حملات ایسکمیک گذرا در مغز یا TIA چه هستند و چه علائمی دارند و شیوه تشخیص آنها چیست؟

تشخیص افتراقی حملات ایسکمیک گذرا در مغز یا TIA

• سنکوپ (در ضمن TIA هوشیاری از دست نمی‌رود)
• سکته
• تشنج پارشیل
• هیپوگلیسمی
• فراموشی گذرای فراگیر
• میگرن
• مسمومیت دارویی یا الکلی
• نوروپاتی حاد فشاری (مثل فلج رادیال)
• سرگیجه وضعیتی (ممکن است شبیه TIA جریان خون خلفی تظاهر کند).
• حمله پانیک یا سندروم هیپرونتیلاسیون

چگونگی ایجاد و علت‌های بیماری حملات ایسکمیک گذرا در مغز یا TIA

• حمله گذرای (کمتر از یک ساعت) اختلال نورولوژیک ثانویه به کاهش جریان خون مغز
• TIA ها علایم هشداردهنده برای سکته‌هایی هستند که ممکن است در آینده بروز کنند.
• اغلب سکته‌ها در طی 90 روز بعد از یک TIA بروز می‌کنند.
• خطر سالانه بروز سکته متعاقب یک TIA درمان‌نشده 10-8% است.
• اتیولوژی همانی است که در مورد سکته ایسکمیک ذکر خواهد شد.
• ترومبوز یک رگ آترواسکلروتیک
• انفارکت‌های لاکونر (معمولاً ناشی از فشار خون بالا یا دیابت به مدت طولانی)
• تنگی کاروتید
• آمبولی با منشأ قلبی (مثلاً ثانویه به فیبریلاسیون دهلیزی)
• دیسکسیون‌های شریانی
• سندرم‌های اختصاصی مربوط می‌شوند به مناطقی که دچار ایسکمی شده‌اند.
• ایسکمی کاروتید سبب بروز TIA در گردش خون قدامی و اختلال عمل نیمکره‌های مغز و چشم‌ها می‌شود.
• ایسکمی ورتبروبازیلر سبب TIA در گردش خون قدامی و اختلال عمل ساختمان‌های حفره خلفی (مثل مخچه، ساقه مغز)، قسمت‌هایی از لوب تمپورال، و لوب اکسی‌پیتال می‌شود.

 علایم و نشانه‌های بالینی حملات ایسکمیک گذرا در مغز یا TIA

• TIA جریان خون قدامی: ضعف موضعی، پارستزی، از دست‌دادن حس (دست، پا، و یا صورت)
• نابینایی‌گذاری یک‌چشمی کمتر یک‌چشمی کمتر شایع است؛ تمام میدان بینایی یا نیمه فوقانی یا تحتانی
• اختلال تکلم در صورت درگیری نیمکره غالب
• TIA جریان خون خلفی
• مخچه: آتاکسی، دیزآرتری، آتاکسی، کوآدری‌پارزی، حملات افتادن، نیستاگموس، فلج عضلات چشمی
• اختلال عمل لوب‌اکسی‌پیتال: از دست‌دادن یا تیرگی بینایی در دو چشم
• دیس‌متری (تست انگشت به بینی غیرطبیعی)
• علامت بابنسکی ممکن است هم در TIA جریان خون قدامی و هم در خلفی دیده شود.

چگونه بیماری حملات ایسکمیک گذرای مغزی یا TIA را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• شرح حال و معاینه نورولوژی (TIA به ندرت با از دست‌دادن هوشیاری همراه است)
• آزمایشات اولیه عبارتند از: CBC، پلاکت‌ها، گلوکوز، پروفایل چربی، سطح هموسیستین، و CRP (آزمایشات انعقادی در افراد جوان‌تر اندیکاسیون دارد).
• CT اسکن برای ردکردن خون‌ریزی، تومور، یا انفارکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• انفارکت حاد حداقل تا 24 ساعت در CT نشان داده نمی‌شود.
• تصاویر MRI دیفیوژن، انفارکت حاد را در طی دقایقی بعد از وقوع نشان خواهد داد.
• اکوکاردیوگرافی برای بررسی از نظر منشأ قلبی آمبولی‌ها
• اکو از طریق مری (ترانس ازوفاژیال) دقیق‌تر از ترانس‌توراسیک است.
• CTA یا MRA برای ارزیابی تنگی یا انسداد شریانی خارج یا داخل جمجمه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• مطالعات داپلرکاروتید یا ورتبرال نیز از جهت ارزیابی تنگی یا انسداد شریانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

راه‌های درمان حملات ایسکمیک گذرا یا TIA

• اصلاح عوامل خطرساز شامل ترک سیگارکشیدن، کاهش وزن، ورزش، کنترل فشار خون، درمان مناسب دیابت
• تمام بیمارانی که در معرض TIA قرار دارند باید تحت درمان ضدپلاکتی شامل آسپیرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، یا دیپیریدامول/ آسپیرین (Aggrenox) قرار گیرند.
• درمان با استاتین‌ها در هیپرلیپیدمی
• ممکن است آنتی‌کوآگولاسیون در بیمارانی که منشأ قلبی برای آمبولی دارند اندیکاسیون داشته باشد.
• در صورت وجود تنگی بیش از 70% شریانی که علایم را ایجاد کرده است، اندآرترکتومی کاروتید اندیکاسیون دارد.
• استنت‌گذاری داخل عروق کاروتید نسبت به اندآرترکتومی روشی است کمتر تهاجمی و در صورتی که در بیماران پرخطر نتوان اندآرترکتومی کاروتید انجام داد، شاید انجام آن اندیکاسیون داشته باشد.

پیش‌آگهی/ عوارض حملات ایسکمیک گذرا در مغز یا TIA

• وقوع TIA زنگ خطری است برای بروز سکته در آینده.
• احتمال بروز سکته در سال اول بعد از یک TIA 8-10 درصد و سپس در طی 5 سال بعدی 5% در سال است.
• بیشترین خطر بروز سکته در طی 90 روز اول بعد از TIA وجود دارد.
• درصورتی که تمام عوامل خطرساز اصلاح شوند، می‌توان خطر بروز سکته را به میزان 50% کاهش داد.