اختراعات و ابداعات معروف لئوناردو داوینچی
یکی از بخش‌های جذاب و اصلی شیاطین داوینچی، ایده‌هایی است که که از ذهن داوینچی می‌گذرد و ابزارهایی که برای حل مشکلات مختلف ابداع می‌کند. اگرچه سریال سعی نمی‌کند که کاملاً به مستندات تاریخی پایبند بماند، اما رد نمایش اختراعات لئوناردو عنصر واقعیت از تخیل سهم بیشتری دارد. با علم به این نکته که بیشتر ایده‌های داوینچی سال‌ها بعد از وقایع سریال، یعنی زمانی که در میلان و شهرهای دیگر اقامت داشته، ثبت شده و مدرکی هم دربارهٔ به ساخته شدن خیلی از آنها وجود ندارد. مروری بر ابداعات معروف داوینچی، کمک می‌کند که با دنیای سریال ارتباط بیشتری برقرار کنید.
کمان غول‌آسا:
در بخشی از فصل اول شیاطین داوینچی می‌بینید که لئوناردو برای نجات فلورانس روی یک ایده قمار می‌کند و ماکتی از کمان زنبورکی بزرگی را می‌سازد. کمانی که قرار نیست کار بکند اما ظاهرش دشمن را به وحشت می‌اندازد. در واقعیت و با توجه به دست‌نوشته‌های به جا مانده، تقریباً سال 1488 داوینچی به فکر ساخت یک تیرو کمان غول‌آسا افتاده و مشغول محاسبات فیزیکی مربوط به آن شده. اما مانند اکثر جنگ‌افزارهای ابداعی‌اش، کمان هم هیچ‌وقت به مرحلهٔ ساخت نرسیده است.
چتر نجات:
وقتی که داوینچی و همراهان‌اش برای یافتن کتاب برگ‌ها به آمریکا سفر می‌کند و در برابر کاهنان معبد خورشید به بن‌بست می‌رسند، چیزی که آنها را نجات می‌دهد، نمونهٔ اولیه‌ای از چترهای نجات امروزی است. اختراعی که اواخر قرن هجدهم به نام سباستین لینورمند ثبت شده، اما حدود دویست سال قبل، داوینچی این ایده را در سر داشته، آن هم با ساختاری متفاوت و هرمی شکل. سال 2000 نمونهٔ دقیقی از روی طرح چتر نجات داوینچی ساخته شد و در کمال تعجب به خوبی عمل کرد. این نشان می‌دهد که داوینچی درک عجیبی نسبت به فیزیک و مقاومت هوا داشته!
بمب خوشه‌ای:
داوینچی بیشتر اوقات به عنوان مهندس نظامی در حاکمیت‌های محلی استخدام می‌شد و برای خاندان‌های مختلف سلاح طراحی می‌کرد. اما چون از مرگ و خشونت بیزار بود، تمایلی نداشت که ابداعات‌اش به مرحلهٔ تولید برسد. از این بابت باید خوشحال باشیم چون یکی دیگر از ایده‌های داوینچی بمب خوشه‌ای بود، آن هم چند صد سال قبل از جنگ جهانی! بمب‌های خوشه‌ای موجود در دفترچه وقتی به سمت سربازان در حال حرکت پرتاب شوند، خسارت چند برابر به بار می‌آورند و جلوی پیشروی را می‌گیرند. سریال ادعا می‌کند که منبع الهام داوینچی برای این سلاح مرگبار به شدت شاعرانه بوده: انار.
ماشین پرواز:
پرواز رؤیای همیشگی داوینچی بود و چهارصد سال قبل از برادران رایت برای پرواز کردن نقشه می‌کشید. حاصل سال‌ها مطالعه روی بدن و ساختار بال پرندگان، دستگاه پرواز معروف داوینچی است که از دو بالهٔ بزرگ خفاشی تشکیل شده. برخلاف سریال، ماشین داوینچی هیچ وقت به پرواز درنیامد. شاید چون مکانیزم دقیقی برای اوج گرفتن یا فرود نداشته. اما نمونهٔ بازسازی شده‌اش در حال حاضر وجود دارد. اگر هم می‌خواهید نحوهٔ کارش را بدانید، می‌توانید به بتمن یا گلایدرهای امروزی نگاه کنید.
