چرا خون دماغ می‌شویم؟

خون دماغ یکی از پدیده‌های شایع در فصل تابستان است که در بیشتر گروه‌های سنی به ویژه کودکان رخ می‌دهد، خون دماغ به دلایل مختلفی روی می‌دهد که نیاز به بررسی پزشکی دارد.

خونریزی از بینی به دلیل پاره شدن رگ‌های خونی در جلو یا عقب بینی رخ می‌دهد، رگ‌های خونی موجود در بینی بسیار نازک هستند به همین دلیل به راحتی دچار خونریزی می‌شوند.

دو نوع خون ریزی وجود دارد، خون ریزی از جلو (ناحیه قدامی) در ۹۰ درصد مواقع یا خون ریزی از رگ‌های پشتی بینی، که دومی خطرناک‌تر از نوع اول است، زیرا امکان دارد خون وارد گلو شود.

علت‌های بروز خون دماغ

_ضربه به صورت یا بینی
_جراحی بینی یا نمونه برداری و تحریک بینی
_درموارد نادر ناتوانی بدن در ایجاد لخته خونی
_فشارخون بالا

خونریزی در فصل‌های سرد سال به دلیل خشکی، سرمای هوا، سرما خوردگی، تحریک بینی با عطسه و استفاده از اسپری وقطره‌های باز کننده مجاری بینی بروز می‌کند.

درفصل‌های گرم سال به ویژه تابستان هم بروز خون دماغ شایع است، در تابستان هوا گرم و خشک است که سبب خشک شدن پوشش محافظ موکوس حفره بینی می‌شود؛ خشک شدن موکوس بینی سبب خونریزی ازآن می‌شود.

گرما هم یکی دیگر از عامل‌های ایجاد کننده خونریزی از بینی است، در تابستان واکنش‌های آلرژیک در افراد مستعد بیشتر و سبب خون دماغ می‌شود.
در صورت مزمن شدن خونریزی از بینی به ویژه اگر درمجاورت هوای گرم قرار ندارید، به مراکز درمانی مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود.

از جمله نشانه‌هایی که در زمان خونریزی بینی باید مورد توجه قرار داد، علامت هایی چون خواب آلودگی فرد، احساس ضعف، تروما یا سردرگمی ناشی از خونریزی و خونریزی از هر دو حفره بینی است که باید جدی گرفته شوند.

از جمله روش‌های خانگی درمان خونریزی از بینی، استفاده از یخ درون کیسه پارچه‌ای یا حوله و قرار دادن آن روی بینی است.

در زمان بروز خون دماغ شست و شوی بینی با آب سرد، خنک کردن دمای اتاق و اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند سبب جلوگیری از ادامه یافتن آن شود.

خشکی هوا می‌تواند سبب تشدید خون دماغ شود به همین دلیل استفاده از رطوبت ساز در اتاق می‌تواند مانع از ادامه یافتن آن شود.

قراردادن تکه‌ای پنبه یا گاز استریل تمیز که به مقدار کمی سرکه سیب آغشته شده است برروی حفره بینی هم می‌تواند سبب توقف خونریزی شود.

در فصل تابستان کودکان به دلیل تعطیل بودن مدارس و بازی درهوای گرم و مجاورت نور خورشید بیشتر دچار خون دماغ می شوند، همچنین انجام برخی بازی های دارای توپ چون فوتبال، بسکتبال و تنیس می تواند به دلیل برخورد توپ با صورت سبب خون ریزی از بینی شود.

اصطلاح پزشکی برای خونریزی بینی “اپیستاکسی” بوده و خشکی هوا از علل معمول خونریزی بینی در شب به شمار می‌رود، همچنین این عارضه در کودکان معمولا به دلیل وارد کردن انگشت‌شان به داخل بینی به دفعات بیشتری رخ می‌دهد.

علل خونریزی بینی چیست؟

داخل بینی با مخاط، نوعی بافت مرطوب و ظریف با تعداد زیادی عروق خونی نزدیک به سطح پوشیده شده است که حتی آسیب‌های جزیی به این بافت می‌تواند باعث خونریزی‌هایی شود که گاهی شدید هستند. این نوع خونریزی‌ها، خون دماغ قدامی نامیده می‌شود که رایج‌ترین نوع بوده و معمولا جدی نیست. خون دماغ های قدامی در جلوی بینی شروع می‌شود، جایی که مخاط بیشتر در دسترس بوده و خون از سوراخ‌های بینی بیرون می‌ریزد. این خونریزی معمولا از تیغه‌ بینی که دیواره‌ای نازک بین دو طرف بینی است، بیرون می‌آید.

