بیماری آلزایمر چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان

چه بیماری‌های دیگری شبیه بیماری آلزایمر هستند؟

• پیرشدن شناختی که به طور نرمال رخ می‌دهد.
• سودودمانس کاذب ناشی از افسردگی
• دیگر بیماری‌هایی که جزء طبقه بیماری‌های دمانس هستند (مثل دمانس مولتی انفارکت، بیماری پیک یا پارکینسون، فلج فوق هسته‌ای پیش‌رونده، بیماری لودی بادی منتشر، NPH)
• اختلالات متابولیک و اندوکرین (مثل کمبود ویتامین B12، انسفالوپاتی ورنیکه)
• اثرات دارویی
• عفونت‌ها (مثل HIV، CJD، نوروسیفیلیس، مننژیت کریپتوکوکی)

چگونگی ایجاد و علت‌های بیماری آلزایمر

• یک نوع شایع از نوع پیش‌رونده دمانس (زوال عقل) که معمولاً در سن‌های بالا دیده می‌شود و با تغییر شخصیت، مشکل زبانی و نارسایی حافظه مشخص می‌شود.
• حداقل 50 درصد همهٔ انواع دمانس را شامل می‌شود.
• با آتروفی کورتکس (قشر) مغزی به خصوص لوب‌های تمپورال مشخص می‌شود.
• از دست‌دادن نورونی به‌طور ابتدایی نورون‌های کولینرژیک را شامل می‌شود که با %90-50 کاهش در فعالیت آنزیم کولین استیل ترانسفراز همراه است.
• به‌طور اصلی بیماران پیر تحت تأثیر قرار می‌گیرند با وجود این یک فرم فامیلی بیماران جوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• شیوع کمتر از 1% زیر 65 سال، %40-30 افراد سنین 85 و بالاتر
• جهش‌های ژنی مانند پلی‌مرفیسم apoE e4 ژن آپولیپوپروتئین روی کروموزوم 19. در این بیماری نشان داده شده است.
• بافت‌شناسی تانگل‌های نوروفیبریلاری (فیلامنت با پروتئین tau)، پلاک‌های نورتیک (هسته آمیلوئید خارج سلولی) و دژنراسیون گرانولار – واکوئولار نشان می‌دهد.

علایم و نشانه‌های بالینی بیماری آلزایمر

• سطح نرمال هوشیاری حفظ شده است.
• شروع بی سروصدا و کند از دست دادن پیش‌رونده حافظه
• آسیب به هوش، زبان و تفکر انتزاعی به صورت تأخیری رخ می‌دهد.
• آفازی، آگنوزی (عدم شناخت) و آپراکسی
• از دست‌دادن عملکرد اجرایی
• هذیان و توهم در %40-20
• افسردگی در %25
• نشانه‌های خارج هرمی (رژیدیتی، برادی کینزی، یا عدم توانایی وضعیتی) در 60%
• تشنج در %20-10
• میوکلونوس در %10

چگونه بیماری بیماری آلزایمر را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• تاریخچه و معاینه کلینیکی شامل معاینه سریال وضعیت ذهنی و تست‌های نوروسایکولوژیکال
• تشخیص قطعی فقط به وسیله اتوپسی اثبات می شود: تانگل‌های نوروفیبریلاری و پلاک‌های نوروتیک که در امتحان میکروسکوپی دیده می‌شود.
• هیچ تست آزمایشگاهی یا تصویربرداری تشخیصی نیست.
• تست‌های مفید شامل CT اسکن یا MRI سر (آتروفی)، EEG (کندشدن ژنرالیزه)، تست‌های متابولیک، تست‌های تیروئیدی، سطح سرمی ویتامین B12، RPR
• تست ژنتیکی برای آلل apo-e ممکن است موارد فامیلی را مشخص کند.
• آنالیز CSF ممکن است برای ردکردن علت‌های عفونی دمانس به‌کار رود.

راه‌های درمان بیماری آلزایمر

• درمان با بهبودی کامل وجود ندارد- درمان تسکینی است.
• کاهش همهٔ داروهای غیرلازم، به خصوص آنهایی که اثرات CNS آنتی‌کولینرژیک شناخته شده دارند.
• مهارکننده‌های آنتی‌کولین استراز ممکن است به‌طور ابتدایی پیشرفت بیماری را آهسته کند (مثل، rivastigmie, galantamine, donepezil)
• آنتاگونیست‌های رسپتور NMDA (memantine) اکنون در حال استفاده است.
• در موارد انتخابی، SSRI ها و نورولپتیک‌ها (مثل seroquel، risperdal) ممکن است به کار رود.
• حمایت بهداشتی و گماشتن پرستار

پیش‌آگهی/ عوارض

• دروهٔ کلینیکی پیش‌رونده با فازهای ثابت گه‌گاهی
• دورهٔ 8-4 ساله، به‌ندرت طولانی به اندازه 20 سال (متوسط زمان از تشخیص تا مرگ 8 سال است)
• مرحله نهایی با موتیسم، بی‌اختیاری و کنتراکچر عضو مشخص می‌شود.
• مرگ اغلب ناشی از پنومونی رخ می‌دهد.