بیماری کبد چرب غیرالکلی – مکانیسم ایجاد بیماری و شیوه تشخیص و درمان

بیماری کبد چرب غیرالکلی non alcoholic fatty liver disease (NAFLD) اصطلاحی است که شامل استئاتوز (کبد چرب)، استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH)، و سیروز ثانویه به آن می‌باشد.

این بیماری به طور فزاینده‌ای به عنوان شایع‌ترین دلیل اختلال تست‌های کارکرد کبد در بزرگسالان در ایالات متحده و اروپا تشخیص داده می‌شود.

هرچند این بیماری بیشتر در افرادی که اضافه وزن، دیابت، و هیپرلیپیدمی دارند دیده می‌شود، اما در افرادی که وزن طبیعی دارند هم تشخیص داده می‌شود.

حدس می‌زنند که حدود ۳۰ میلیون امریکایی مبتلا به این بیماری هستند و 8.6 میلیون نفر آنها دچار استئاتوهپاتیت غیرالکلی بوده و حدود ۲۰٪ آنها علایم بیماری پیشرفته (یعنی فیبروز پلی یا سیروز) در بافت‌شناسی دارند.

روش‌های غیر تهاجمی برای تشخیصی NAFLD، عبارتند از تصویربرداری رادیولوژیک و شاخص‌های سرمی فیبروز کبدی. با این حال، بیوپسی کبد همراه با بررسی بافت‌شناختی، دقیق‌ترین روش برای تعیین وجود یا عدم وجود NASH و مشخص کردن درجهٔ فیبروز است.

ملاک‌های بافت‌شناختی استئاتوهپاتیت غیرالکلی شامل ارتشاح چربی ماکرووزیکولار (عمدتاً تری‌گلیسرید)، التهاب به خصوص حضور لکوسیت‌های پلی‌مرفونوکلئار و آسیب کبدی (استحاله بادکنکی یا نکروز سلول‌های کبدی) با یا بدون فیبروز می‌باشد.

مکانیسم آسیب‌زایی هنوز در دست بررسی است اما مقاومت به انسولین نقش مهمی در ایجاد لیپولیز و هیپرانسولینمی، و فعال‌ترشدن مسیرهای سیتوکروم P450 و اختلال در آکسیداسیون اسیدهای چرب در میتوکندری و پروکسیزوم‌ها ایفا می‌کند. این فرآیند منجر به فشار اکسیداتیو بیش از حد، القای سیتوکین و التهاب می‌شود.

در آزمایه‌های بالینی، میزان تأثیر کاهش وزن، ورزش، ویتامین E (به عنوان آنتی‌اکسیدان) و داروهای کاهنده چربی (به خصوصی ژمفیبروزیل) و داروهای کاهندهٔ مقاومت به انسولین (مثل متفورمین) در دست بررسی است، ولی هنوز کارایی و بی‌خطر بودن آنها اثبات نشده است.