لوچی یا استرابیسم چه علت‌ها و انواعی دارد و چطور درمان می‌شود؟

لوچی، واژه‌ای فرانسوی به معنی انحراف چشم است که در زبان یونانی، استرابیسم strabismus و در زبان انگلیسی، squint نامیده می‌شود و برای تعریف چشم‌هایی به کار می‌رود که نمی‌توانند در یک راستا متمرکز شوند و به یک جهت مشابه نگاه کنند.

• لوچی ممکن است در یک یا هر دو چشم به طور متناوب وجود داشته باشد و نیز ممکن است به طور دایمی و یا گاه و بیگاه ظاهر شود.

– علل ایجاد لوچی عبارتند از: اختلال عضلات خارجی چشم، اختلال بینایی – به ویژه از نوع یک طرفه)، اختلالات قشر مغز – که موجب عدم هماهنگی چشم‌ها می‌شوند) و عوامل خانوادگی.

نکته

بیماری و تب می‌توانند موجب آشکار شدن لوچی شوند.

– لوچی، اغلب از شرایط دوران کودکی است. انحراف چشم در دوران میانسالی ممکن است از عوارض ثانویه بیماری‌های سایر اجزای چشم باشد که با نابینایی کامل یا نسبی همراه‌اند و یا ممکن است به دنبال سوانح و ضربه‌های مستقیم به عضلات، اعصاب و کاسه چشم ایجاد شود.

– در واقع، عدم تطابق میان عضلات خارجی چشم، موجب جلوگیری از قرار گرفتن نگاه هر دو چشم بر یک نقطه در فضا و دید صحیح دو چشمی می‌شود که این وضعیت، بر «درکِ عمق»، تأثیر منفی می‌گذارد.

– انحراف چشم‌ها می‌تواند به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین باشد. ممکن است انحراف چشم‌ها مانع از عملکرد توام آن‌ها شود. در ابتدا، اختلال بینایی، دو بینی یا اشتباه در درک عمقی تصاویر ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان، چشم کودک به طور کافی تکامل پیدا نمی‌کند و دچار کاهش بینایی می‌شود و تنبلی چشم – آمبلیوپی) روی می‌دهد.

درمان‌های مرسوم

– بیماری به سادگی با مشاهده و معاینه تشخیص داده می‌شود. چنان‌چه به موقع به درمان لوچی پرداخته نشود ممکن است درمان آن بسیار پر هزینه باشد و یا چندان تأثیر نکند.

– درمان لوچی شامل استفاده از عینک، عدسی‌های منشوری و ورزش عضلات چشم و در نهایت، جراحی است.

– درمان معمولی تنبلی چشم – آمبلیوپی) که یکی از علل لوچی است و یا ممکن است علامت لوچی باشد، بستن چشم سالم است و یا می توان با استفاده از قطره یا عینک های مخصوص، به سادگی دید چشم سالم را تار کرد تا چشم ضعیف‌تر وادار به کار و عضلات آن تقویت شود.

– کودک مبتلا به لوچی اغلب دچار ضعف بینایی یک یا هر دو چشم است که می‌توان آن را با عینک اصلاح نمود.

– حدود ۲۵% کودکان مبتلا به لوچی، تنها با استفاده از عینک، بینایی طبیعی خود را به دست می‌آورند. نیم دیگر از این کودکان بهبود نسبی پیدا می‌کنند.

– در بزرگسالان هم می‌توان لوچی را درمان نمود و یا حداقل ظاهری نرمال به چشم بیمار داد. درمان بزرگسالان می‌تواند دوبینی را رفع کند.

– درمان جراحی بهتر است در ۲ تا ۴ سالگی انجام شود ولی تا ۷ سالگی هم می‌توان این عمل را انجام داد. جراحی بعد از ۷ سالگی فقط انحراف چشم را اصلاح می‌کند و چشم مبتلا تا حدی دچار کاهش بینایی می‌شود و حتی ممکن است لوچی پس از جراحی عود کند.

