بیگ بنگ Big Bang (انفجار بزرگ یا مِه بانگ) چیست و چه کسی آن را کشف کرد؟
سال اکتشاف: 1948
این کشف چه میگوید؟
انفجار عظیم مادهای بی نهایت فشرده در حد یک اتم، سبب پیدایش عالم شد.
چه کسی آن را کشف کرد؟
جورج گاموف George Gamow
مطالعهٔ تاریخ و خاستگاه پیدایش انسان برای فهم آن که بدانیم کیستیم اهمیت دارد. این اهمیت شامل تاریخ انسان هم میشود، زندگی انسان بر روی سیارهٔ ما، تاریخچه سیارهٔ ما تاریخچه سیارهٔ ما و جهان ما همه اهمیت دارند.
کارگاموف نشانگر نخستین تلاش جدی برای خلق توضیحی منطقی و علمی از آغاز آفرینش جهان ماست. گاموف نخستین کسی بود که انفجار اولیه را «انفجار بزرگ» نامید او توانست شرایط عالم را در میلیاردها سال قبل با زبان ریاضی توضیح دهد. کشف او به مطالعهٔ علمی گذشتهٔ جهان منجر گردید.
در 1926 ادوین هابل کشف کرد که جهان در حال انبساط و گسترش است و بزرگتر میشود. این کشف دانشمندان را واداشت از خود بپرسند جهان در گذشته چگونه بوده؟ آیا همیشه در حال گسترش بوده از ابتدا چقدر بود؟ آیا لحظهٔ آغاز جهان مشخص است؟ آن هنگام جهان به چه شکل بوده؟
در 1927 جورج لومتر از کشف هابل به این نتیجه رسید که در گذشتهٔ دور کل کائنات دریک اتم متراکم از ماده جمع شده بود. او این اتم را «تخم کیهانی» نامید. در 1930 بعضی از دانشمندان تلاش کردند این «تخم کیهانی» را شرح دهند و این که چگونه انفجار آن باعث آغاز جهان شده است.
جورج گاموف در سال 1904 در اودسا، اکراین متولد شد. در دوران دانشجویی همه چیز بود به جز یک محقق و دانشمند. اهل شوخی و تفریح بود و شبها را تا دیروقت در میهمانیها میگذراند. در 1934 او به امریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه جرج واشنگتن به مقام استادی فیزیک نظری رسید همان جا بود که گاموف از مفهوم تخم کیهانی آگاه شد. مشکلی که همراه این نظریه بود عدم وجود دادهها، آمار و محاسبات علمی بود.
گاموف تصمیم گرفت از اطلاعات جدید فیزیکی ریاضی و نظریههای کوانتوم برای اثبات این نظریه که جهان در آغاز در یک اتم بوده استفاده کند. او با معادلهٔ اینشتین در نسبیت عام کارش را آغاز کرد.
در 1940 گاموف دامنهٔ کارهای قبلی خود را گسترش داد و نشان داد که کورههای هستهای درون خورشید از تبدیل هستهٔ هیدروژن به هلیوم تولید میشود. او با استفاده از الگوهای ریاضی مشخص کرد که اتمهای گوناگون در این گلولهٔ آتشین چه وضعیتی پیدا میکنند. او از نتایج آزمایشهای اتمی و دادههای پرتوهای انرژی بالای هستههای مختلف استفاده کرد تا شرح دهد درون این گلولهٔ آتشین که درجه حرارتی بینهایت دارد چه اتفاقاتی روی میدهد.
با استفاده از تمام این منابع او به آرامی الگوی انفجار «تخم کیهانی» و واکنشهای شیمیایی را که بعد از آن اتفاق افتاد، بنا کرد. او این انفجار را «مِه بانگ» نامید و آن را از نظر ریاضی به اثبات رساند و نشان داد چگونه در آن لحظه عالم به صورت نوترونها، در زیر فشار و گرما، به هم میپیوندند و هستهٔ بزرگی را به وجود میآورند یا به پروتون و الکترون تجزیه میشوند و هیدروژن و هلیوم به وجود میآورند.
گاموف با استفاده از ریاضی این انفجار کیهانی را دنبال کرد، محاسبات او نشان میداد این انفجار چگونه به توزیع ماده و تشکیل کهکشانها انجامیده است.
گاموف ثابت کرد که مِه بانگ موجی از انرژی در سراسر کائنات پخش کرده و گسترش کائنات این انرژی سرد شده است اما هنوز در عالم وجود دارد و به شکل «پس تاب» یا طنین آن انفجار هنوز موجود است. این طنین خود را به شکل مجموعهٔ اصوات در 5 درجه کلوین نشان میدهد.
پرتوهای کیهانی تابشی از مِه بانگ در اواخر 1990 کشف شد و نظریهٔ گاموف را به اثبات رساند. در سالهای اخیر عدسیهای اصلاح شده بر روی تلسکوپ فضایی هابل نصب شد و این تلسکوپ توانست تصویری از انفجار بزرگ یا مِه بانگ در 15 میلیارد سال نوری قبل بگیرد و به زمین ارسال کند. به عبارتی تلسکوپ هابل از لحظهٔ آغاز جهان عکس گرفت. نور این انفجار بعد از میلیاردها سال هنوز در فضا قابل رویت است و آنچه میبینیم تصویری است از 15 میلیارد سال قبل. گاموف با استفاده از فیزیک، شیمی و ریاضی تولید جهان را در 15 میلیارد سال قبل به اثبات رساند.
گاموف خصوصیات ظاهری جالبی داشت او 187 سانت قد و حدود 120 کیلو وزن داشت و بیشتر او را به دلیل ظاهر شوخش میشناختند یکی از مجلات معروف او را «تنها دانشمند آمریکایی با طبع شوخ» توصیف کرده بود.