سنگهای صفراوی یا کله‌لیتیاز چطور ایجاد می‌شوند و درمان آنها چیست؟
مطالعاتی که در ایالات متحده، اروپا و امریکای جنوبی انجام گرفته نشان داده‌اند که حدود 15-10% از بزرگسالان، سنگهای صفراوی دارند. در ایالات متحده، سالانه 500.000 کله سیستکتومی به دلیل سنگ صفراوی انجام می‌شود که هزینه‌ای نزدیک به 4.5 بیلیون دلار در سال دارد. سنگهای صفراوی بر دو نوع هستند: (1) کلسترولی (75%) و (2) پیگمانته (سیاه یا قهوه‌ای؛ 25%)، که نوع اخیر از بیلیروبینات کلسیم و سایر نمکهای کلسیمی تشکیل شده است.
عیب سونوگرافی شکمی در روشهای سونوگرافی اندوسکوپیک (EUS) و کلانژیوپانکراتوگرافی با کمک MRI (MRCP) برطرف شده است، و میزان دقت آنها برای تشخیص کله‌لیتیاز و سنگهای مجرای صفراوی مشترک به 95-90% می‌رسد. کله‌سیستوگرافی خوراکی دیگر جایی در بررسی معمول سنگهای صفراوی ندارد.
کله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک جایگزین کله‌سیستکتومی باز شده و درمان انتخابی درد صفراوی راجعه می‌باشد. کله‌سیستکتومی باز، عموماً برای برخی بیماران پرمخاطره انجام می‌شود (مثل کسانی که سابقهٔ جراحی شکم و چسبندگی دارند، یا چاق و یا مبتلا به سیروز هستند). چنانچه سنگ کلدوک نیز مطرح باشد می‌توان همزمان با کله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک، از دو روش کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک (ERCP) در حین جراحی (فصل 35 و شکل 1-46) یا بررسی رادیولوژیک مجرای صفراوی مشترک (کلدوک) استفاده نمود. عواملی که به نفع وجود کلدوکولیتیاز (سنگ کلدوک) هستند شامل یرقان، پانکراتیت، آزمونهای کبدی غیر طبیعی، و اتساع مجرای صفراوی می‌باشند.
کله‌سیستکتومی، نهایتاً علایم درد صفراوی را در تقریباً تمام بیماران مبتلا به بیماری سنگ کیسهٔ صفرا برطرف می‌کند و مانع از بروز عوارض آتی می‌شود. انحلال سنگهای کلسترولی کیسهٔ صفرا توسط کنودزوکسی‌کولیک یا ارسودزوکسی‌کولیک خوراکی در برخی بیماران بسیار خاص، موفقیت‌آمیز است، اما این روش کند و پرهزینه است و تجویز داروها باید تا پایان عمر ادامه یابد. روشهای دیگر برای درمان سنگ کیسهٔ صفرا شامل انحلال تماسی و خُرد کردن سنگ است که به ندرت استفاده می‌شوند.