خونریزی عقبی بینی که نادرتر است می‌تواند علل جدی‌تری داشته باشد. این نوع خونریزی در انتهای مجرای بینی نزدیک به گلو شروع می‌شود. در خونریزی عقبی بینی، خون معمولا از یک شریان بزرگتر و عمیق تر آمده و ممکن است از طریق گلو یا حفره‌های بینی جریان یابد. کودکان کمتر این نوع از خونریزی بینی را تجربه می‌کنند. در صورتی که فردی مشکلاتی نظیر فشار خون بالا یا اختلال خونریزی داشته باشد، احتمال بیشتری برای تجربه این نوع خون دماغ دارد.
علل خونریزی بینی در شب

شایع‌ترین علل و عوامل خونریزی بینی در شب عبارتند از:

۱. آب و هوای خشک یا محیط خانه

هوای خشک می‌تواند باعث ترک خوردن پوست ظریف داخل بینی و ایجاد خونریزی شود. با تغییر فصل نیز خونریزی بینی افزایش می‌یابد زیرا بافت بینی هنوز با افزایش یا کاهش رطوبت در آب و هوای جدید سازگار نشده است.
در ماه‌های سردتر هوای داخل خانه را گرم نگه دارید و رطوبت را در محیط خانه حفظ کنید.

۲. سرماخوردگی و آلرژی‌ها
عفونت‌ها و سرماخوردگی‌های رایج و سایر مشکلات تنفسی فوقانی می‌تواند به مخاط بینی رسیده و منجر به عطسه‌ها و خونریزی‌های مکرر بینی شود. واکنش‌های آلژریک نیز می‌تواند اثرات مشابهی داشته باشد زیرا می‌تواند باعث تحریک داخل بینی شده و به ویژه‌ اگر علائم در شب تشدید شود، خطر خونریزی بینی را افزایش دهد. همچنین احتقان بینی باعث عریض شدن عروق خونی و آسیب پذیرتر شدن آنها در برابر جراحت‌ها شود.

۳. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
ممکن است فردی با مواد شیمیایی موجود در هوای آلوده یا محیط کار مواجه شود. این مواد شیمیایی می‌تواند باعث تحریک یا آسیب داخل بینی و در نهایت خونریزی بینی شود.

دود سیگار نیز می‌تواند همین اثرات را داشته باشد.

۴. مصرف الکل

مصرف الکل می‌تواند به دو دلیل خطر ابتلا به خونریزی بینی را در شب افزایش دهد. اول این که الکل در فعالیت پلاکت‌های خونی یعنی سلول‌هایی که خون را لخته و خونریزی را متوقف می‌کنند، دخالت می‌کند. دوم این که الکل می‌تواند عروق خونی سطحی را در حفره بینی بسط داده و آنها را در برابر آسیب و خونریزی آسیب پذیرتر کند.

۵. داروها

برخی از داروها در توانایی خون در انعقاد، تداخل ایجاد می‌کنند. این داروها شامل ‌رقیق کننده‌های خون یا ضد انعقادها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن هستند. هر شخصی که هر یک از این انواع داروها را مصرف کند، ممکن است در معرض خطر بالاتری از خونریزی بینی قرار بگیرد. خونریزی بینی هم چنین یکی از عوارض جانبی برخی از اسپرهای بینی مانند اسپرهای حاوی استروئیدها برای درمان آلرژی‌ها است. هنگام استفاده از اسپرهای بینی با دقت دستورالعمل‌های آن را دنبال کنید تا خطر خونریزی بینی و سایر عوارض جانبی آن را کاهش دهید.

در عین حال برخی از داروهای هومیوپاتی و مکمل‌های غذایی نیز حاوی مواد شیمیایی هستند که باعث خون ریزی‌های طولانی می‌شود. موادی همچون مریم گلی قرمز، جینسینگ ماده و انواع دیگر جینسینگ‌، بابونه گاوی، سیر، زنجبیل، کهن دار و ویتامین E می‌توانند این اثرات را داشته باشند.

