علائم چربی خون که باید از آنها آگاهی داشته باشید +درمان

چربیهای خون (انگلیسی: Blood lipids) به مولکولهای لیپیدی موجود در جریان خون گفته میشود. این چربیها در دو گروه عمده کلسترول و تری گلیسیرید طبقهبندی میشوند. مولکولهای چربی اغلب در همراهی با پروتئینها در خون جاریند مانند لیپوپروتئین کمچگال ، لیپوپروتئین پرچگال و کیلومیکرون .
هیپرلیپیدمی یا هایپرلیپوپروتئینما به معنی افزایش چربی خون است.
چربی خون عبارتست از بالا رفتن مقدار کلسترول و یا تری گلیسرید از مقدار طبیعی آنها در خون که باعث بیماری چربی خون می شود. میزان این مواد در خون در اثر مصرف مواد غذایی بیش از میزان مورد نیاز یا هنگام بروز اختلال در سوخت و ساز چربی، افزایش می یابد.چربی خون و قندخون بالا و همچنین غلظت بالای خون باعث گزگز، مورمور شدن و خواب رفتگی پا می شود و به هنگام خواب، کف پا بسیار داغ می شود و فرد را بیدار می کند.
نحوه افزایش چربی خون
افزایش چربی خون به چه صورت است؟
افزایش چربی خون همراه با بیماریهایی مانند کم کاری تیروئید، بعضی از بیماریهای کبدی و کلیوی ، بیماریهای قند(دیابت) ، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، بعضی از عفونتها ، اعتیاد به الکل ، ایدز و … دیده می شود. افزایش چربی خون با تجمع در دیواره رگ ها، تنگی آنها را به دنبال دارد و به همین دلیل باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق می شود.برای تشخیص بالا بودن چربی خون، اندازه گیری دو نوع چربی خون یعنی کلسترول وتری گلیسیرید انجام می شود. دراین میان معمولاافزایش کلسترول به عنوان عامل بیماریزای جدیدتری مطرح میشود.
کلسترول چیست؟
کلسترول یک نوع چربی است که در همه سلول های بدن شما یافت می شود. کلسترول در خون حل نمی شود و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول می شود و از آن خارج می گردد.لیپوپروتئین ترکیبی از پروتئین و چربی است و چربی را در خون حمل می کند. وجود کلسترول در کبد، نخاع و مغز ضروری است.
کلسترول در ساخت و نگه داری سلول ها، برخی هورمون ها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی نقش دارد. مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا می کند، چربی در سطح رگ رسوب می کند. نهایتاً این رسوب ها جریان طبیعی خون رادچار مشکل میکنند و در این حالت، قلب شما به اندازه ی کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با فرایندی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز می تواند منجر به سکته مغزی شود.
طرز به وجود آمدن کلسترول خون
کلسترول به دو طریق در بدن به وجود می آید:
1- بدن خودش کلسترول می سازد. بیشترین کلسترول را کبد می سازد و مقدار آن، روزانه در حدود 1000 میلی گرم می باشد.
2- کلسترول وارد شده به بدن، از طریق خوردن مواد غذایی از جمله:گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات.
میوه ها ، سبزیجات، روغن های گیاهی، غلات و آجیل دارای کمترین مقدار کلسترول و زرده تخم مرغ و گوشت ها دارای بیشترین مقدار کلسترول هستند
چه عواملی بر غلظت کلسترول خون موثر است؟
– نوع و مقدار مواد غذایی
– زن بدن
– فعالیت بدنی
– وراثت و ژنها نقش مهمی در وضعیت کلسترول خون دارند.
– سن و جنس:افزایش غلظت کلسترول خون معمولاٌ در حوالی 20 سالگی آغاز می شود. زنان پیش از یائسگی، غلظت کلسترول کمتری نسبت به مردان همسن خود دارند.
