بیوگرافی ماری کوری و دستاوردهای علمی‌اش
ماری کوری در سال ۱۸۹۳ در رشته فیزیک از سوربن فارغ‌التحصیل شد. او در دوره خودش بهترین بود و در سال ۱۸۹۸ عناصر پولونیم و رادیم را کشف کرد. در سال ۱۹۰۳ جایزه نوبل در فیزیک به او (به طور مشترک با همسرش پیر کوری و آنری بکرل) اعطا شد. در سال ۱۹۱۰ رساله در پرتوزایی انتشار یافت. در سال ۱۹۱۱ جایزه نوبل در شیمی به او اعطا شد.
ماری کوری کاملا جدا از دستاوردهای تجربی‌اش در تاریخ علم نیز به علت نقش مبتکرانه‌ای که در گشودن راه علم برای دیگر زنان بازی کرد، بسیار پر اهمیت است. احتمالاً نخستین دانشمند زن پذیرفته شده و مشهور جهانی است و به این ترتیب راهی را برای تمامی هم‌جنسانش هموار کرد که از او پیروی کردند. یافته‌های علمی او به نوبه خود در درک پدیده جدید پرتوزایی ضروری بود. این موضوع در این واقع منعکس شد که به او نه تنها یک بلکه دو جایزه نوبل اعطا شد. اکثر کارهای علمی کوری در فرانسه به وقوع پیوست، که وی بخش عمده‌ای از زندگی‌اش را از سال ۱۸۹۱ به بعد در آن‌جا سپری کرد. اما، زادگاه وی لهستان بود، که او با نام ماریا اسکلودوفسکا در آن‌جا متولد شده بود. علی‌رغم موقعیت والدینش به عنوان معلم، در فقری نسبی در آن‌جا رشد کرد. بعدها که به منظور ادامهٔ تحصیلاتی در مدارج بالاتر در فیزیک وادار به نقل مکان به پاریس شد، بر این امر تاکید شد؛ سطحی از تحصیل که زنان در آن زمان قادر به بر عهده گرفتن آن در وطن وی (لهستان) نبودند. فارغ التحصیل شد و در زمان کوتاهی پس از آن همسر آینده‌اش پیر کوری را در سورین، محل تحصیل خود و محل کار همسر آینده‌اش، ملاقات کرد. پیر کوری به نوبه خود فیزیکدانی بزرگ بود و جای تعجب نیست که این دو نفر در سال ۱۸۹۵ در زمان کوتاهی پس از ازدواجشان شروع به کار با یک‌دیگر کردند.
در جای پای بکرل
انگیزهٔ دستاوردهای بعدی این زوج ابتدا از جستجوی ماری در یک زمینه تحقیق ناشی شد تا او آن را برای مطالعات پس از فارغ التحصیلی‌اش بر عهده بگیرد. او بواسطه تشویق پیر به بررسی عمیق‌تر کشف جدید هیجان انگیز پرتوزایی پرداخت که آنری بکرل در سال ۱۸۹۶ به آن نایل آمده بود. تحقیقات کوری در زمینه درک بهتر خواص این پدیده به زودی نتایجی را به بار آورد. بکرل اثبات کرده بود که اورانیم ماده‌ای پرتوزا است. کوری که میل داشت پی برد چه عناصر دیگری از این خاصیت برخوردارند، بلافاصله دریافت که توریم نیز دارای خاصیت مشابهی است. تلاش کرد به طور قطعی ثابت کند پرتوزایی یک خاصیت ذاتی اتمی عنصر مورد بررسی – مثلاً اورانیم- است و شرایطی نیست که از طریق عوامل خارجی دیگر ایجاد شده باشد.
دستاورد بعدی کوری در واقع کشف دو عنصر جدید ۱۸۹۸ در ضمن تحقیقاتش بود، او آنها را پولونیم و رادیم نامید، هر دو بخصوص دومی بسیار پرتوزا بودند. پس از تشخیص این که سنگ معدن اورانیم میزان تابش بیشتری نسبت به اورانیوم خالص دارد رد پای این عناصر را پی گرفت و به این وسیله به درستی نتیجه گرفت که این سنگ معدن باید حاوی مواد پرتوزای دیگری، یعنی عناصری پنهان، باشد. کوری پس از این کشفیات در صدد برآمد مقادیر کافی بسیاری از این مواد جدید را به منظور درک خواص آنها فراهم آورد. متاسفانه به علت مقادیر ناچیزی که به ویژه رادیم در سنگ معدن اورانیم یافت می‌شد، که او باید به همراه همسرش برای چندین سال در میان هزاران کیلو از این ماده جستجو کند تا فقط یک دهم گرم از آن را تا سال ۱۹۰۲ فراهم آورد. این کار دست کم امکان محاسبه وزن اتمی این عنصر جدید و نیز کارهای دیگر در مورد خواص آن را فراهم می‌آورد.
یک پرسش بی‌پاسخ
اما، پرسشی پیش آمد مبنی بر این که کوری‌ها هرگز به طور کامل به پایان آن نرسیدند. تابشی که از این عناصر گسیل می‌شود، دقیقا چه هستند؟ افتخار پاسخ به این پرسش با توضیح پرتوهای آلفا، بتا و سپس گاما نصیب ارنست رادرفورد شد ولی ماری مشاهده کرد که این تابش دست کم از دو نوع پرتو با خواص منفرد مجزا تشکیل یافته است.
متاسفانه ماری کوری سرانجام بر اثر ابتلا به سرطان خون درگذشت که تصور می‌شود ناشی از قرار داشتن طولانی مدت وی در معرض این تابش بوده است. در زمان او، خطرات کار با تابش عناصر پرتوزا، شناخته نبود، بنابراین هیچ احتیاطی به عمل نمی‌آمد. حتی امروز هم دفترچه‌های یادداشت وی از زمان مطالعات‌اش در زمینهٔ پرتوزایی به منظور آزمون بسیار خطرناکند.
میراث ماری کوری
ماری کوری تلاش کرد برای سمت سابق همسرش یعنی استادی فیزیک در دانشگاه سوربن انتخاب شود و به نخستین استاد زن این دانشگاه تا آن زمان تبدیل شد. دستاوردهای او در این سمت شامل تاسیس یک آزمایشگاه تحقیق در زمینه پرتوزایی در سال ۱۹۱۲ بود. این آزمایشگاه به منظور دستیابی به شهرت جهانی به علت سهمش در زمینه فیزیکی به فعالیت‌هایش ادامه داد. این موضوع مربوط به هدیه‌ای بود که توسط ایالات متحده در سال ۱۹۲۱ به کوری داده شد؛ یک گرم رادیم کمیاب، که کار این مرکز را بسیار تسهیل کرد. او دومین جایزه نویل خود را در سال ۱۹۱۱ و این بار در شیمی و در ازای کشف پولونیم و رادیم در یافت کرد (جایزه نخست به وی به طور مشترک با پیر در سال ۱۹۰۳ اعطا شد(.
حتی امروز هم دفترهای یادداشت مطالعات ماری کوری به اندازه‌ای آلوده به مواد پرتوزاست که نمی‌توان آنها را جابجا کرد.
