چرا احساس سبکی سر میکنیم؟ راههای تشخیص و درمان آن
چه بیماریهای دیگری شبیه سبکی سر هستند؟
Dizziness (lightheadedness) – Definition, causes, and treatment
- اتیولوژی گوش (مثل سرگیجه وضعیتی، بیماری منیر)
- علل CNS (مثل ایسکمی ورتبروبازیلر، انفارکتوس ساقه مغز یا مخچه، خونریزی مخچه، تومور زاویهٔ پلی مخچهای)
- دیگر علل سیستمیک شامل آریتمیها، هیپوتانسیون وضعیتی، مسمومیت حاد یا مزمن با الکل، مسمومیت با سالیسیلاتها، مسمومیت با داروهای ضد تشنج، اورمی، دیابت و بیماری تیروئید میشود.
- مصرف همزمان داروهای متعدد
چگونگی ایجاد و علتهای سبکی سر
- سبکی سر یکی از شایعترین علامتهای بالینی بوده و شیوع آن با سن بالا افزایش مییابد.
- این واژه دقیق نبوده و ممکن است شامل علایم گیجی، سرگیجه، سبکی سر، پرهسنکوپ یا عدم تعادل باشد.
- علل آن زیاد بوده: به صورت بسیار شایع به وسیله شرایطی که سبب کاهش نسبی در جریان خون مغز میشوند ایجاد میشود.
- گیجی به طور مناسبتر سرگیجه نامیده میشود که در واقع یک احساس کاذبی از حرکت بوده و به طور بسیار تیپیک به صورت احساس چرخش است. علل آن شامل اختلال وستیبولر محیطی یا بیماری CNS است.
- پرهسنکوپ یک سندرم دقیق شامل سبکی سر در ارتباط با تیرگی دید، وزوز گوش و این احساس که سنکوپ را در پی خواهد داشت است. معمولاً ثانویه به هیپوپرفیوژن مغزی در نتیجهٔ کاهش برونده قلبی یا کاهش مقاومت عروق محیطی ایجاد میشود.
- عدم تعادل یک حس بیتعادلی است که به طور تیپیک زمانی اتفاق میافتد که فرد در حال راه رفتن بوده و میتواند ناشی از اختلالات حس درک عمقی با سیستم مخچهای باشد.
- هیپوتانسیون وضعیتی، فاکتورهای کاردیوژنیک و مکانیسمهای مختلکنندهٔ وازوپرسور در افراد مسن شایعتر هستند.
علایم و نشانههای بالینی سبکی سر
- سرگیجهٔ حاد با گیجی چرخشی شدید، تهوع، استفراغ، تعریق و تاکیکاردی تظاهر میکند.
- معاینه نیستاگموس برجستهای را نشان میدهد.
- وستیبولر محیطی: افقی و یک طرفه؛ و اغلب به وسیلهٔ ثبوت بینایی مهار میشود؛ با چرخش سر ایجاد میشود.
- مرکزی: افقی یا عمودی؛ ممکن است با انحراف چشمها همراه باشد؛ به وسیلهٔ فیکساسیون چشمها مهار نمیشود، ممکن است به وسیلهٔ چرخش سر ایجاد و تشدید شود یا نه.
- علایم گوشی با علل وستیبولر (مثل احساس پری در گوش، درد، وزوز گوش)
- علایم CNS (بهخصوص V و VII) یا علایم ساقهٔ مغز (مثل کرختی صورت/ اندامها، دیسمتری یکطرفه) ممکن است با بیماری CNS اتفاق افتد.
چگونه بیماری سبکی سر را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- ارزیابی به وسیله یک شرح حال دقیق و معاینهٔ نورولوژیک و عمومی خوب انجام میشود.
- هیپوتانسیون ارتوستاتیک ممکن است وجود داشته باشد.
- باید شامل مانور چرخش سر و گردن هالپایک – دیکس جهت برانگیختن علایم و نیستاگموس باشد.
- اگر یک منشأ محیطی مدنظر باشد ارزیابی باید شامل ادیوگرام با تمیز گفتار و ثبت وضعیت (posturography)، الکترونیستاگموگرافی، تست تحریک کالریک، یا آزمون صندلی چرخشی باشد
- اگر یک منشأ CNS حدس زده میشود، یک CT اسکن یا MRI مغز با نماهای حفرهٔ خلفی، ساقه مغز و زاویه پلی مغزی اندیکاسیون دارد.
- علل سیستمیک را میتوان با مطالعات آزمایشگاهی (CBC، بیوشیمی، آزمون عملکرد تیروئید، سطح ویتامین B12)، ECG، مونیتورینگ قلبی هولتر، چک فشار خون وضعیتی، و / یا اکوکاردیوگرافی بررسی کرد.
- تست Tilt-table ممکن است جهت تعیین ارتوستاز به کار رود.
