کورک (دمل) و کفکیرک چه بیماری‌هایی هستند و چطور درمان می‌شوند؟
* کورک (دمل،boil)، جوش دردناک و پر از چرکی است که در اثر ایجاد عفونت در یک یا چند فولیکول مو به وسیله باکتری‌ها، در زیر پوست به وجود می‌آید و معمولا در ابتدا به صورت توده‌ای قرمز و حساس است که به زودی چرکی می‌شود و رشد می‌کند و درد آن تشدید می‌شود. سپس کورک پاره می‌شود و چرک آن بیرون می‌ریزد. اگرچه بعضی از کورک‌ها طی چند روز بهبود می‌یابند ولی اکثرا مرحله بهبودی ۲ هفته طول میکشد.
کورک در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شود ولی شایع‌ترین محل آن، صورت، گردن، زیر بغل، باسن یا ران است.
* اگر کورک به صورت گروهی ایجاد شود، کفگیرک (carbuncle) نام می‌گیرد. کفگیرگ بیش از همه در پایین گردن ایجاد می‌شود.
توجه
هرگز کورک یا کفگیرک را فشار ندهید زیرا با این کار، احتمال گسترش عفونت وجود دارد.
* کورک یا کفگیرک ممکن است در همه افراد ایجاد شوند ولی احتمال بروز آنها در بیماران دیابتی، افراد مبتلا به ضعف دستگاه ایمنی، آکنه یا سایر مشکلات پوستی بیشتر است.
در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
* در صورتی که کورک یا کفگیرک با درد شدید همراه است یا بیش از ۲ هفته طول کشیده و همراه با آنها تب نیز وجود دارد.
* اگر خط‌های قرمزرنگی به شکل شعاعی از کورک خارج شده‌اند (این علامت می‌تواند حاکی از ورود عفونت به جریان خون باشد که ممکن است در صورت عدم درمان به سرعت منجر به مرگ شود).
* در صورت ابتلا به بیماری مضعف سیستم ایمنی (مثل ایدز).
توجه
کودکان و افراد مسنی که به یک یا چند کورک مبتلا هستند باید به پزشک مراجعه کنند.
پیشگیری
* شستشوی کامل خراش‌های کوچک و بریدگی‌ها، با آب و صابون و مالیدن پماد آنتی‌بیوتیک بر روی آنها.
* نپوشیدن لباس‌های تنگ.
درمان‌های مرسوم
* کورک بزرگ یا کفگیرک باید با ایجاد برش کوچک به وسیله پزشک تخلیه شود. با این کار، درد تسکین می‌یابد و بیماری به سرعت درمان می‌شود.
* پس از تخلیه چرک، ممکن است پزشک به منظور کمک به درمان عفونت شدید یا عودکننده، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
گیاه‌درمانی غربی
* روغن درخت چای، اثر ضدباکتری و ضدقارچ دارد و روزی چند بار مالیدن آن به محل، به تسکین ناراحتی و بهبود کورک و کفگیرک کمک می‌کند.
مراقبت از خود
* ناحیه مبتلا به کورک یا کفگیرک را هر چند ساعت یک بار با گاز مرطوب و گرم کمپرس کنید. در صورت امکان برای این کار از آب نمک گرم استفاده نمایید (یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیتر آب داغ حل کنید و پس از آنکه دمای آب به اندازه مناسب رسید، گاز را با آن مرطوب نمایید و بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید). با این کار، پاره شدن و تخلیه کورک یا کفگیرک تسریع خواهد شد.
* دو تا سه بار در روز کورک را به آرامی شستشو دهید و پس از مالیدن پماد آنتی‌بیوتیک پانسمان کنید و سپس دست‌های خود را به طور کامل بشویید.
* آیا کورک و کفگیرک خطرناک هستند؟
کورک یا کفکیرک چنان‌چه بر روی بینی، گونه، پیشانی یا کمر باشد ممکن است به سرعت گسترش پیدا کند و تبدیل به آبسه مغزی یا آبسه نخاعی شود.