ارگ وایولا:
قبل از نقاشی، داوینچی به واسطهٔ موسیقی توانست به دربار راه پیدا کند و هیچ وقت هم ارتباط‌اش را با دنیای اصوات قطع نکرد. تا جایی که در فکر ساخت یک ساز جدید بود که می‌توانست اولین ساز کلیدی باشد. ایدهٔ اصلی آن استفاده از یک چرخ غلتان برای به حرکت درآوردن تارهای ساز بوده. چند نمونهٔ مختلف از این ساز توسط داوینچی طراحی ولی معلوم نیست که ساخته شده باشد. ایده‌ای که البته حدود یک قرن بعد توسط هانس هایدن کامل شد. نمونهٔ دقیق این ساز یک دهه قبل ساخته شده و در کنسرتی به کار رفته است.
مسلسل:
دستگاه 33 لوله تفنگی نمونهٔ اولیهٔ مسلسل‌های امروزی است که از طرح‌های معروف داوینچی به شمار می‌رود. در این اسلحه یازده لولهٔ تفنگ در کنار هم و بر روی یک صفحهٔ مستطیلی و سه صفحهٔ مشابه به حالت مثلثی در کنار هم قرار می‌گیرند. چرخیدن این صفحات باعث می‌شود که در بار یک ردیف از تفنگ‌ها آمادهٔ شلیک باشد و ردیف‌های بعدی در حال پر شدن. دقیقاً شبیه آن چیزی که رد سریال می‌بینید. اما تاریخ ثبت این طرح به سال‌ها بعد از وقایع سریال بر می‌گردد.
توپ بخار:
توپ بخار یا همان چیزی که به عنوان توپ نظامی شناخته می‌شود، در اصل توسط ارشمیدس اختراع شده است. داوینچی هم اواخر قرن پانزدهم شکل تازه‌ای از این توپ را طراحی کرد و نام‌اش را گذاشت تندر ارشمیدس. طراحی دایونچی مفقود شده بود تا آن که در قرن نوزدهم و قبل از اختراع موتورهای بخار در معرض دید قرار گرفت. در این توپ که از یک لولهٔ فلزی بلند تشکیل شده، فشار حاصل از بخار باعث شلیک گلوله می‌شود.
لباس غواصی:
یکی دیگر از ابداعات معروف داوینچی، لباس غواصی است که طراحی آن به دوران اقامت‌اش در ونیز برمی‌گردد. ایدهٔ اصلی این لباس غواصی به جای اکتشاف در زیر آب، ضربه زدن به کشتی و قایق‌های دشمن بود. یک لباس ضداب و محفظه‌ای برای تنفس که هوا از خارج آب به درون آن پمپاژ می‌شود. البته ریشهٔ غواصی در زیر آب به تمدن‌های کهن یونان و پارس برمی‌گردد، اما طرح داوینچی اولین نمونهٔ مکانیکی عینی در این زمینه است که باز هم به دلیل نگرانی از سوءاستفاده‌های ممکن، ساخته نشده. نمونهٔ بازسازی شدهٔ این طراحی (مشابه آنچه که رد سریال می‌بینید) ثابت می‌کند که داوینچی فشار آب و هوا را هم در نظر داشته.
تانک:
داوینچی تانک یا خودروی مسلح را در سال 1487 برای اسفوررتزا دوک میلان طراحی کرد. یک ماشین دایره‌ای شکل شبیه به لاک‌پشت که هشت سرباز درون‌اش قرار می‌گرفتند و 36 اسلحه از آن به تمامی جهات برای شلیک کردن خارج می‌شد. حرکت این ماشین زرهی با استفاده از سیستم چرخ‌دنده‌های تعبیه شده در آن صورت می‌گیرد که نیروی محرکه انسانی را به جهت‌های مختلف انتقال می‌دهد. نکتهٔ جالب اینجاست که با توجه به ساختار چرخ‌دنده‌ها، حرکت ماشین ممکن نیست. حدس بر این است که داوینچی تعمداً سیستم محرکهٔ تانک را اشتباه طراحی کرده تا خیال‌اش راحت باشد که کسی نمی‌تواند چنین جنگ‌افزار مرگباری را بسازد!
ارابه خودرو:
تقریباً تمام اختراعاتی که بعد از انقلاب صنعتی، دنیای مدرن را شکل داده‌اند، چند قرن زودتر به ذهن داوینچی رسیده بودند. یکی‌دیگر از ابداعات معروف، ارابه یا کالسکهٔ خودرو است که به راننده هم نیازی ندارد. این ارابه مانند ساعت با فنر و چرخ‌دنده کار می‌کرد. دو فنر متقارن، مکانیزمی شبیه دیفرانسیل در خوردوهای امروزی داشتند که اجازه می‌داد تا گاری در یک مسیر مشخص به حرکت خود ادامه دهد. اگر چند نمونهٔ بازسازی‌شدهٔ این ارابه در سال 2006 به خوبی عمل کرد، اما مستندات تاریخی نشان می‌دهد که خودروی داوینچی بیشتر جنبهٔ نمایشی داشته.