علایم افزایش چربی خون
عمده علایم افزایش چربی خون ناشی از دو عامل است؛ یکی سنگین و غلیظ شدن خون که باعث کندی حرکت آن در عروق می شود ولذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری، افزایش حرارت بدن در اثر افزایش صفرا. این علایم به طور خلاصه عبارتند از:
1- احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن.
2- خواب آلودگی.
3- سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می شود.
4- دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا(و گاهی هم در سایر نواحی بدن).
5- سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می کند.
6- خشکی و یا تلخی دهان.
7- سرگیجه و گاهی وزوزگوش.
8- سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه.
9- افزایش تعریق بدن.
10- ورم و پف کردن صورت.
نکته: ذکر علایم فوق به این معنا نیست که تمام کسانی که دچار افزایش چربی خون می شوند همه علایم فوق را بروز می دهند؛ بلکه اغلب، تنها بعضی از علایم را دارند.
انواع چربی های موجود در خون
انواع اصلی چربی های موجود درخون چیست؟
چربی های اصلی موجود در خون عبارت است از کلسترول و تری گلیسرید می باشند.
LDL چیست؟
LDL یا کلسترول بد، ذرات کلسترول را در طول بدن شما منتقل می کند. LDL ساخته شده با اتصال به دیواره رگها، آن ها را سخت و تنگ می سازد .
VLDL چیست؟
دارای بالاترین میزان تری گلیسرید است. تری گلیسرید نوعی چربی موجود در خون است. VLDL نیز همچون LDL ذرات کلسترولی را بزرگ تر ساخته و منجر به تنگ و باریک شدن رگ های خونی می شود. اگر شما تحت درمان کلسترول بالای خون هستید ولی همچنان دارای VLDL بالا هستید، به درمان اضافه تری جهت کاستن آن نیاز خواهید داشت چراکه VLDL حاوی مقادیر زیادی تری گلیسرید است.
HDL چیست؟
HDL یا کلسترول خوب، کلسترول اضافی را برداشته و به کبد بر می گرداند.
چطور بفهمیم چربی خون مان بالاست؟
آزمایش چربی خون، شامل اندازه گیری کلسترول کل، کلسترول HDL (خوب)، کلسترول LDL (بد) و تری گلیسرید می شود. تری گلیسرید نوعی از چربی که در نتیجه مصرف مواد قندی بالا می رود.برای اندازه گیری دقیق چربی های خون باید 9 تا 12 ساعت پیش از خون گرفتن چیزی به جز آب نخورید و ننوشید.میزان کلسترول و تری گلیسرید خون معمولا به میلی گرم کلسترول در دسی لیتردر خون اندازه گیری می شود.
چگونه می توان HDL یا کلسترول خوب را در بدن افزایش داد؟
1-دویدن :با ورزش کردن در هفته 1200 کالری بسوزانید
2-کاهش وزن: با کاهش هر نیم کیلوگرم وزن بدن ( چربی اضافی)، مقدارHDL یک درصد افزایش می یابد.
3- ورزش کردن قبل از خوردن غذای پر چرب: انجام ورزش منظم قبل از خوردن وعده های غذایی پر چرب، بطور قابل ملاحظه ایHDL را افزایش می دهد.
4- نکشیدن سیگار:با ترک سیگار فقط به مدت یک هفته، 7 واحد مقدارHDL افزایش می یابد.
5- پرهیز:پرهیز از مصرف زیاد شکر، آرد، سیب زمینی و برنج سفید. غذاهایی که قند خون را افزایش می دهند، باعث کاهشHDL خون می شوند.
با افزایش مقدارHDL، احتمال ابتلا به حملات قلبی کم می شود
برای کاهش مقدار LDL چه باید کرد؟
از مصرف زیاد چربی ها و کلسترول دوری کنید.
از افزایش کالری دریافتی بپرهیزید.
تحرک و فعالیت بدنی را زیاد کنید.
وزن خود را ثابت نگه دارید.