راه‌های درمان خونریزی بینی در خانه

کنترل خونریزی بینی

– در یک مکان خنک بنشینید، به آرامی و توسط دهان نفس بکشید و لباس های اطراف گردن تان را باز کنید.

– سرتان را به طرف جلو خم نکنید، اما کمی به عقب متمایلش نمایید.

اگر خونی در دهان تان هست، به بیرون بیندازید، زیرا قورت دادن خون باعث تهوع می‌شود
– بینی تان را به آرامی تمیز کنید تا اگر لخته خونی در بینی مانده، خارج شود.

– با دو انگشت، دو سوراخ بینی تان را پنج تا ده دقیقه نگه دارید تا جریان خون قطع شود. حواستان باشد که اگر مشکوک به شکستگی بینی هستید، سعی نکنید که جلوی خونریزی از دو سوراخ بینی را بگیرید.

– می‌توانید چند قطعه یخ کوچک که در یک پارچه سفید پیچیده شده است را روی بینی تان بگذارید تا خونریزی بینی کم شود.

– برای بند آوردن یا کنترل نسبی خونریزی بینی، باید جلوی بینی با انگشت شست و انگشت میانی فشرده شود.

– اگر روش های بالا اثر نداشت، چاره ای ندارید جز اینکه یک گلوله پنبه ای که قابلیت بند آوردن خون را داشته باشد، در سوراخ های بینی تان قرار دهید. سپس یک ساعت منتظر بمانید و بعد به آرامی پنبه ها را خارج کنید. پنبه ها را زیاد عوض نکنید، زیرا ممکن است این کار باعث حساس شدن مخاط بینی شود.

– به محض اینکه جریان خون متوقف شد، تا چهار ساعت از فین کردن خودداری کنید.

– در طی این مدت از خوردن قرص آسپیرین یا هر داروی ضد التهاب دیگر خودداری نمایید.

– پس از کنترل خونریزی بینی، باید برای پیگیری به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد.

– بیمارانی که خون‌دماغ شده‌اند و تحت درمان با وارفارین هستند یا داروهای مسکن استفاده می‌کنند، در مورد قطع یا ادامه مصرف باید با پزشک خود مشورت کنند.

مراحل زیر را می‌توان برای توقف اغلب خونریزی‌های بینی انجام داد:
ــ کودکان بزرگتر و بزرگسالان باید فین کنند تا لخته‌هایی را که ممکن است در حفره‌های بینی شان ایجاد شده باشد، خارج کنند. البته این مرحله ممکن است خونریزی را موقتا افزایش دهد. انجام این مرحله برای کودکان کوچک‌تر ضروری نیست.

ــ بنشینید و کمی از کمر خم شوید. از دراز کشیدن یا کج کردن سر به سمت پشت خودداری کنید چرا که این کار می‌تواند باعث بلع خون و خفگی یا استفراغ شود.

ــ قسمت نرم سوراخ‌های بینی را از قسمت پایه بینی فشار دهید. فشار را به هر دو طرفین بینی وارد کنید. توجه داشته باشید که فشار دادن قسمت استخوانی و سفت بینی، خونریزی بینی را متوقف نخواهد کرد.

ــ کودکان باید مسدود کردن حفره‌های بینی خود را از طریق فشار دادن بینی تا پنج ‌دقیقه به طور مداوم انجام دهند. بزرگسالان همین عمل را باید برای ۱۰ ‌دقیقه انجام دهند. به یاد داشته باشید که در زمان انجام این مرحله از طریق دهان تنفس کنید.

ــ اعمال یک کمپرس آب سرد یا یخ به پل بینی می‌تواند با منقبض کردن عروق خونی، خونریزی را کاهش دهد.

ــ در صورتی که خونریزی متوقف نشد همین مراحل ذکر شده را دوباره تکرار کنید. این بار فشار را برای حداقل ۳۰ ‌دقیقه اعمال کنید.