پل متحرک:
ایده‌های داوینچی به عنوان مهندس نظامی، فقط به اسلحه محدود نمی‌شد. یکی از مهم‌ترین ابداعات داوینچی که هنوز هم کاربرد دارد، پل متحرک است که برای دوک میلان طراحی شده. یک پل سبک که به کمک چرخ‌ها جابه‌جا می‌شد و اجازه می‌داد تا سربازان به سرعت از رودخانه‌ها و مسیرهای مشکل عبور کنند. البته این تنها پلی نیست که داوینچی طراحی کرده. سال 1502 به دعوت بایزید دوم سلطان عثمانی به قسطنطنیه رفت تا برای شاخ طلایی (راه آبی که شهر را به دو بخش تقسیم می‌کند) چاره‌ای بیابد. طرح پیشنهادی لئوناردو، پل عظیمی به طول 240 متر، از نظر عثمانی‌ها آن‌قدر جاه‌طلبانه و غیرممکن بود که هرگز به مرحلهٔ عمل نرسید. اما نسخهٔ کوچک‌تری از پل لئوناردو، سال 2001 در نروژ ساخته شده است.
هلی‌کوپتر:
ایدهٔ اصلی در پرواز هواپیما و هلی‌کوپتر را داوینچی سال 1493 پیدا کرده بود: ملخ پروازی پیچشی. تیغه‌ای نازک از جنس کتان به شکل مارپیچ که وقتی با سرعت به گردش دربیاید، می‌تواند جسم را از روی زمین بلند کند. ماشین داوینچی شامل پره‌ای دو متری بود و دو نفر روی مرکز بدنهٔ چوبی آن می‌ایستادند و با استفاده از میلهٔ گردان، پره یا ملخ پیچشی را به حرکت در می‌آورند. بررسی‌های معاصر نشان می‌دهد که محاسبات داوینچی برای غلبه بر وزن ماشین کافی نبوده و چنین ماشینی بعید است که بتواند از روی زمین بلند شود.
آرمان‌شهر:
اوایل قرن شانزدهم بود که طاعون مانند اکثر شهرهای بزرگ اروپا به میلان هم رسید و شیوع سریع آن تلفات وسیعی بر جای گذاشت. داوینچی در آن زمان به فکر افتاد که چطور می‌شود با معماری و مدیریت شهری، سطح بهداشت را بالا برد و جلوی مرگ و میر را گرفت. طرحی که امروزه به عنوان شهر ایده‌آل داوینچی شناخته می‌شود، فراتر از آن که جنبهٔ هنری یا زیبایی‌شناسی داشته باشد، یک سیستم تأسیساتی و انتقالی مدرن است. کنال‌کشی برای انتقال آب سالم به کل شهر با استفاده از سیستم‌های هیدرولیکی، جمع‌آوری فاضلاب و تغییر نحوهٔ خیابان‌بندی، تنها بخشی از اقدامات لازم برای رسیدن به این شهر ایده‌آل بودند. چنین طرح جاه‌طلبانه‌ای می‌توانست تاریخ را تغییر دهد. ولی کسی ظاهر نبود برای یک طرح انتزاعی ریسک کند و کل شهر را از نو بسازد.
روبات:
جالب است خیلی‌ها از داوینچی به عنوان پدر علم روباتیک هم یاد می‌کنند ولی ربات موردنظر هیچ ارتباطی به هوش مصنوعی ندارد. شوالیه یا روبات داوینچی در اصل اولین روبات انسان‌نمای تاریخ به شمار می‌رود که فراتر از طرح‌های درون دفترچه واقعاً در سال 1495 ساخته و در یکی از ضیافت‌های اسفورتزا هم رونمایی شده است. روبات انسان‌نمای داوینچی زره شوالیه‌های قرون وسطی را به تن داشت و از پس کارهایی چون نشستن، ایستادن و تکان دادن بازوهایش برمی‌آمد. کالبدشکافی و مطالعات مداوم‌اش بر روی بدن انسان، باعث شده بود تا در این روبات فیزیک حرکتی ماهیچه‌ها را به کمک قرقره و ریسمان تقلید کند. از نسخهٔ اصلی شوالیه روباتیک لئوناردو اثری موجود نیست اما رد سال‌های اخیر ماریو تادئی طراح صنعتی و مارک روزهایم مهندس، نمونهٔ دقیقی از روبات لئوناردو را با موفقیت بازسازی کرده‌اند.
