واحد سازنده بدن موجودات زنده چیست؟
تمام موجودات زنده روی زمین (گیاهان و حیوانات) از سلول ساختهشدهاند. همانند آجرها که واحدهای ساختمانی و سازنده یک خانه هستند، سلولها نیز در تمام موجودات زنده بهصورت واحدهای سازنده و عمل کننده هستند.
تمام اندامهای بدن اعم از استخوانها، ماهیچهها، پوست، خون، دندانهای اعصاب، موها و غیره، همه از سلول ساختهشدهاند. سلولهای کل بدن که بیش از ۱۰۱۲ سلول میباشند بهقدری کوچک هستند که فقط بهوسیله میکروسکوپ دیده میشوند. قسمتهای مختلف بدن از سلولهای متفاوتی ساختهشدهاند که هرکدام عمل بهخصوصی را در بدن انجام میدهند. بعضی از سلولها بهقدری کوچک هستند که حتی پیشرفتهترین میکروسکوپهای الکترونی که شیء را تا حدود ۲۰۰۰۰۰ برابر بزرگ میکنند نمیتوانند جزییات این سلولهای کوچک را نشان دهند. برای تصور کوچکی این سلولها باید گفت اگر یک مورچه معمولی ۲۰۰۰۰۰ برابر بزرگ شود، اندازهاش تقریباً یک کیلومتر میشود.
سلولها دارای اشکال متفاوتی هستند و میتوانند بیضی، کروی، پهن یا باریک و دراز و یا حتی استوانهای باشند. شکل سلولها بر اساس وظایف آنها با یکدیگر متفاوت میباشد. بهعنوان مثال سلولهای عضلانی به دلیل خاصیت انقباضی که بر عهده دارند به شکل سلولهای دوکی و طویل هستند و یا سلولهای پوست به دلیل اینکه وظیفه آنها پوشاندن سطح بدن میباشد کاملاً پهن هستند. بنابراین سلولهای بدن با توجه به کاری که در بدن انجام میدهند دارای اشکال متفاوتی هستند. هر سلول توسط یک غشاء نرم و الاستیک به نام غشاء سلول احاطه شده است، که بهصورت یک غشاء نیمه تراوا عمل کرده و نقش مهمی در تنظیم عبور مواد به داخل آن ایفا میکند. داخل غشاء سلول یک ماده نیمه شفاف ژله مانند بنام پروتوپلاسم وجود دارد که شامل: هسته، ریبوزومها، میتوکندری، اجسام گلژی، سانتروزوم و غیره میباشد که اعمال مختلفی را در بدن انجام میدهند. در حقیقت پروتوپلاسم یک ماده شیمیایی پیچیده ای است که فرآیندهای ضروری حیات را به عهده دارد. مواد غذایی و اکسیژن را گرفته، بعضی از مواد را تغییر شکل داده، مواد دفعی را خارج کرده و قسمتهای فرسوده را ترمیم و دوباره تولید میکند.
مجموعه سلولها باهم بافتهای مختلف را ایجاد میکنند و همینطور مجموعههای بافتها نیز به نوبه خود اندامهای مختلف بدن را ایجاد میکنند، بنابراین میتوان گفت که سلولها واحدهای سازنده موجودات زنده هستند.