راه‌های پیشگیری از خونریزی بینی

ــ از دست کاری بینی خود اجتناب کنید

ــ به آرامی بینی خود را فین کنید

ــ از کشیدن سیگار خودداری کنید

ــ در زمستان در صورتی که هوای محیط خشک است از یک دستگاه بخور (مرطوب کننده هوا)‌ استفاده کنید

ــ قبل از خواب مقدار کمی از ژل بینی یا وازلین داخل حفره‌های بینی بمالید

ــ به منظور جلوگیری از استنشاق مواد شیمیایی و سایر تحریک کننده‌ها از تجهیزات محافظتی استفاده کنید

زمان مناسب مراجعه به پزشک

مردم اغلب ممکن است خونریزی بینی را به راحتی و به سرعت در خانه درمان کنند. با این حال پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که خون زیادی را از دست می دهید یا در موارد زیر به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری بروید:

ــ دچار تنگی نفس شده‌اید

ــ رنگ پریده، خسته یا دچار حواس پرتی شده‌اید

ــ خونریزی از مناطق دیگر نشات گرفته یا کبودی‌های متعدد در پی دارد

ــ به تازگی عمل جراحی بینی داشته اید

ــ تومور بینی دارید

ــ علائم جدی دیگری مانند درد قفسه سینه دارید

ــ دارای ترشحات بد بو از بینی هستید

ــ در صورتی که مراحل ذکر شده برای توقف خونریزی بینی را انجام داده‌اید ولی خونریزی متوقف نشده است

همچنین افرادی که داروهای وارفارین، کلوپیدوگرل، دابیگاتران، ریواروکسابان و فونداپارینوکس مصرف می‌کند و نمی‌تواند خونریزی بینی خود را متوقف کنند باید به پزشک مراجعه نمایند.

1- اگر خون دماغ طی نیم ساعت بند نیامد، یا اگر همراه با سردرد بود، فورا به پزشک مراجعه کنید. دقت کنید که خونریزی از بینی ممکن است شدید باشد یا شدید شود و بیمار را تا مرز شوک پیش ببرد.

پزشک یک پنبه بزرگ که آغشته به مواد منعقدکننده خون است، در سوراخ های بینی تان قرار می‌دهد و تا جایی که لازم است آن را داخل می‌کند. سپس، اگر مشاهده شود که رگ های خونی کوچک آسیب دیده اند، ممکن است از روش «سوزاندن» این رگ ها، که اغلب به وسیله لیزر انجام می‌شود، استفاده کند تا خطر خون دماغ شدن مجدد را کاهش دهد.

2- در مواردی که خونریزی های بینی مکرر باشند، یا مقدار خونی که خارج می‌شود، خیلی زیاد باشد نیز باید به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی های مکرر ممکن است علامت یک بیماری مزمن مانند فشار خون بالا یا مشکلات انعقادی خون باشند. در اغلب این موارد، آزمایش خون تجویز می‌شود.

برای «خون‌دماغ» ده‌ها علت وجود دارد و به همین دلیل معمولا یافتن عامل خونریزی برای پزشک آسان نیست. در این مقاله درباره علل خونریزی از بینی و راه‌های برخورد با آن صحبت کرده‌ایم.

علت خونریزی از بینی چیست؟

به طور کلی، اگر بخواهیم خونریزی از بینی را تقسیم‌‌بندی کنیم به 2 گروه بزرگ تقسیم می‌شود؛ خونریزی‌هایی که منشاء آنها از خود بینی است و خونریز‌هایی که منشاء آنها غیر از بینی است. در این مواقع، خونریزی از بینی علامتی برای بیماری است و بیماری اصلی باید پیدا شود. با توجه به تقسیم‌‌بندی، می‌توان به تشخیص درست و درمان مناسب رسید. خونریزی ممکن است از بخش‌های جلویی یا پشتی بینی باشد. خونریزی‌هایی که از قسمت پشتی بینی ایجاد می‌شوند، ممکن است کم به نظر برسند چون گاهی وارد حلق می‌شوند و بیمار آن را می‌بلعد. در صورت استفراغ فرد، مواد بالا آورده شده به خون آغشته است.

