هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون چه علت‌هایی دارد و چگونگی تشخیص و درمان آن
علت‌ها و عوامل مستعدکننده هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- نوع اولیه: افزایش PTH در اثرعلل مربوط به غده پاراتیروئید (آدنوم 90٪ هایپریلازی، کارسینوم)
- نوع ثانویه: در اثر تحریک بیش از حد پاراتیروئید توسط کاهش کلسیم سرم معمولاً بعلت CRF فعالیت ویتامین D جذب کلسیم از روده ترشح کلسیم از استخوان کلسیم سرم تحریک پاراتیروئید و رها شدن.PTH
- PTH کلسیم خون را با تحریک جدا شدن از، استخوان، افزایش جذب روده و کاهش دفع کلیوی بالا می‌برد.
اپیدمیولوژی هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- زنان > مردان
- معمولاً بالای 50 سال
- ممکن است چند دهه بعد از تابش اشعه یونیزان به گردن رخ دهد.
- ممکن است سابقه فامیلی وجود داشته باشد.
تشخیص افتراقی هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- علل هایپرکلسمی
- هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه
- هایپرپاراتیروئیدیسم کاذب (PTH نابجا)
-هایپرتیروئیدیسم
-بدخیمی‌ها
-بی تحرکی (بیماری پاژه)
-سارکوئیدوز
-بیماری‌های گرانولوماتوز (مثل TB)
-افزایش ویتامین A یا B
-دیورتیک‌های نیازیدی
-سندرم شیرقلیایی
-هایپرکلسمی هایپرکلسیوریک خانوادگی
-لیتیوم
علائم ونشانه‌های هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- هابپرکلسمی اغلب موارد نسبتاً بدون علامت است (ممکن است خستگی و دیگر علایم غیراختصاصی وجود داشته باشد)
- تظاهرات کلاسیک زیر میتواند دیده شود ولی درکار بالینی خیلی شایع نیستند.
-سنگها: سنگ کلیه در 50٪
-استخوان: فیبروز کیستیک استخوان (درد استخوان – شکستگی استئوپروز)
- شکایات گوارشی:
-دردشکم
-تهوع / استفراغ
-یبوست؛ بی اشتهایی؛ بیماری زخم پپتیک؛ پانکراتیت
-سایکوز؛ افسردگی؛ اضطراب؛ ضعف
تشخیص هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- تصحیح کلسیم برای سطح آلبومین:
- نوع اولیه – تشخیص بر اساس کلسیم سرم > با افزایش PTH
- فسفات سرم کاهش یافته
- سطح کلسیم وفسفر ادرار افزایش یافته
- سونوگرافی و CT پاراتیروئید ممکن است آدنوم را نشان دهد.
- رادیوگرافی‌ها معمولاً شکستگی استخوان را نشان میدهد.
- نوع ثانویه:
-کاهش کلسیم سرم وافزایش
-تست‌های عملکرد کلیه: GER, cr, BUN ممکن است نارسایی کلیه را نشان دهد.
- هایپرپاراتیروئیدیسم کاذب:
-افزایش کلسیم سرم و PTHrP
-جستجوی بدخیمی: CT, X-Ray پانکراس، پستان، ریه
درمان هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- اولیه:
-آلندرونات / پامیدرنات
-استروژن درمانی
-فسفات خوراکی برای اتصال به کلسیم (CaPO4 در بافتها رسوب می‌کند)
-افزایش دریافت مایع برای دفع بیشتر کلسیم
-درمان قطعی: پاراتیروئیدکتومی
- ثانویه
-تصحیح نارسایی کلیه درصورت امکان
– آنتی اسیدهای متصل شونده به فسفات
-مکمل کلسیم و ویتامین D
-دیالیز غنی از کلسیم
-آلندرونات؛ پامیدرونات
-پاراتیروئیدکتومی
- سودوهایپرپارا: پامیدرونات وریدی، درمان سرطان زمینه‌ای
پیش آگهی / سیربالینی هایپرپاراتیروئیدیسم یا افزایش هورمون پاراتورمون
- خطرات جراحی پاراتیروئید عبارت است از: هایپوکلسمی بعد ازع مل وعلایم و نشانه‌های همراه آن، آسیب راه هوایی، خشونت صدا، آسیب به اعصاب مجاور.
