گلودرد چه علت‌هایی دارد و درمان درد گلو چیست؟
– گلودرد با التهاب حلق – فارنژیت pharyngitis ، در اکثر موارد – %۹۰) منشأ عفونت ویروسی دارد و در بقیه موارد به علل میکروبی ایجاد می‌شود. مواد آلوده کننده و یا مواد شیمیایی نیز می‌توانند موجب گلودرد شوند.
– آدنوویروس‌ها شایع‌ترین ویروس‌های ایجادکننده گلودردهای ویروسی هستند و به طور معمول میزان بزرگی غدد لنفاوی گردن در آن‌ها خفیف است و باعث قرمزی حلق نمی‌شوند ولی گلودرد شدید ایجاد می‌کنند.
– اُرتو میگزو ویریدا، عامل ایجاد آنفلوآنزا، از دیگر ویروس‌های ایجادکننده گلودرد است که با افزایش سریع و شدید دمای بدن، سردرد، گلودرد و درد تمام بدن همراه است.
– ویروس اپشتاین – بار – Epstein-Barr عامل ایجاد بیماری مونونوکلئوز عفونی – تب غده‌ای) است که با تورم قابل ملاحظه غده لنفاوی و التهاب لوزه توام با ترشح چرکی، قرمزی و تورم چشمگیر
حلق شناخته می‌شود.
– ویروس هرپس سیمپلکس و ویروس سرخک هم می‌توانند موجب گلودرد شوند.
– شایع‌ترین عامل میکروبی گلودرد، استرپتوکوک گروه A است که از طریق باکتری‌های موجود در هوا و گاهی در اثر تماس مستقیم با بزاق یا ترشحات بینی فرد مبتلا منتقل می‌شود. این باکتری گاهی هم از طریق غذا و به ویژه شیر آلوده انتقال می‌یابد. نشانه‌های بیماری، عمومی‌تر از گلودردهای ویروسی است و علایم بیشتری وجود دارد. معمولاً غدد لنفاوی، بزرگ و حساس است و گلو به رنگ قرمز روشن و به شکل متورم و ملتهب دیده می‌شود و ممکن است تب، سردرد، درد عضلانی و مفصلی وجود داشته باشد. در کودکان، تهوع، استفراغ، و درد شکم شایع‌تر است.
– دیفتری، نوعی عفونت‌تنفسی تهدیدکننده حیات است که به وسیله کورینه باکتریوم دیفتریا – corynebacterium diphteria ایجاد می‌شود و علی‌رغم اینکه امروزه در اثر واکسیناسیون تا حد زیادی ریشه‌کن شده است ولی هنوز هم در کشورهای جهان سوم، و به شکل رو به افزایش در بعضی مناطق اروپای شرقی وجود دارد.
درمان‌های مرسوم
- پس از تشخیص بیماری که به وسیله پزشک و از طریق مشاهده و در صورت لزوم، تهیه نمونه از ترشحات حلق و یا لوزه به منظور انجام تست صورت می‌گیرد، درمان اختصاصی فارنژیت، براساس عامل ایجاد آن آغاز می‌شود. البته اکثر فارنژیت‌ها طی چند روز، بدون درمان نیز بهبود می‌یابند و درمان اصلی درمان علامتی است که عبارت است از استراحت، مصرف مایعات به مقدار زیاد) که موجب رقیق شدن ترشحات پشت حلق و پاک‌شدن آن‌ها می‌شود)، روزانه چند بار غرغره با آب نمک رقیق – نصف قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب ولرم)، مصرف مسکن‌هایی مثل استامینوفن، و ایبوپروفن – تحت نظرپزشک).
– در گلودردهای باکتریایی، ممکن است پزشک نوعی آنتی‌بیوتیک تزریقی یا خوراکی – مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین، اریترومایسین، یا سفالکسین) تجویز نماید.
توجه
مصرف آسپیرین در کودکان زیر 12 سال به دلیل احتمال ایجاد عارضه خطرناکی به نام «سندرم رِی» ممنوع است.
– چنان‌چه گلودرد چرکی به درمان آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین جواب ندهد و یا در سایر موارد مشکوک، باید درمان آنتی‌بیوتیکی براساس نتیجه کشت و آنتی‌بیوگرام حلق انجام شود.
درمان تغذیه‌ای
– مصرف غذاهای آبکی یا نرم از تحریک گلو جلوگیری می‌کند. عدم مصرف مواد محرک مانند فلفل، ادویه‌جات و ترشی توصیه می‌شود.
پیشگیری
– جداکردن لیوان، قاشق و بشقاب فرد مبتلا از سایرین و شستشوی آن‌ها با آب داغ و صابون یا با ماشین ظرف‌شویی.
- جداکردن وسایل بهداشت شخصی بیمار، مانند حوله و مسواک. بهتر است پس از بهبود بیماری، مسواک تعویض شود.
نکته
دود و سایر آلاینده‌های هوا مثل بخار مواد ضدعفونی‌کننده خانگی یا رنگ، باعث تحریک و تشدید گلودرد می‌شوند.
– گلودردهای چرکی چه عوارضی دارند؟
(تب روماتیسمی حاد، شناخته شده‌ترین عارضه فارنژیت استرپتوکوکی حاد است ولی خوشبختانه احتمال بروز آن زیاد نیست.
عوارض دیگر عبارتند از: گلومرولونفریت حاد – التهاب حاد گلومرول‌های کلیه)، ماستوبیدیت، سینوزیت، باکتریمی – وجود باکتری در خون) و پنومونی – ذات الریه). البته باید دانست که احتمال بروز تمامی این عوارض ضعیف است.