مشکلاتی که در بینی وجود دارند و باعث خون‌دماغ می‌شوند

ممکن است تومور خونریزی‌‌دهنده در مجرای بینی وجود داشته باشد. گاهی هم مخاط بینی خشک است. استفاده از اسپری‌های کورتونی بینی که افراد معمولا برای درمان آلرژی استفاده می‌کنند باعث خشکی می‌شود. این‌طور به نظر می‌رسد که خونریزی از بینی در تابستان و در اثر گرمای زیاد بیشتر است در حالی که خون‌دماغ مشکلی است که در فصل سرد سال شیوع بیشتری دارد چون در زمستان هوای اتاق به دلیل استفاده از سیستم‌های گرمایشی خشک است و مخاط بینی هم در چنین هوایی شکننده می‌شود و احتمال پارگی مویرگ‌ها بیشتر خواهدشد.

گاهی هم بینی بعد از عمل جراحی دچار خونریزی می‌شود. معمولا قبل از عمل جراحی طی آزمایش‌هایی وضعیت خونی بیمار مشخص می‌شود ولی بعضی از بیماری‌های ناشناخته انعقادی وجود دارند که هنوز هم نمی‌توان با آزمایش آنها را مشخص کرد. در این موارد بینی خونریزی می‌کند. به همین دلیل باوجود جواب آزمایش بی‌مشکل باز هم از بیمار درباره وضعیت بند آمدن خون هنگام جراحت‌های قبلی سوال پرسیده ‌شود. تغییر ارتفاع و فشار ناگهانی هوا هم باعث صدمه به مخاط و خونریزی از بینی می‌شود.

بیماری‌های زمینه‌ای که باعث خون‌دماغ می‌شوند

خونریزی از بینی در بیماری‌هایی مانند افزایش فشارخون (معمولا افزایش فشار خون ناگهانی باعث خونریزی از بینی می‌شود)، بیماری‌های کبدی، اختلالات انعقادی خون مانند هموفیلی و بعضی از سرطان‌های خون مشاهده می‌شود. به طور کلی، هر بیماری‌ای که بتواند اختلالی در سیستم انعقادی خون و عوامل خونی ایجاد کند، می‌تواند باعث خونریزی از نقطه‌ای از بدن یا بینی فرد شود.
داروها نیز نباید فراموش شوند. داروهای ضدانعقاد مانند هپارین، وارفارین و آسپیرین می‌توانند سیستم انعقادی را دچار اختلال کنند. (مصرف داروهایی مانند وارفارین و هپارین باید کاملا با نظر پزشک انجام شود و بیماران باید مدام پایش شوند.) این نوع از خونریز‌ی‌ها، طولانی و شدید هستند و تا زمانی که عامل برطرف نشود، ادامه خواهند یافت. کمبود ویتامین A، D و K هم می‌تواند باعث خون‌دماغ شود که علت آن خشک شدن مخاط نرم است.

بینی را دستکاری نکنید

یکی از شایع‌ترین علل خونریزی از بینی دستکاری بینی است. هنگام تمیز کردن، مخاط ظریف بینی دستکاری می‌شود. اگر خشکی هم وجود داشته باشد، مخاط شکننده‌تر خواهد شد. گاهی هم فرد با فین کردن دچار خونریزی می‎شود. این موضوع نگران‌کننده نیست. افرادی که عمل جراحی زیبایی بینی یا پولیپ و… انجام می‌دهند تا مدتی بعد از جراحی دچار خونریزی بعد از فین کردن می‌شوند. بعضی از بیماران هم انحراف تیغه بینی دارند و چون بخشی از انحراف بیشتر در معرض هواست، بینی خشک‌تر می‌شود و مخاط خونریزی می‌کند. این افراد نیز تا انحراف بینی‌شان عمل نشود، خونریزی‌شان برطرف نخواهد شد.

کدام خون‌دماغ خطرناک است و فرد باید زود به پزشک مراجعه کند؟

80-70 درصد خون‌دماغ‌ها بی‌خطر هستند و با اقدامات معمولی خانگی قطع می‌شوند. شستشوی بینی با آب سرد یا قرار دادن کیسه یخ کنار مجرای بینی به مدت 5-4 دقیقه در این مواقع توصیه می‌شود. سر باید به طرف بالا و کمی عقب نگه داشته شود. البته طوری نباشد که خون بلعیده شود چون خطر اینکه خون وارد مجاری تنفسی شود هم وجود دارد. هنگام خواب نیز فرد باید به حالت نیمه‌نشسته بخوابد تا فشار خون در قسمت فوقانی بدن کمتر باشد. اگر خونریزی چند بار تکرار شود یا مقدارش زیاد باشد، حتما باید علت مشخص شود زیرا ممکن است فرد بیماری ناشناخته‌ای داشته باشد.