راههای درمان سبکی سر
- وستیبولوپاتی محیطی حاد میتواند به وسیله مهارکنندههای وستیبولر، استراحت در بستر و مایعات درمان شود.
- Particle Repositioning برای سرگیجهٔ وضعیتی استفاده میشود (مانور Epley متعادل شده)
- وستیبولوپاتی محیطی مزمن معمولاً با توانبخشی وستیبولر بهبود مییابد؛ به هر حال، تعدادی از وضعیتهای پایدار یا پیشرونده (مثل بیماری منیر، فیستول لابیرنتی) نیاز به مداخله جراحی دارند.
- علل مرکزی به طور تیپیک به مهارکنندههای وستیبولر پاسخ نمیدهند؛ درمان بر اساس ادارهٔ علت زمینهای خاص است.
- علل سیستمیک نیز به طور خاص درمان میشوند (مثلاً داروهای ضد آریتمی یا پیس میکر برای آریتمیها و مایعات یا افزایشدهندههای حجم داخل عروقی برای هیپوتانسیون آرتوستاتیک و تنظیم دوز داروها جهت محدودکردن گیجی ناشی از داروها).
پیشآگهی/ عوارض
- پیشآگهی بستگی به اتیولوژی زمینهای دارد.
- گیجی دورهای و حاد به طور تیپیک از نظر زمانی کوتاه بوده و با بهبود کامل همراه است؛ تعدادی از پاتولوژیهای لابیرنتی راجعه بوده و در ارتباط با کاهش شنوایی هستند.
- در صورتی که درمان صورت نگیرد و اتیولوژی خاصی معین نشود گیجی مزمن ممکن است پایدار بماند.
- پیشآگهی تومورهای CNS بستگی به نوع، محل و اندازهٔ آنها دارد.
- بیماری نورولوژیک دژنراتیو (مثل آتاکسی اسپینوسربلار، آتاکسی فردریش) در حال حاضر درمان مؤثری ندارند.
اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک» هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون میشویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوکمارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکههای اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:
هوش مصنوعی کودکی بازیگران سریال فرندز Friends را بازسازی کرد!
هوش مصنوعی این روزها کارهای عجیب و غریبی میکند و حالا به یاری آن چهره کودکی بازیگران سریال فرندز Friends بازسازی شده است. این فناوری عجیب و غریب، نسخههای کودکی شش بازیگر معروف را ایجاد کرده.صفحه فیس بوک the_ai_dreams این کار را کرده،…
آیا تا حالا عکسهای باکیفیت از فضای داخلی پنهان سازهای موسیقی مختلف دیده بودید؟!
آیا تا به حال به این فکر کردهاید که داخل سازها و آلات موسیقی چگونه است؟در کودکی و نوجوانی بسیار پیش آمده بود که وسایل الکترونیکی را باز کرده باشیم. اما خب آنها پیج داشتند و ما خودمان را متقاعد میکردیم که دوباره میتوانیم سر همشان…
تخیل: تصور کنید که یک موجود هوشمند فرازمینی از زمین بازدید میکرد و در اینستاگرام پست به سبک…
ما نمیدانیم که هیچ وقت بیگانگانی که میگویند اینقدر وجودشان محتمل است، از زمین بازدید خواهند کرد یا آیا آشکارا رخ خواهند نمود یا نه.فعلا در حد داستانهای علمی تخیلی به قضیه نگاه میکنیم.اما تصور کنید که یک موجود هوشمند فرازمینی…
عکسهای قدیمی از یخفروشهای آمریکایی
یخفروشها در دوران قدیم اهمیت زیادی داشتند. قبل از رواج یخچالهای مدرن، زندگی بدون آنها مختل میشد.عکسهای این نوشته نگاهی اجمالی به دوران گذشته میاندازند، زمانی که صدای یخفروشها و شکستن بلوکهای یخی در خیابانها طنینانداز میشد.…
Fotomat: یادآوری غرفههای پردازش عکس دهه 1980 آمریکا که با خودرو از کنار آنها میگذشتند و فیلم…
در دوران قبل از عکاسی دیجیتال و آپلود آسان عکسها (در این دومی شک دارم که فعلا در ایران ساده باشد!)، یک راه حل جذاب و نوآورانه برای ظاهر کردن فیلمهای آنالوگ وجود داشت: Fotomat.در طول دهه 1980، این غرفههای پردازش عکس در سراسر آمریکا،…
و باز هم قسمت دیگری از عکسهای کمتر دیده شده تاریخی – گالری عکس
این عکسهایی که تحت عنوان عکسهای کمتردیده شده درج میشوند، باز هم عکسهای خوششانس تاریخی هستند. لابد صدها برابر آنها عکس وجود دارد که اصلا فیلم آنها برای همیشه گم شده و خراب شده یا در آرشیو مجلات و روزنامهها با تصور بی کیفیت بودن یا در…