منابع تری گلسرید
تری گلیسیرید، همان چربی است که در غذا وجود دارد. اگر کالری زیادی وارد بدن شود، بدن مقدار اضافی کالری را به تری گلیسیرید تبدیل کرده و در سلول های چربی ذخیره می کند. چاقی و اضافه وزن، عدم تحرک ، سیگار کشیدن، مصرف الکل و داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات از عوامل افزایش دهنده تری گلیسیرید خون می باشد. مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.فردی که دارای تری گلیسیرید بالاست، LDL بالا و HDL پایینی خواهد داشت.
برای کاهش تری گلیسیرید چه باید کرد؟
ورزش کنید.
رژیم غذایی کم چربی داشته باشید.
از لبنیات کم چرب استفاده کنید.
چربی های گوشت و پوست مرغ را دور بیاندازید.
غذای خود را با روغن های گیاهی از قبیل:کانولا ،ذرت و زیتون درست کنید.
غذاهای پرفیبر را زیاد مصرف کنید.
از مصرف شیرینی و نوشیدنی های شیرین خودداری کنید.
از نوشیدن الکل دوری کنید
پرخوری نکنید.
با چنگال و آهسته غذا بخورید و غذایتان را خوب بجوید تا به معده تان فرصت دهید به شما بگوید که دیگر سیر شده اید!
وزن خود را متعادل نمایید.
داروها
داروهای مختلفی هستند که از آنها برای درمان اختلال لیپیدی استفاده می شود که عبارتند از:
استاتین ها: این داروها مانع تولید کلسترول در کبد می شود، سپس کبد کلسترول را از خون حذف می کند. استاتین ها کلسترول هایی که در شریان ها رسوب کرده اند را جذب می کنند. معمولا موارد زیر تجویز می شوند:
اتورواستاتین (لیپیتور)
فلوواستاتین (لسکول)
رزوواستاتین ( کرستور )
سیمواستاتین (زوکور)
پروستاتین
مهار کننده های جذب کلسترول: این داروها سطح کلسترول را با کاهش جذب کلسترول خوراکی پایین می آورد. گاهی این داروها را با استاتین ها ترکیب می کنند.
مهار کننده های اسید های صفراوی: این داروها مواد دارای اسید های صفراوی را کنترل می کنند. این اسیدها مانع از جذب مجدد کلسترول در روده کوچک می شوند.
فیبرات ها: این داروها تری گلیسیرید در خون را کاهش می دهند.
مکمل ها
مکمل های اسید چرب امگا 3 را می توانید بدون نیاز به نسخه از داروخانه ها خریداری کنید، این مکمل ها سطح چربی و LDL خون را کاهش می دهند. اسید چرب های امگا 3 چربی های غیر اشباع شده ای هستند که معمولا در ماهی هایی مانند سالمون به صورت طبیعی یافت می شوند. روغن های گیاهی مانند کانولا و روغن زیتون نیز دارای امگا 3 هستند. نیاسین سطح تولید HDL را بالا می برد و بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.
تغییر در سبک زندگی
برنامه غذایی سالم و انجام ورزش متعادل کمک می کنند سطح کلسترول را پایین بیاورید. همین گام ساده می تواند در همان ابتدا از اختلال لیپیدی یا چربی خون بالا پیشگیری کند.
درمان خانگی چربی خون بالا
چربی خون بالا میتوانند ارثی باشد و خطر ابتلا به بیماری عروق خونی را افزایش دهد، که منجر به سکته و بیمارهای قلبی میشود. پزشکان اغلب و به سرعت برای هر کسی که چربی خون بالا و یا کلسترول بالا دارند استاتینها را تجویز میکنند. اما استاتینها عاری از خطرات جدی نیستند، از جمله افزایش شانس ابتلا به دیابتها – تحقیقات نشان میدهد احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم در افرادی که استاتین مصرف میکنند ۵۰ درصد بیشتر است.