خونریزی‌ای که در اثر ضربه به قاعده جمجمه ایجاد می‌شود به صورت خونابه (خون+ مایع مغزی نخاعی) از مجرای گوش یا بینی جاری می‌شود. در بررسی‌ها وقتی پارچه سفیدی جلوی بینی مصدوم گرفته می‌شود، دور لکه قرمز خون، لکه روشن که همان مایع مغزی نخاعی است هم دیده می‌شود. ممکن است ساختمان بینی یا مجرای گوش هم آسیب دیده باشد که با خون‌دماغ ظاهر می‌شود ولی اهمیت زیادی از نظر خطر انداختن سلامت بیمار ندارد. این علامت بسیار مهم است چون اغلب بیماران علامت خاصی مانند درد و… ندارند و فقط خونابه از مجرای بینی و گوش خارج می‌شود. معمولا چنین بیمارانی را ظرف 4-3 ساعت ارجاع می‌دهند. بعضی از بیماران هم آنقدر بی‌علامت‌اند ترخیص می‌شوند و بعد از 4-3 روز علائم بروز می‌کند. البته هنگام ترخیص، معمولا برگه‌ علائم هشداری به بیمار داده می‌شود تا در صورت مشاهده علائم، فرد دوباره مراجعه کند، اما شکستگی قاعده جمجمه عوارضی بر جای می‎‌گذارد. میکروب می‌تواند از ناحیه شکسته‌شده کف جمجمه وارد مغز شده و باعث بروز عفونت مغزی یا مننژیت شود.
دومین عارضه،‌ اختلال در بویایی است که فرد حالتی شبیه زکام دارد با این تفاوت که عطسه و سرفه وجود ندارد ولی مایع خودبخود از بینی خارج می‌‎شود. این بیماران باید خیلی زود سی‌تی‌اسکن شوند. 70-60 درصد موارد بیماران نیازی به عمل جراحی ندارند ولی در مواقعی که شکستگی زیاد است، ناحیه با عمل جراحی ترمیم می‌شود. وضعیت بیمارانی که از گوش‌شان، مایع خونابه‌ای خارج می‌شود بهتر است. 95-90 درصد این بیماران خودبه‌خود بهبود می‌یابند و در موارد نادرتر بعضی از آنها نیاز به جراحی پیدا می‌کنند.

چه ربطی به سرطان خون دارد؟

یکی از باورهای رایج میان مردم که بیشتر از فیلم‌های سینمایی نشات گرفته این است که خون‌دماغ شدن حتما نشانه سرطان، تومور یا یک بیماری خطرناک است. هرچند خون‌دماغ باید جدی گرفته شود اما در اغلب موارد نشانه یک بیماری خطرناک نیست. در واقع تومورها، اختلالات انعقادی و داروهای ضدانعقاد خون هم ممکن است باعث خونریزی از بینی شوند اما این موضوع بسیار نادر است و 99 درصد از علل خون‌دماغ ارتباطی با سرطان و مشکلات انعقادی خون ندارند.
خون‌دماغ دو علت عمده دارد: 1- اختلالات انعقادی که در راس آنها اختلالات پلاکتی قرار دارد. 2- ضایعات مخاط بینی. در واقع اگر بیمار توسط متخصص گوش، حلق و بینی معاینه شود و ضایعاتی در مخاط بینی‌اش دیده نشود، باید از لحاظ انعقادی نیز آزمایش دهد. عمده‌ترین تست‌های انعقادی، شمارش تعداد پلاکت و تست عملکرد پلاکت است. اگر تعداد پلاکت کاهش پیدا کرده باشد باید به دنبال علت آن باشیم که یکی از این علت‌ها سرطان خون است. با این حال هر پلاکت پایینی لزوما باعث خون‌دماغ نمی‌شود و هر خون‌دماغی لزوما ناشی از پلاکت پایین نیست. حتی اگر پلاکت پایین باشد و فرد خون‌دماغ شود باز هم این وضعیت لزوما دلیل بر لوسمی یا سرطان خون نیست.

