی حس و حال علمی -تخیلی داشتند و در آنها سوپرمن با روبات‌ها و دایناسورهای غول‌پیکر می‌جنگید اما 8 قسمتی که بدون نظارت برادران فلیشر ساخته شد، درباره جنگ جهانی دوم بود و در آنها سوپرمن به جنگ با نازی‌ها و فاشیست‌ها می‌رفت. در هرحال استودیو فلیشر که بعد از برادران فلیشر به استودیو فیمس تغییر نام داد، به دلیل بودجه سنگین ساخت انیمیشن‌های سوپرمن، ساخت آنها را متوقف کرد.
نکات جالب:
-صداپیشه سوپرمن و لوئیز لین در تمام این 17 انیمیشن‌های کوتاه، به ترتیب بادکولیر و جوآن الکساندر بودند. هردوی آنها در سریال رادیویی سوپرمن نیز مسئول تأمین صدای این دو کاراکتر بودند.
-گفته می‌شود کارگردان فیلم زنده «اسکای کاپیتان و دنیای آینده» شدیدا از این مجموعه برای ساخت فیلم خود بهره گرفته است.
2-ماجراهای جدید سوپرمن (1966)
در تارخ 9 سپتامبر سال 6691، استودیو فیلمیشن (Filmatoin) مجموعه «ماجراهای جدید سوپرمن» را ساخت. مدت زمان هر قسمت این مجموعه،30دقیقه بود که شامل دو اپیزود سوپرمن و یک اپیزود سوپربوی می‌شد. در حقیقت هراپیزود حدود 8 دقیقه به طول می‌انجامید. اپیزودهای سوپربوی به نقل از ماجراهای دوران نوجوانی سوپرمن در دهکده اسمال ویل می‌پرداخت. استودیو فیلمیشن عنوان مجموعه را در فصل دوم پخش آن به ماجراهای سوپرمن و آکو آمن و در فصل سوم به ماجراهای بتمن و سوپرمن تغییر داد. پخش این مجموعه در سال 1970و پس از اعتراضات انجمن «نظارت بر برنامه‌های کودکان» نسبت به خشونت موجود در داستان‌ها، متوقف شد.
3-سوپرمن (1988)
شرکت روبی اسپیرز ابتدا این مجموعه را برای شبکه CBS و به مناسبت پنجاهمین سالگرد سوپرمن ساخت. داستان‌های این مجموعه کاملا تحت تأثیر فیلم‌های سینمایی زنده سوپرمن و آثار کمیک استریپی به روزتر سوپرمن که توسط جان بیرن و مارو ولف من نوشته شده بودند، بود. با وجود آن که این مجموعه با واکنش بسیار خوب منتقدان مواجه شد، اما پخش آن پس از تنها یک فصل به پایان رسید.
4-سوپرمن: مجموعه کارتونی (1996)
در سال 6991، شرکت برادران وارنر (صاحب انتشارات کمیک استریپی DC) تصمیم گرفت پس از موفقیت بی‌حد و حصر مجموعه بتمن: مجموعه کارتونی، مجموعه انیمیشنی جدیدی از سوپرمن بسازد. سازندگان مجموعه از ابتدا سعی داشتند از مجموعه کلاسیکی که استودیو فلیشر در دهه 04 میلادی براساس سوپرمن ساخته بود، الهام بگیرند. این مجموعه که سبک بصری آن بسیار به مجموعه کارتونی بتمن شبیه بود، در ابتدا نتوانست موفقیت مشابه‌ای را تکرار کند، ما رفته رفته خود را در دل هواداران جا کرد. تیم دیلی در این مجموعه صداپیشه سوپرمن بود.