پزشکان و متخصصین میدانند و به این حقایق اقرار میکنند ـ که تغییرات سبک زندگی تاکنون بهترین روش برای جلوگیری و کنترل چربی خون بالا است. پس چرا حجم عظیمی از استاتینهای خطرناک تجویز میشود؟ جواب آن ساده و در عین حال ناراحتکننده است: بیشتر افراد تمایل ندارند که تغییرات قابل توجهی (با این حال کاملا انجام شدنی) در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا دیگر به داروهای کاهش کلسترول خون نیاز نداشته باشند. اما شما در حال مطالعهی این نوشتار هستید، پس خوشحالم از این که میدانم افرادی هستند که بسیار تمایل دارند هر آنچه در توان دارند به کار گیرند تا به صورت طبیعی چربی بالای خون خود را درمان کنند.
جای بحث نیست که تغییرات طبیعی و قابل کنترل سبک زندگی، بهترین گزینه برای مقابله با چربی خون بالا هستند. در ادامه به مواردی اشاره میکنیم که میتوانید همین امروز برای جلوگیری از این وضعیت یا درمان آن انجام دهید.
۱. رژیم غذاییتان را تغییر دهید
رژیم غذایی حاوی چربی بالا و مملو از خوراکیهای التهابآور میتواند چربی خون بالا را تشدید کرده یا ریسک ابتلا به آن را افزایش -دهد. به این دلیل است که باید خوراکیهای ضدالتهاب بخورید و مصرف خوراکیهای فرآوری شده و مضر را به حداقل برسانید.
خوراکیهایی که باعث بدتر شدن چربی خون بالا میشوند
از مصرف خوراکیهای این لیست خودداری کنید و چربی خون بالایتان را درمان کنید:
– قند و محصولات غلهایی فرآوری شده – هر دو کبد را تحریک میکنند که کلسترول بیشتری تولید کند و باعث افزایش التهاب میشود.
– انواع خوراکیهای بستهبندی و فرآوری شده – معمولا سرشار از نمک، قند و چربیهای ناسالم هستند، قطعا باید از خوراکیهای بستهبندی شده و به شدت فرآوری شده دوری کنید.
– چربیهای هیدروژنه – روغنهای گیاهی ملتهبکننده هستند و ممکن است باعث افزایش کلسترول شوند.
– چربیهای ترانس – این نوع از چربیها، کلسترول ال دی ال ( که به کلسترول بد معروف است)، التهاب و ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهند.
– فرآوردههای لبنی معمولی – ( غیرارگانیک، هموژنیزه و پاستوریزه) – پاستوریزه و هموژنیزه کردن محصولات لبنی، ساختار شیمیایی آنها را تغییر میدهد، چربیها فاسد میشوند، مواد مغذی را نابود میسازد و در نتیجه باعث شکلگیری رادیکالهای آزاد در بدن میشود.
– محصولات حیوانی پرورشی در محیط مصنوعی– کشاورزی صنعتی، گوشتهای حیوانی و محصولات ارزان اما ناسالم و خطرناک را برای ما تولید میکنند.
– کافئین خیلی زیاد – کافئین خیلی زیاد منجر به افزایش سطح کلسترول میشود. قهوه و یا چایی را به حداقل ممکن، یعنی یک یا دو فنجان در روز برسانید.
– الکل خیلی زیاد – الکل کبد را تحریک میکند کلسترول بیشتری تولید کند، سطح کلسترول و التهاب را افزایش می-دهد. الکل به ویژه میتواند برای افرادی که گلیسیرید بالایی دارند خطرناک باشد. مصرف هر روزه یک لیوان آب انگور قرمز میتواند محافظ قلب باشد اما بیش از این مقدار میتواند منجر به بالا رفتن کلسترول شود.