سوزاندن رگ بینی

اگر بیماری با این مشکل به پزشک مراجعه کند، پنبه‌ای را به قطره لیدوکائین آغشته و داخل مجرا قرار می‌دهند. بعد از چند دقیقه عروق منقبض می‌شوند و خون بند خواهد آمد، ولی گاهی رگ بزرگ و مشخصی وجود دارد که خونریزی می‌کند و با این اقدامات نمی‌توان خون را متوقف کرد. برای متوقف کردن این خونریزی از کوتر برقی استفاده می‌شود البته در مواقعی که خونریزی وسیع است، کوتر کردن به‌خصوص اگر در تیغه بینی و دو طرف باشد، صلاح نیست چون ممکن است باعث سوراخ شدن تیغه شود. می‌توان با آندوسکوپی بینی و سینوس‌ها، رگ خونریزی‌دهنده را پیدا کرد.

گاهی پیش می آید که در اثر یک حادثه و یا به طور ناگهانی و خودبخود دچار خون دماغ می شویم. ولی علت آن به راستی چیست؟ علل زیادی باعث خونریزی بینی می شوند. در این مطلب 20 علت خون دماغ شدن را برای شما می گوییم.

دو نوع خونریزی بینی وجود دارد:
خونریزی قسمت جلویی بینی

خونریزی قسمت عقبی بینی.

در اینجا علت خون ریزی بینی برای این دو نوع خون ریزی را بیان می کنیم.

خونریزی جلوی بینی
این خونریزی از مجموعه ای از رگ های خونی ناشی می شود. این نوع خونریزی بینی را می توان در خانه به راحتی کنترل کرد. علت خون دماغ شدن برای این نوع عبارتند از:

1- فین کردن شدید بینی
فین کردن شدید بینی باعث آسیب مجرای داخل بینی در اثر با فشار بیرون آمدن ترشحات بینی و یا پاره شدن مویرگ های خونی می شود.
اگر هر چند مدت یک بار دچار خون دماغ می شوید، احتمالا لخته خونی که در جای خون دماغ قبلی تشکیل شده، کنده می شود و باعث خونریزی مجدد بینی می شود.

2- سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا باعث خون دماغ نمی شود، بلکه فین کردن مکرر بینی در این بیمارها باعث خون دماغ می گردد.
اگر در این بیماری ها دچار آبریزش بینی و تجمع ترشحات در بینی شوید، احتمالا هر چند دقیقه یک بار فین خواهید کرد. فقط به یاد داشته باشید که به آرامی فین کنید، نه با شدت.

3- داروی ضد التهاب بینی
موقع سرماخوردگی برای جلوگیری از آبریزش بینی و رفع گرفتگی بینی، از داروهای دکونژستان بینی و ضدحساسیت (آنتی هسیتامین) استفاده می کنیم تا مجرای بینی را پاک کنند. ولی این داروها بینی را خشک می کنند و باعث خون دماغ می شوند.
هوای خیلی گرم یا سرد، چه در بیرون از خانه و چه در داخل اتاق در اثر وسایل گرمازا یا خنک کننده، باعث خشک شدن بینی و در نتیجه خون آمدن از آن می شوند

4- سینوزیت
اگر دچار سینوزیت باشید نیز دچار خون دماغ می شوید، ولی بیشتر خون دماغ های سینوزیت مربوط به استفاده از داروهای ضد التهاب بینی هستند.

5- دست کردن داخل بینی
اگر عادت کرده باشید که مرتبا دست تان را داخل بینی کنید و یا اگر خیلی محکم داخل بینی را با دست خالی کنید، به خصوص اگر ناخن های دست شما بلند باشند، این کار باعث آسیب داخل بینی و خونریزی آن می شود.

6- هوای گرم یا سرد
هوای خیلی گرم یا سرد، چه در بیرون از خانه و چه در داخل اتاق در اثر وسایل گرمازا یا خنک کننده، باعث خشک شدن بینی و در نتیجه خون آمدن از آن می شوند.

7- آلرژی ها
آلرژی باعث خارش بینی و در نتیجه دستکاری آن می شود. این موضوع به همراه مصرف داروهای ضداحتقان بینی که برای آلرژی استفاده می شوند، باعث خونریزی بینی به خصوص هنگام صبح و شب می شود.

