ساختمان و کار دندان چیست؟
دندان‌ها ساختمان‌های سفت و سخت و شبیه استخوان هستند که در دهان اکثر مهره‌داران یافت می شوند. انسان‌ها در طی دوران زندگی خود دارای دو سری دندان هستند. دندان‌های اولیه و دندان‌های دائمی. دندان‌های اولیه دندان‌های موقت هستند که بنام دندان‌های شیری هم نامیده می‌شوند. این دندان‌ها در سن شش ماهگی، لثه‌ها را شکافته و بیرون می‌آیند. در سن سه سالگی، کودک در حدود بیست دندان اولیه دارد و وقتی به شش سالگی می‌رسد دندان‌های اولیه او شروع به افتادن کرده و به‌تدریج دندان‌های دایمی جایگزین آنها می‌شوند. در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی تعداد ۳۲ دندان دائمی در دهان وجود دارد.
این ۳۲ دندان به‌صورت جفت جفت در هر دو طرف لثه‌های بالایی و پایینی قرار دارند. دندان‌های دایمی چهار نوع می‌باشند. دندان‌های پیشین، دندان‌های نیش، آسیای کوچک و آسیای بزرگ. دندان‌های پیشین، هشت دندان جلویی یعنی چهار عدد در هر لثه می‌باشند. این دندان‌ها دارای لبه‌های تیزی هستند که برای بریدن و نگه‌داشتن غذا استفاده می‌شوند. دندان‌های نیش چهار عدد هستند و هرکدام در یک طرف دندان‌های پیشین قرار دارند یعنی در هر لثه دو تا هستند، این دندان‌ها برای پاره کردن غذا مورد استفاده هستند. دندان‌های پیشین و نیش هرکدام دارای یک ریشه جداگانه هستند.
کنار هر دندان نیش دو دندان آسیای کوچک قرار دارد. یعنی در هر لثه چهار تا هر دندان آسیای کوچک دارای دو لبه و یک یا دو ریشه است، کنار هر جفت دندان آسیای کوچک سه دندان آسیای بزرگ قرار دارد و تعداد این دندان‌ها در هر لثه شش عدد می‌باشد. این دندان‌ها دارای ریشه و لبه‌های متعددی هستند. سومین دندان آسیای بزرگ دندان عقل نامیده می‌شود که در بعضی افراد ممکن است این دندان‌ها وجود نداشته باشد و معمولاً خیلی زود فاسد شده و از بین می‌روند. دندان‌های آسیای کوچک و بزرگ برای جویدن و خرد کردن غذا مورد استفاده واقع می‌شوند.
تمام دندان‌ها دارای دو قسمت تاج و ریشه هستند، تاج دندان قسمتی است که در بالای خط لثه قرار دارد و ریشه دندان در زیر لثه قرار دارد. قسمتی از دندان که در خط لثه قرار دارد، جایی که تاج و ریشه دندان به هم متصل می‌شوند گردن نامیده می‌شود.
هر دندان از سه لایه تشکیل‌شده است. لایه بالایی دندان مینا نامیده می‌شود که سخت‌ترین ماده موجود در بدن است، لایه بعدی عاج دندان نامیده می‌شود که بیشترین قسمت دندان را تشکیل می‌دهد لایه داخلی دندان مغز دندان نامیده می‌شود که شامل رگ‌های نازک خونی و یک عصب می‌باشد. عاج دندان توسط مغز دندان تغذیه می‌شود. عصب و رگ‌های خونی توسط کانالی در ریشه به بدن متصل می‌شوند. ریشه دندان از خارج توسط ماده سختی بنام «سیمان» پوشیده می‌شود.
حال باید دید علت فساد دندان‌ها چیست؟ هر روزه تعداد زیادی باکتری وارد دهان ما شده که قند را تخمیر کرده و آن را به اسید تبدیل می‌کنند، این اسید تولیدشده سوراخ‌ها و منافذی در دندان ایجاد می‌کند، با ورود مواد غذایی این منافذ پر می‌شوند و در اثر فساد مواد غذایی در این منافذ، فساد دندان ایجاد می‌شود. برای سالم نگه داشتن دندان‌ها بهترین راه تمیز نگه داشتن آنها می‌باشد. نوشیدن مایعات خیلی سرد و خیلی گرم برای دندان‌ها مضر است.
