عوارض چشمی فشار خون بالا چه چیزهایی هستند؟

پرفشاری خون که به صورت فشار سیستولی بالای ۱۴۰ میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولی بالای ۹۰ میلی‌متر جیوه تعریف می‌شود در قلب، کلیه، مغز، چشم و سایر اندام‌ها عوارض نامطلوبی ایجاد می‌کند.

– با توجه به اینکه شبکیه تنها عضوی از بدن است که عروق آن به طور مستقیم قابل مشاهده است ممکن است بتوان قبل از بروز عوارض فشار خون را در رگ‌های شبکیه تشخیص داد.

– فشار خون بالا به ویژه در نوع مزمن باعث تنگی تدریجی سرخرگ‌های شبکیه می‌شود که در مراحل اولیه ممکن است چندان قابل تشخیص نباشد ولی با پیشرفت بیماری، تنگی سرخرگ‌ها شدیدتر می‌شود.

این تنگی سرخرگ‌ها، در معاینه، با باریک شدن شدید سرخرگ‌ها در مقایسه با سیاهرگ‌ها مشخص می‌شود. در موارد پیشرفته‌تر، دیواره سرخرگ در بعضی نقاط به شکل موضعی دچار اسپاسم و نامنظمی می‌شود. در مراحل بعد، خون‌ریزی‌های کوچک در شبکیه روی می‌دهد و ممکن است موادی از داخل رگ‌های خونی به شبکیه نشت کند و به صورت لکه‌های سفید بر روی شبکیه دیده شود.

در موارد شدید بودن پرفشاری خون، علاوه بر عوارض مزبور، سختی – اسکلروز آرتریول ها (سرخرگ‌های انتهایی) شبکیه، انفارکتوس‌های موضعی لایه فیبر عصبی، نشت چربی و مایع به داخل لکه زرد دیده می‌شود. در پرفشاری خون بسیار شدید، ورم سر عصب بینایی – ادم پاپی) روی می‌دهد. فشار خون در این حد بسیار خطرناک است و می‌تواند به سکته قلبی یا مغزی منجر می‌شود و از این رو باید بیمار را به سرعت در بیمارستان بستری کرد.

درمان‌های مرسوم

– پس از تشخیص بیماری که به وسیله چشم پزشک و براساس مشاهده تغیرات شبکیه به وسیله دستگاه افتالموسکوپ و نیز تایید بیماری با استفاده از اندازه‌گیری فشار خون و بررسی سوابق بیمار صورت می‌گیرد، درمان آغاز می‌شود. درمان اصلی این بیماران، درمان خود بیماری فشار خون است. معمولاً در صورت درمان مناسب، تغییرات شبکیه پس از مدتی برطرف می‌شود و در صورتی که معاینه چشم پس از ۲ تا ۳ ماه تکرار شود، شبکیه ظاهر طبیعی خواهد داشت.

– آیا به جز شبکیه، سایر قسمت‌های چشم هم در اثر فشار خون بالا آسیب می‌بینند؟

– بله، علاوه بر رتینوپاتی هیپرتانسیو – آسیب دیدگی شبکیه در اثر فشار خون بالا)، ممکن است عروق و رنگدانه‌های مشیمیه به ویژه در اثر افزایش ناگهانی فشار خون در افراد جوان دچار صدمه شوند که البته تأثیر خاصی بر بینایی ندارد. همچنین ممکن است در افزایش فشار خون، رگ های ظریف ملتحمه پاره شود که معمولاً طی ۲ تا ۳ هفته بهبود می‌یابد.