خوراکیهای درمانگر
– اسیدهای چرب امگا۳ – خوراکیهای حاوی امگا۳ میتواند به افزایش کلسترول خوب کمک کند و ریسک ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را کاهش دهد. ماهیهای سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ که برای سلامت قلب مفید است، شامل ساردین، ماهی تن، سالمون، ماهی قزل آلا، شاه ماهی خال مخالی است.
– خوراکیهای سرشار از فیبر محلول – فیبر محلول، کلسترول را در سیستم گوارشی بهم متصل میکند و باعث میشود توسط بدن دفع شود. برای این منظور، مقدار زیادی میوه، سبزیجات، آجیل یا مغزهای جوانهزده و دانهها و دیگر خوراکیهای با فیبر بالا مصرف کنید.
– روغن زیتون – روغن زیتون طبیعی فرابکر و با کیفیت بالا، دارای ترکیبات ضدالتهاب، آنتیاکسیدانها و مقدار زیادی درشتمغذیهای مفید برای قلب است. همچنین کلسترول خوب را افزایش میدهد.
– سیر و پیاز – این دو خوراکی کاهندهی کلسترول، به دلیل دارا بودن ترکیبات حاوی سولفور به پایین آمدن کلسترول ال دی ال کمک میکنند که باعث پاکسازی شریانها میشوند.
– سرکه سیب – مصرف روزانه فقط یک قاشق سوپخوری سرکه سیب، به پایین آمدن کلسترول به صورت طبیعی کمک میکند. ثابت شده است سرکه سیب تولید صفرا را افزایش داده و به کبدتان که مسئول پردازش کلسترول است کمک میکند.
– ادویهها – هر روز انواع مختلفی از ادویهها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید مثل ریحان، رزماری و زردچوبه که همه آنها سرشار از آنتی اکسیدانهای محافظ قلب هستند و به پایین آمدن کلسترول به صورت طبیعی کمک میکنند.
۲. روغن ماهی ( روزانه ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیگرم)
اییپیای و دیاچای (چربیهای امگا۳) موجود در روغن ماهی به کاهش سطح کلسترول خون کمک میکنند که به نوبه خود از بروز چربی خون بالا جلوگیری میکند. مطالعهایی در سال ۲۰۱۵ در چین ۸۰ نفر را مورد بررسی قرار داد تا مشخص کنند آیا روغن ماهی به افرادی که از بیماری کبد چرب غیرالکی (NAFLD) مرتبط با چربی خون بالا رنج میبرند کمکی میکند یا خیر. به طور تصادفی از شرکتکنندگان خواسته شد روزانه به مدت ۳ ماه روغن ماهی یا روغن ذرت مصرف کنند. از ۸۰ شرکتکننده اصلی، ۷۰ نفر این آزمایش را تکمیل کردند، و محققان دریافتند که روغن ماهی میتواند به ناهنجاریهای متابولیسمی مرتبط با درمان بیماری کبد چرب غیرالکی کمک کند.
۳. برنج مخمر قرمز (۱۲۰۰ میلیگرم دوبار در روز)
برنج مخمر قرمز مادهای است که از برنج استخراج میشود و به وسیله نوعی از مخمرها به نام موناسکوس پرپورئوس تخمیر میشود. قرن-ها است که این ماده در چین و بسیاری از کشورهای آسیایی به عنوان یک داروی سنتی استفاده میشود و تحقیقات نشان داده است که کلسترول خون را تا ۳۲ درصد کاهش میدهد. بهتر است با کوآنزیم۱۰ (حداقل روزانه ۱۰۰- ۹۰ میلیگرم) مصرف شود تا از کمبود آن پیشگیری شود، و تحقیقات نشان داده است این شیوه مصرف تاثیرات مثبت بخصوصی بر چربی خون بالا دارد.