– برخی از انواع لوچی را می‌توان با تزریق داروهایی مانند بوتاکس – سم میکروب بوتولیسم) به جای جراحی درمان کرد. تزریق این داروها در داخل عضلات قوی‌تر چشم. به عضلات ضعیف، اجازه تقویت و تکامل می‌دهد.

– در بسیاری از افراد، لوچی، به دلیل ایجاد مشکلات زیبایی، تأثیر منفی بر «تصور ازخود» می‌گذارد.

– آیا ممکن است انحراف چشم طبیعی باشد؟

– نوزادان تا دو الی سه ماهگی ممکن است لوچ به نظر برسند که وضعیت طبیعی است ولی در صورت شدت یافتن این حالت باید نوزاد به وسیله چشم پزشک معاینه شود. بعد از سه ماهگی هر نوع لوچی، حتی در صورت قطعی بودن باید به وسیله چشم پزشک تحت معاینه و درمان قرار گیرد.

لوچی کاذب به چه معنی است؟

– لوچی کاذب در کودکان دارای پل بینی پهن و یا چین پوستی برجسته در قسمت داخلی پلک‌ها دیده می‌شود. با رشد پل بینی این حالت کاذب برطرف می‌شود. لوچی کاذب در افراد خیلی نزدیک بین یا خیلی دوربین نیز دیده می‌شود که وضعیتی موقتی است و نیاز به درمان ندارد.

– تنبلی چشم چرا ایجاد می‌شود؟

– همان گونه که ذکر شد، تنبلی چشم – آمبلیوپی؛ amblyopia) یکی از علل لوچی است و نیز ممکن است از علایم لوچی باشد. تنبلی چشم شایع‌ترین اختلال بینایی در کودکان است و در آن، بینایی یکی از دو چشم – علی رغم اینکه چشم مزبور در ظاهر سالم است) به دلیل عدم هماهنگی کامل و صحیح مغز و چشم در زمینه تولید تصاویر کاهش می‌یابد، چشم دچار تنبلی به طور طبیعی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد زیرا مغز، تصاویر چشم طرف مقابل را تأیید می‌کند و مورد توجه قرار می‌دهد. در واقع سلول‌های بینایی قشر مغز تکامل طبیعی پیدا نکرده‌اند. ۲ تا ۳ درصد بچه‌ها دچار تنبلی چشم هستند.

 – درمان تنبلی چشم چیست؟

– اگر تنبلی چشم ناشی از قرار گرفتن کدورت در مسیر بینایی باشد – مثلاً در آب مروارید)، باید در چند روز اول شروع کدورت به درمان آن پرداخت. اگر تنبلی در اثر انحراف چشم ایجاد شده باشد چنان‌چه قبل از سه تا چهار سالگی درمان شود بهتر درمان خواهد شد هر چند در بچه‌های بزرگ‌تر هم ممکن است بینایی تا حدودی بهبود یابد.

– در تنبلی چشم، چه زمانی برای پوشاندن چشم مناسب است؟

– بهتر است هنگامی که یکی از والدین فرصت دارد زمان کافی را با فرزند خود بگذراند، پوشاندن چشم را آغاز کند. اغلب در ساعات و روزهای اول، پوشاندن چشم دشوارتر است و کودک مجبور است چشم ضعیف‌تر را به کار بگیرد و با احساس عدم شناخت و آگاهی از این تجربه جدید مقابله کند. شروع پوشاندن چشم در مدرسه کار مناسبی نیست و بهتر است این کار از روزهای پایان هفته و تعطیلات مدرسه آغاز شود. در مدتی که چشم سالم کودک بسته است بهتر است از کارهایی که او را وادار به دقت بیشتر در جزئیات می‌کند – مثل بازی‌های ویدیویی) کمک گرفته شود.