سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم چیست؟ چه علائمی دارد و راه‌های تشخیص و درمان آن چیست؟
چه بیماری‌های دیگری شبیه سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم هستند؟
Benign paroxysmal positional vertigo (BPPV) – Symptoms and causes
- نوروم آکوستیک
- نارسایی ورتبروبازیلر
- انفارکتوس مخچه‌ای
- هماتوم مخچه‌ای
- بیماری منیر
- میگرن بازیلر
- پره‌سنکوپ
- هیپوتانسیون ارتوستاتیک و عدم تعادل
چگونگی ایجاد و علت‌های سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم
- یک علت شایع سرگیجهٔ وستیبولر که به وسیلهٔ ذراتی که به طور آزاد در داخل کانال نیم‌دایره‌ای خلفی در گوش داخلی غوطه‌ور هستند ایجاد می‌شود.
- کانال به طور غیرطبیعی حساس به شتاب جاذبه خطی می‌شود که منجر به سرگیجه با تغییر وضعیت می‌شود.
- این امر ممکن است به وسیلهٔ یک اتوکونی کنده شده از اورتریکول یا ساکول یا دیگر دبری‌ها (کانالیتیاز) ایجاد شود که به صورت آزاد در آندولنف کانال نیم‌دایرهٔ خلفی غوطه‌ور می‌شوند.
- ممکن است به دنبال یک حملهٔ حاد نورونیت وستیبولر یا لابیرنتیت ایجاد شوند.
- عارضه غالب ترومای سر است.
علایم و نشانه‌های بالینی سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم
- سرگیجه حاد چرخشی که با تغییر در وضعیت ایجاد می‌شود؛ به طور کاملاً تیپیک با چرخش سر، غلتیدن در رختخواب، یا هیپراکستانسیون گردن
- شروع ناگهانی بوده و فقط چند دقیقه طول می‌کشد اما ممکن است عود نماید.
- ممکن است یک اپی‌زود طول کشیده یا شدید سرگیجه پیشاپیش آن رخ دهد (مثلاً لابیرنتیت، نورونیت وستیبولر)
- معاینهٔ نورولوژیک و اتولوژیک نرمال است اما نیستاگموس و علایم ممکن است به وسیله مانور هالپایک – دیکس مجدداً ایجاد شوند.
چگونه بیماری سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- شرح حال و معاینه فیزیکی اغلب تشخیصی هستند.
- نیستاگموس چرخشی به وسیلهٔ مانور دیکس – هالپایک ایجاد می‌شود.
- الکترونیستاگموگرافی یک پاسخ وستیبولر کاهش یافته را در تحریک کالریک نشان می‌دهد.
- تست چرخشی، برتری جهتی را نشان می‌دهد.
- ثبت وضعیت یک الگوی وستیبولر را نشان می‌دهد.
- تصویربرداری مغزی ممکن است برای رد ضایعات ساختمانی ضروری باشد.
- پاسخ‌های برانگیختهٔ شنوایی ساقه مغز ممکن است به تعیین محل ضایعه کمک کند.
راه‌های درمان سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم
- مانورهای جابه‌جا کردن ذرات معلق (مانور متعادل‌شدهٔ Epley) ممکن است سبب رفع علایم شود.
- تمرینات عادت دادن مفید هستند اما ممکن است جهت اثربخشی به هفته‌ها زمان نیاز داشته باشند.
- داروهای مهارکنندهٔ وستیبولر (مثل meclizine) ممکن است به طور حاد کمک نمایند اما مصرف طولانی مدت می‌تواند سبب تأخیر در جیران دهلیزی مرکزی شود.
- توانبخشی دهلیزی
- قطع جراحی عصب مربوط به کانال نیم‌دایره‌ای خلفی یا بستن کانال می‌تواند در موارد علایم طول کشیده که به درمان نگهدارنده پاسخ نمی‌دهند انجام گیرد.
پیش‌آگهی/ عوارض
- علایم معمولاً خود محدودشونده هستند.
- بیش از ۷۵% موارد عرض ماه‌ها حتی بدون درمان بهبود می‌یابند.
- متوسط مدت علایم حدود ۱۰ هفته است.
- %۲۵ در صورت عدم درمان علایم را برای سال‌ها خواهند داشت.
سرگیجهٔ وضعیتی ممکن است سال‌ها بعد از اپی‌زود اولیه عود نماید.