مطالهای در سال ۲۰۱۵ در کره در مجله Medicinal Food منتشر شد که تاثیر برنج مخمر قرمز را در درمان چاقی – به عنوان دلیل رایج چربی خون بالا – و درمان خود چربی خون مورد بررسی قرار داد. موشهای آزمایشگاهی در ۵ گروه تفکیک شدند: رژیم غذایی معمولی، رژیم غذایی پرچرب بدون درمان، و سه گروه با رژیم غذایی پر چرب همراه با مصرف روزانهی یک گرم برنج مخمر قرمز در هر کیلوگرم به مدت هشت هفته اضافه شدند، یک گرم برنج مخمر قرمز به ازای هر کیلوگرم به مدت ۱۲ هفته، و روزانه ۲.۵ گرم به ازای هر کیلوگرم به مدت هشت هفته.
محققان دریافتند که برنج مخمر قرمز مانع افزایش وزن شده و پارامترهای چربی خون، آنزیمهای کبدی و سطح لپتین را کاهش داده و شاخص آتروژنیک را بهبود بخشیده است. این برنج مخمر قرمز میتواند چاقی و چربی خون بالا را درمان کند.
۴. نیاسین (روزانه ۱۵۰۰ میلیگرم)
نیاسین (ویتامین ب۳) کلسترول ال دی ال را به مقدار ۲۵ درصد کاهش داده و کلسترول خوب را به مقدار ۳۵ درصد افزایش میدهد، به همین خاطر است که باید خوراکیهای حاوی نیاسین را در وعدههای غذایی خود بگنجانید. بخش غدد دانشکدهی پزشکی دوک دریافت که نیاسین به بهبود وضعیت دیابت در افرادی که به تازگی دچار دیابت ناشی از چربی خون بالا شدهاند کمک میکند، یعنی میتواند این چربی خون بالا و همچنین دیابت را درمان کند.
۵. کروم (روزانه ۲۰۰ -۱۰۰۰ میلیگرم با توجه به سن و وضعیت سلامتی فعلی)
کروم برای سوخت و ساز چربیها از جمله کلسترول مورد نیاز است. تحقیقیات رابطهای بین میزان مصرف بالای کروم و عروق و سطح کلسترول خون سالمتر را نشان میدهد. حتی بعضی از مطالعات نشان داده است افرادی که بخاطر بیماریهای قلبی و عروقی جان خود را از دست میدهند، هنگام مرگ میزان کروم کمتری در خونشان دارند.
تحقیقی در ترکیه در نشریه Human & Experimental Toxicology منتشر شد که مشخص کرد کروم ترکیبی با روش درمان نیاسین، وضعیت موشهای مبتلا به چربی خون بالا را بهتر کرد، و نتیجه گرفتند که کروم همراه با نیاسین موجب تاثیر محافظتی بر بافت قلب میشود.
۶. گیاه خار مریم (روزانه ۵۰-۱۵۰ میلیگرم)
گیاه خار مریم برای سلامت قلب مفید بوده و با کاهش التهاب و پاکسازی خون و جلوگیری از آسیب فشار اکسیداتیو در شریانها به پایین آمدن سطح کلسترول خون کمک میکند. مطالعات نشان میدهد که خار مریم بخصوص برای بیماران دیابتی که از چربی خون بالا رنج میبرند مفید است.
۷. سیر (روزانه ۵۰۰ میلیگرم)
اگر با مصرف سیر در وعدههای غذایی خود مشکل دارید میتوانید آن را به صورت مکمل مصرف کنید. سیر باعث افزایش کلسترول HDL شده و کلسترول کل را کاهش میدهد.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ در Diagnostic Pathology منتشر شد که خواص ضد چربی خون بالای سیر را بر روی نمونه موش-های آزمایشگاهی مبتلا به چربی خون مورد بررسی قرار داد. موشها به چهار گروه با رژیم غذایی متفاوت تقسیم شدند: رژیم استاندارد pellet، رژیم غذایی استاندارد با مکمل ۴ درصد سیر خام، رژیم غذایی لیپوژنیک معادل با ۲۰۰ میلیگرم سیر خام به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن و رژیم غذایی معادل با ۴۰۰ میلیگرم سیر خام به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن.
