سنگ‌های کلیه و مثانه چگونه در بدن تشکیل می‌شوند؟
اغلب شنیده اید که بعضی افراد در کلیه، مثانه یا حتی کیسه صفرای خود دارای سنگ هستند. این سنگ ها ازن ظر اندازه متفاوتند، ممکن است برخی به اندازه سر یک سنجاق و بعضی به اندازه یک تخم‌مرغ وجود داشته باشند. عموما سنگ‌های کوچک در کلیه و سنگ‌های بزرگ‌تر در مثانه تشکیل می‌شوند. گاهی سنگ‌های کو جک توسط ادرار از راه حالب با میزنای دفع می‌شوند. درحالی‌که سنگ‌های بزرگ‌تر فقط با عمل جراحی خارج می‌شوند. آیا می‌دانید این سنگ ها چگونه و از چه موادی تشکیل می‌شوند؟
سنگ‌هایی که در بدن تشکیل می‌شوند شامل: سنگ‌های اسید اوریک – اورات – اگزالات کلسیم و فسفات هستند، که دو تای آخری بیش از همه دیده می‌شوند. اغلب سنگ‌ها از حلقه‌های متمرکز که در اطراف یک هسته مرکزی هستند، تشکیل‌شده‌اند. سنگ‌های اسید اوریک اجازه عبور به اشعه ایکس را نمی‌دهند و بنابراین می‌توانند توسط این اشعه ها تشخیص داده شوند. در حدود ۵ تا ۸٪ سنگ ها از این دسته هستند. این سنگ‌ها معمولاً رنگی هستند و دارای سایه‌هایی از رنگ قهوه‌ای بوده و معمولاً صاف و سخت هستند.
سنگ‌های اگزالات کلسیم که در انسان بسیار فراوان دیده می‌شوند شامل: مقداری فسفات نیز بوده و سنگ‌های سخت، خشن و بیضی شکل هستند. سنگ‌های فیفات شامل موادی مثل: کلسیم، سدیم و پتاسیم بوده و اغلب در خانم‌ها و معمولاً در مثانه تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها نیز در برابر عبور اشعه ایکس به‌صورت کور دیده می‌شوند.
مکانیسم تشکیل سنگ‌ها هنوز به درستی شناخته نشده است، ولی برخی معتقدند که حبس شدن ادرار به‌خصوص درصورتی‌که عفونتی در دستگاه ادراری باشد سبب ایجاد سنگ‌ها می‌شود. وقتی ادرار اسیدی باشد یعنی در 6 = PH، بیشتر سنگ‌های اورات، اسید اوریک و فسفات و اگزالات کلسیم تشکیل می‌شوند و در زمانی که ادرار قلیایی باشد PH بین ۷ و ۸، سنگ‌های فسفات کلسیم، فسفات منیزیم و آمونیوم و او رات آمونیوم بیشتر تشکیل می‌شوند. تجمع باکتری‌ها، سلول‌های اپی تلیال و گلبول‌های سفید نیز ممکن است به‌عنوان هسته یک جسم خارجی برای تشکیل سنگ ها عمل کنند.
برای جلوگیری از تشکیل سنگ فرد باید مقدار زیادی آب بخورد، ورزش و حرکت داشتن بدن نیز بسیار مهم است. رژیم غذایی نباید شامل مقدار زیادی اگزالات و فسفات باشد. البته رعایت این نکات هیچ نوع ایمنی در برابر تشکیل سنگ‌ها ایجاد نمی‌کند.
اولین علامت درد تند و شدید در قسمت تحتانی پشت، پهلو و قسمت پایین شکم است. گاهی اوقات لوله ادراری مسدود می‌شود بطوری که شخص به‌سختی ادرار می‌کند یا اصلاً نمی‌تواند ادرار کند. در این موارد هنگامی‌که شخص شروع به ادرار می‌کند قطرات خون بیرون می‌آید. ممکن است همراه با سنگ کلیه و مثانه، عفونت ادراری نیز وجود داشته باشد.