این مجموعه از سریال قدیمی سوپرمن در دهه 04 میلادی و همچنین کمیک استریپ‌های مدرن‌تر سوپرمن در دهه 08 میلادی الهام گرفته بود. البته سازندگان مجموعه دست به ابتکارات جالبی زدند. آنها تصویر واقعی‌تر و مدرن‌تری از سیاره کریپتون (محل تولد سوپرمن) خلق و منشأ برخی از شخصیت‌های خبیث سوپرمن، مثل برینیاک را مستقیما به این سیاره ارتباط دادند. نویسندگان مجموعه به دلیل کافی نبودن شخصیت‌های منفی جالب در داستان‌های سوپرمن، دشمنان دیگری مثل «دارک سید»، به مجموعه اضافه و بر جذابیت‌های آن اضافه کردند ولی هنوز دشمن اصلی و شماره یک سوپرمن لکس لوثر بود که صدای تهدیدآمیز او را کلانسی براون تأمین می‌کرد.
نکات جالب:
-طراحان مجموعه، برخی از کاراکترها را شبیه به صداپیشه‌های آنها طراحی کردند.
-بروس تیم، تهیه‌کننده مجموعه و از پایه‌گذاران انیمیشن‌های مدرن DC، شخصا سکانس مبارزه نفس‌گیر سوپرمن با دارک سید را استوری‌برد کرد زیرا می‌خواست این سکانس از تأثیرگذاری خاصی برخوردار باشد.
-صداپیشه‌های آقا و خانم کنت (پدر و مادر سوپرمن در کره زمین) واقعا زن و شوهر بودند.
-یکی از دستیاران لکس لوثر به نام مرسی گریوز، مختص مجموعه خلق شد اما سپس به کمیک استریپ‌های سوپرمن اضافه شد.
-یک بازی رایانه‌ای براساس مجموعه و برای سیستم نینتندو 64 ساخته شد. این بازی یکی از بدترین بازی‌های رایانه‌ای تاریخ محسوب می‌شود! سپس بازی دیگر برای پلی استیشن 2 ساخته شد، که آن هم‌چندان جالب نبود.
5-ماجراهای جدید بتمن/سوپرمن (2000-1997)
در سال 7991، برادران وارنر بتمن و سوپرمن را در کنار هم در یک مجموعه انیمیشن قرار داد که بسیار موفق بود البته آنها قبلا و در سریال ماجراهای بتمن و سوپرمن و سوپردوستان در کنار هم قرار گرفته بودند.
6-سوپرمن: برییناک حمله می‌کند 2006
این انیمیشن بلند که امسال همزمان با فیلم زنده «بازگشت سوپرمن» در قالب DVD عرضه شد، به جای آن که با کمیک استریپ‌ها و انیمیشن‌های قبلی سوپرمن همخوانی داشته باشد، بیشتر از فیلم‌های زنده سوپرمن در دهه 70 میلادی، پیروی می‌کند.
خلاصه داستان:
لکس لوثر که از دست پیروزی‌های قهرمانانه سوپرمن به ستوه آمده است، پیمان خطرناکی با برینیاک که در اصل یک رایانه خبیث از سیاره کریپتون است، می‌بندد. لکس لوثر با استفاده از سنگ‌های فضایی، برینیاک را طوری طراحی می‌کند تا برای همیشه او را از شر سوپرمن خلاص کند. اما زمانی که برینیاک به لوثر خیانت می‌کند و نقشه خود را برای تسلط بر جهان آشکار می‌کند، سوپرمن مجبور می‌شود برای شکست دادن او به منطقه فانتوم برود و….
هواداران سوپرمن، این انیمیشن را به طرز شدیدی مورد انتقاد قرار داده‌اند و آن را به خاطر دیالوگ‌های مضحک، صداپیشگی‌های بد و کاراکترهاهی ناآشنا، افتضاحی در حد فیلم زنده بتمن و رابین می‌دانند.
نکات جالب:
-سبک طراحی و انیمیشن برینیاک حمله می‌کند به مجموعه کارتونی سوپرمن در دهه 09 وفادار است. اما تهیه‌کنندگان این انیمیشن اعلام کرده‌اند که نمی‌خواستند داستان و ماجراهای آن به مجموعه مذکور ارتباطی داشته باشد.