موشهای آزمایشگاهی که سیر مصرف کرده بودند میزان کلسترول LDL کمتر و کلسترول HDL بیشتری داشتند. محققان به این نتیجه رسیدند که سیر قادر است مبتلایان به کلسترول بالا را درمان کند و خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را کاهش میدهد.
۸. ورزش
یک روش عالی و حیاتی برای حفظ چربی خون در شرایط پایدا، ر ورزش کردن است. ورزش با وزنه و تمرینهای انفجاری هورمون رشد انسان را افزایش میدهد که کلسترول HDL یا کلسترول خوب را بهبود بخشیده و کلسترول LDL یا همان کلسترول بد را پایین میآورد.
۹. کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید، بهتر است وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزن به اندازه ۱۰ درصد میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک ابتلا به چربی خون را پایین آورد و یا روند آن را معکوس میکند.
۱۰. ترک دخانیات
سیگار کشیدن به طور مستقیم با افزایش کلسترول بد و تریگلیسیرید مرتبط است، پس ترک آن در درمان چربی خون نقش کلیدی دارد.
۱۱. رغنهای معطر
مطالعهای نشان داد وقتی به حیوانات مبتلا به کلسترول بالا روغن ریواس داده میشد میزان آن به شدت کاهش میافت. مصرف روغن ریواس باعث حفظ سطح سالم تریگلیسیرید شده و میزان کلسترول بد را در بدن کاهش میدهد. این عمل باعث افزایش گردش خون در شریانها میشود و در مقابله با اختلالات قلبی سودمند است.
تحقیقات ثابت کرده است روغن اسطوخودوس با کاهش فشار احساسی سطح کلسترول را کاهش میدهد. روغن درخت سرو نیز با افزایش چرخش خون، کلسترول خون را کاهش میدهد، و روغن رزماری هم به دلیل خواص آنتی اکسیدان منحصر به فردش کلسترول خون را کاهش میدهد و سلامت قلب و عروق را تضمین میکند.
چربی خون بالا در مقابل فشار خون بالا
هایپرتنشن به عنوان فشار خون بالا نیز شناخته میشود. فشار خون به فشاری گفته میشود که خون شما به دیواره داخلی رگهای خونی وارد میکند. برعکس، چربی خون بالا زمانی ایجاد میشودکه میزان بالایی از چربی در رگهایتان داشته باشید. این چربیها می-توانند به دیواره شریانها چسبیده یا دیواره شریانهای شما را سفت کنند.
افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است مشکلات کلسترول درمان نشده یا کلسترول درمان شده ناقص نیز داشته باشند. داشتن هردوی چربی خون بالا و فشار خون بالا باعث افزایش خطر سندرومهای متابولیک میشود. اگر مبتلا به چربی خون بالا و فشار خون بالا هستید و کلسترول HDL پایینی دارید پس همچنین سندروم متابولیک هم دارید.
فشار خون درمان بالا و نشده میتواند باعث آسیب به قلب، حمله قلبی، نارسایی قلبی و سکته شود. چربی خون بالا باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی میشود از جمله حمله قلبی، سکته و بیماری عروق محیطی (رسوب چربی در دیواره رگهایتان).
هر دوی این وضعیتها میتواند ارثی باشد، و با افزایش سن خطر ابتلا به آنها بیشتر میشود. همچنین با تغییرات سبک زندگی میتوان با هر دوی این وضعیتها مقابله کرد. بعضی از تغییرات سبک زندگی که احتمال ابتلا به فشار خون و چربی خون بالا را کاهش میدهد شامل کاهش وزن، ترک مصرف دخانیات، کاهش یا اجتناب از مصرف الکل و کافئین، افزایش مصرف خوراکیهای سالم و کاهش مصرف خوراکیهای ناسالم و ورزش بیشتر است.