8- ارتفاع زیاد
بالا بودن رطوبت و یا خشکی هوا در مناطق مرتفع می تواند باعث خون دماغ شود.

9- انحراف تیغه وسط بینی
خونریزی بینی از علائم شایع انحراف تیغه وسط بینی است. وقتی تیغه بین دو مجرای بینی کج شود و یا از محل خودش در بیاید، این انحراف رخ می دهد.
انحراف تیغه بینی باعث بسته شدن کانال بینی می شود و حتی باعث می شود مواد خارجی وارد بینی شوند که منجر به عفونت یا آسیب بینی می گردد. عفونت یا آسیب بینی موجب خونریزی شدید بینی می شود.
اگر بینی شما از زمان تولد، کج بوده و یا در اثر شکستگی کج شده است و تیغه آن را با عمل جراحی صاف نکرده اید، بیشتر مستعد ابتلای به خون دماغ خواهید بود.

10- بیماری کبدی
اگر بیماری کبدی داشته باشید و در اثر این بیماری، خون شما به راحتی منعقد نشود، این مشکل باعث خونریزی بینی خواهد شد.

11- مصرف الکل و مواد مخدر
مصرف مواد مخدر، خصوصا موادی که باعث خروپف می شوند مثل کوکائین، منجر به خون دماغ می شود. مصرف الکل نیز می تواند باعث خون دماغ شود، زیرا الکل از انعقاد خون جلوگیری کرده و رگ های خونی را گشاد می کند.

خونریزی قسمت عقب بینی
خونریزی قسمت عقب بینی خیلی کمتر از خونریزی جلوی بینی اتفاق می افتد. این نوع خونریزی بینی در افراد مسن شایع تر است.
خونریزی پشت بینی می تواند خطرناک باشد و معمولا نیاز به درمان پزشکی دارد.
اگر به تازگی خیلی خون دماغ می شوید، می تواند نشان دهنده کمبود کلسیم در بدن شما باشد. لذا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید تا میزان کلسیم خون شما مشخص شود.

علل شایع خونریزی قسمت عقبی بینی عبارتند از:

1- برخی داروها
داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین و هپارین و نیز داروی آسپیرین و بروفن می توانند باعث خونریزی عقب و حتی جلوی بینی شوند.

2- فشار خون بالا
افزایش فشارخون می تواند باعث خون دماغ شود، هر چند که این دلیل هنوز اثبات نشده است.

3- بیماری های خونی
خونریزی بینی از علائم برخی بیماری های خونی مثل لوسمی (سرطان خون) و هموفیلی است که روی انعقاد خون تأثیر می گذارند.

4- سخت شدن سرخرگ ها
اگر شما دارای چربی خون بالا باشید، تجمع و رسوب چربی ها و کلسترول در سرخرگ ها باعث سفت و سخت شدن دیوار آن ها می شود (تصلب شرایین یا آترواسکلروز) و سخت شدن سرخرگ ها در بینی باعث خونریزی آن می شود.

5- تومورها
وجود تومور در حفره بینی، چه خوش خیم (غیرسرطانی) و چه بدخیم (سرطانی) باشد باعث خونریزی بینی می شود.

6- ضربه به سر و صورت
اگر با سر زمین بخورید و یا هر گونه ضربه و آسیبی به سر و صورت شما وارد شود، این مسئله می تواند باعث خون دماغ گردد.

7- عمل جراحی بینی
یکی از مشکلات شایع بعد از جراحی بینی، خونریزی آن است که می تواند خفیف تا شدید باشد.

8- کمبود کلسیم در بدن
اگر به تازگی خیلی خون دماغ می شوید، می تواند نشان دهنده کمبود کلسیم در بدن شما باشد. لذا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید تا میزان کلسیم خون شما مشخص شود. اگر دچار کمبود کلسیم بودید، می توانید با تجویز پزشک از قرص کلسیم استفاده کنید.

9- مواد محرک شیمیایی
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، محلول یا بخار آمونیاک، اسید سولفوریک، بنزین و سایر مواد می تواند باعث تحریک بینی و خونریزی آن شوند.