علایم و نشانه‌های ابتلا به سرطان مری و علت‌های آن
سرطان مری، عبارت است از تشکیل سلوله‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های مری، سرطان مری از لایه داخلی مری شروع می‌شود و به طرف لایه‌های خارجی رشد می‌کند.
دو نوع شایع سرطان مری عبارتند از: سرطان سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma; SCC) و سرطان سلولهای غده‌ای (ترشحی) (adenocarcinoma).
سرطان سلول سنگفرشی مری اغلب در قسمت فوقانی و میانی مری ایجاد می‌شود ولی ممکن است در سایر مناطق مری نیز بروز کند.
آدنوکارسینوم مری معمولاً در قسمت تحانی مری، در نزدیکی معده ایجاد می‌شود.
توجه
استعمال دخانیات، مصرف الکل و بیماری مری بارت (Barretts esophagus) خطر بروز سرطان مری را افزایش می‌دهند. (مری بارت در اثر تحریک مزمن مری ناشی از بازگشت اسید معده به مری ایجاد می‌شود و در آن ضایعه‌ای شبیه به زخم در اپی تلیوم مطبق قسمت تحتانی مری به وجود می‌آید.
سن بالا و جنسیت مذکر از عوامل خطر سرطان مری هستند.
علایم شایع سرطان مری عبارتند از: درد یا اشکال در هنگام بلع و کاهش وزن، سایر علایم عبارتند از: احساس درد در پشت جناغ، خشونت صدا و سرفه سوء هاضمه و ترش کردن.
درمان‌های مرسوم
ابتدا باید تشخیص قطعی بیماری به وسیله پزشک صورت گیرد. این کار با استفاده از رادیوگرافی قفسه سینه؛ رادیوگرافی بلع باریم (barium swallow) از وفاگوسکوپی (مشاهده داخل مری با استفاده از آندوسکوپ)، نمونه برداری (بیوپسی) از بافت مری و مشاهده آن به وسیله میکروسکوپ انجام می‌شود.
درمان سرطان مری از 5 نوع مختلف تشکیل می‌شود:
- جراحی (برداشتن قسمتی از مری به وسیله عمل جراحی شایع‌ترین درمان سرطان مری است).
- پرتودرمانی (رادیوتراپی) که شامل دو نوع خارجی و داخلی است. در پرتودرمانی داخلی، ماده رادیواکتیو به شکل سوزن‌ها، دانه‌ها، سیم‌ها یا کانترها (لوله‌های مخصوص) به‌طور مستقیم در داخل یا نزدیک تومور قرار داده می‌شوند.
- شیمی درمانی از طریق کشتن سلولهای سرطانی یا متوقف نمدن تقسیم شدن و تکثیر اثر می‌کند.
- لیزردرمانی نوعی دیگر از درمان سرطان مری است که در آن پرتوی باریکی از اشعه لیزر به سلولهای سرطانی تابیده می‌شود و آنها را از بین می‌برد.
- الکتروکواگولاسیون عبارت است از به‌کارگیری جریان الکتریکی برای سوزاندن و از بین بردن سلولهای سرطانی.
چنانچه پس از درمان، مری یا سایر بخش‌های بدن دوباره دچار سرطان شوند از هر نوع درمان استاندارد برای تسکین علایم یا بهبود کیفیت زندگی بیمار استفاده می‌شود.
پیش‌آگهی (شانس بهبودی) و درمان سرطان مری به مرحله بیماری (محدود بودن آن به مری یا انتشار بیماری به سایر نقاط بدن)، اندازه تومور و وضعیت سلامتی عمومی بیمار بستگی دارد. چنانچه سرطان مری خیلی زود تشخیص داده شود از شانس بهبودی بیشتری برخوردار است ولی اغلب بیماری در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود و در نتیجه، به ندرت قابل علاج است.
به جز سیگار و الکل چه عوامل دیگری می‌توانند باعث ایجاد سرطان مری شوند؟
خوردن مواد سرطان‌زایی مانند نیترات‌ها (که در بدن به نیتریت تبدیل می‌شوند)، سوخته تریاک، سموم قارچی موجود در ترشی یا شور سبزیجات؛ آسیب‌های مخاط مری در اثر خوردن چای داغ یا خوردن مواد قلیایی و نیز در اثر پرتوتابی و بیماری آشالازی مزمن.
کمبود مولیبدن، روی و ویتامین A در رژیم‌غذایی را نیز از علل احتمالی بروز سرطان مری ذکر کرده‌اند.
همچنین بازگشت مزمن اسید معده (مری بارت) می‌تواند موجب سرطان مری شود.
