نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب یا entrapment چیست؟ راه‌های تشخیص و درمان آن
چه بیماری‌های دیگری شبیه نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب هستند؟
- سکته مغزی
- نوروپاتی ژنرالیزه
- مونو نوروپاتی مولتی‌پلکس
- سندرم کمپارتمنت
- آمبولی شریانی یا وریدی محیطی
- دیستروفی سمپاتیک رفلکسی
- رادیکولوپاتی
- میلوپاتی
چگونگی ایجاد و علت‌های نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب
- یک نوع نوروپاتی بسیار شایع
- یک شکل از نوروپاتی تروماتیک
- اعصاب مختلف از جهت استعدادپذیری به ترومای طولانی‌مدت متفاوت هستند که این حالت وابسته است به مسیری که اعصاب از میان شیار استخوان یا کانال‌های رباطی عبور می‌کند.
- پاتوفیزیولوژی معمولاً ناشی از ایسکمی در ناحیه وازا وازوروم است که این حالت باعث تغییرات پاتولوژیک تحت حاد یا مزمن در میلین یا آکسون‌ها می‌شود.
- شایع‌ترین اعصاب درگیر عصب مدین در تونل کارپ، عصب اولنار در تونل کوبیتال، عصب پرونئال مشترک در سر فیبولا و عصب رادیال در شیار مارپیچی هومروس هستند.
- اعصابی که به طور کمتر شایع دچار درگیری می‌شود شامل عصب تیبیال خلفی در تونل تارسال و عصب بین استخوانی خلفی در گذرگاه Frosche است.
- فعالیت‌هایی که عصب را تحت فشار قرار می‌دهد باعث تشدید نشانه‌ها می‌شود (مثل تایپ‌کردن- بافندگی- خوابیدن و رانندگی برای سندرم تونل کارپ فشار بر روی آرنج برای نوروپاتی اولنار، وضعیت چمباتمه یا وضعیت لیتوتومی برای نوروپاتی پرونئال، خوابیدن بر روی بازو در یک وضعیت فشرده برای نوروپاتی رادیال).
علایم و نشانه‌های بالینی نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب
- نشانه‌های حسی شامل سوزن سوزن‌شدن (پارستزی) در گسترهٔ شاخه‌های عصبی حسی یک عصب منفرد، بی‌حسی و یک احساس «مرده»
- نشانه‌های حرکتی شامل ضعف در گسترهٔ قسمت حرکتی عصب گیرافتاده
- تغییر رنگ پوست
- هایپرآلژزیا (افزایش حساسیت به تحریک دردناک)
- هایپر یا هایپوستزی (افزایش یا کاهش حساسیت به لمس)
- نشانه Tinel (ضربه زدن به عصب در ناحیه تحت تأثیر قرارگرفته باعث پارستزی در آن گستره می‌شود.
چگونه نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی
- تاریخچه و معاینه فیزیکی
- EMG و مطالعات هدایتی عصب مکان درگیری را نشان می‌دهد.
- تصویربرداری جهت ردکردن شکستگی‌های نهفته انجام می‌شود و MRI ممکن است یک عصب مدین فشرده شده را در تونل کارپ نشان دهد.
- تست فلکسیون مچ فالن تستی نسبتاً تشخیصی برای سندرم تونل کارپ است.
راه‌های درمان نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب
- سندرم تونل کارپ: اسپلینت مچ در وضعیت خنثی و تزریق استروئید در تونل کارپ، اجتناب بیماران از کارهایی که با تکرار همراه است- آزاد کردن لیگامان عرضی کارپ به وسیله جراحی ممکن است در موارد مقاوم لازم باشد.
- نوروپاتی اولنار: اجتناب از تکیه روی آرنج‌ها، استفاده از بالشتک آرنجی نرم؛ جراحی جابجایی عصب اولنار ممکن است در موارد مقاوم لازم باشد.
- نوروپاتی رادیال: اجتناب از تکیه کردن روی بازو؛ اسپلینت دست برای افتادگی مچ
- نوروپاتی پورونئال مشترک: اجتناب از تقاطع پاها، اجتناب از کاهش وزن شدید و سریع، استفاده از اورتوزهای مچی و پایی برای جلوگیری از کوتاه‌شدن تاندون آشیل
پیش‌آگهی/ عوارض
- بیماری تیروئید، دیابت، کانسر و تغذیه نامناسب همگی وضعیت‌هایی هستند که منجر به گیرافتادگی عصب می‌شوند همچنان که در نوروپاتی ژنرالیزه اتفاق می‌افتد.
- وجود نشانه‌های حرکتی پیش‌آگهی بدتری را از نشانه‌های حسی تنها نشان می‌دهد.
- استفاده از اسپلینت در مراحل اولیه‌ای که ضعف اتفاق می‌افتد.
- EMG و مطالعات هدایتی عصب می‌تواند معین کند که آیا درگیری بیشتر با میلین یا آکسون است؛ درگیری‌ها با غالبیت میلین با اقدامات محافظتی بهبود می‌یابند – ضایعات آکسونی معمولاً بهبودی ناکاملی دارند و ممکن است نیاز به جراحی جهت جلوگیری از گسیختگی بیشتر آکسون باشد.