انواع چربی خون بالا و علائم آن
هایپرلیپیدمیا یا چربی خون بالا ICD-۹ را که برای بسیاری از پزشکان به این نام شناخته میشود، میتوان به چربی خون خانوادگی یا اولیه که توسط ناهنجارهای ژنتیکی مشخصی بهوجود میآید، یا چربی خون ثانویه یا اکتسابی تقسیم کرد که به خاطر عواملی مانند سندروم متابولیک، رژیم غذایی، عدم فعالیت بدنی، و مصرف دارو بهوجود میآید.
تشخیص چربی خون بالا مانند کلسترول بالا نیست. هر دو شامل مقدار زیادی چربی در جریان خون هستند، اما کلسترول بالا لزوما به این معنی نیست که شما سطح تریگلیسیرید بالایی دارید. چربی خون به این معنا است که هم سطح کلی کلسترول و هم تریگلیسیرید شما بالاست. کلسترول به ساختن سلولها و تولید هورمونها در بدن کمک میکند. تریگلیسیرید به نوعی از چربی گفته میشود که بدن برای ذخیره انرژی از آن استفاده میکند و همچنین انرژی مورد نیاز ماهیچههای شما را فراهم میسازد. داشتن مقدار بالای تری-گلیسیرید همراه با کلسترول LDL چنانچه فردی چربی خون هم داشته باشد، احتمال ابتلایش به بیمارهای قلبی بیش از کسی است که فقط سطح بالایی از کلسترول LDL را دارد.
چربی خون بالا معمولا هیچ علامتی ندارد و تنها به وسیله آزمایش خون مشخص میشود. بعضی افراد درد قفسه سینه را تجریه میکنند مخصوصا اگر چربی خون شدت پیدا کند و اثرات خطرناکی روی شریانها بگذارد. بعضی از علائم که ممکن است در موارد نادری از چربی خون بالا رخ دهند، میتوانند باعث حمله قلبی یا سکته شوند.
فاکتورهای خطر چربی خون بالا و عوامل ریشهای آن
چربی خون معمولا بخاطر عادتهای سبک زندگی ناسالم مثل سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم، عدم فعالیت فیزیکی به وجود میآید. زنان بالاتر از ۵۵ سال و مردان بالاتر از ۴۵ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به چربی خون بالا هستند.
عوامل دیگری که میتواند باعث ایجاد چربی خون بالا شود شامل این موارد است:
– اعتیاد به الکل
– دیابت
– کمکاری تیروئید
– بیماریهای کبدی
چربی خون بالای خانوادگی ترکیبی، یک اختلال ارثی است که باعث ایجاد کلسترول بالا و افزایش سطح تریگلیسیرید خون میشود. طبق یک تحقیق منتشر شده در Human Molecular Genetics، چربی خون خانوادگی ترکیبی ۱ الی ۲ درصد جمعیت را تحت تاثیر قرار میدهد.
سابقهی خانوادگی کلسترول بالا و بیماری قلبی زودرس، از عوامل خطر ایجاد چربی خون بالای خانوادگی است. اگرچه چربی خون بالای خانوادگی ترکیبی، یک وضعیت ارثی است، برخی از عواملی که این وضعیت را بدتر میکنند شامل موارد زیر است:
– اعتیاد به الکل
– دیابت
– کمکاری تیروئید
– چاقی
به طور کلی، برای آنکه خطر ابتلایتان به چربی خون بالا کم شود، آزمایش خونتان باید نتایج زیر را نشان دهد:
– اچدیال بیشتر از ۴۰ میلیگرم در هر دسیلیتر
– الدیال کمتر از ۱۳۰ میلیگرم در هر دسیلیتر
– تریگلیسرید کمتر از ۲۰۰ میلیگرم در هر دسیلیتر
– کلسترول کل کمتر از ۲۰۰ میلیگرم در هر دسیلیتر