چه کسی زیپ را اختراع کرد؟!
سال 1893 م
قزن بی قزن
شگفتی عصر جدید که دهها سال طول کشید تا فایدهاش معلوم شود!
در سال 1893, وایتکام جادسون (whitcomb judson) حق اختراع قلاب قزن قفلی را ثبت کرد و آن را به همین نام نامید. این اولین زیپ جهان بود. جادسون اختراعش را در نمایشگاه بین المللی شیکاگو به نمایش عموم درآورد, اما هیچ کس به آن توجهی نکرد. ادارهٔ پست زیپهایی را برای بیست کیسهٔ پستی سفارش داد, اما زیپها آنقدر بد بود و زود خراب شد که سفارشش را دیگر تکرار نکرد.
در سال 1913, مهندسی به نام گیدئون سانبک طرح تغییر یافتهای را مطرح کرد. او آن را “قزن بی قزن” نامید, زیرا به جای استفاده از قزن و قلاب, دو قلاب سر کج کوچک متصل به هم را به یکدیگر میفشرد, درست مانند زیپ امروزی.
این زیپ ابتدا در کمربندهایی که پول درونشان میگذارند, کیسههای توتون و تنباکو و چکمهها به کار میرفت, اما بیشتر جنبهٔ تزیینی و جدید داشت تا جنبهٔ نیاز. تولید کنندگان لباس به این وسیلهٔ جدید چندان علاقه نشان ندادند. این مسئله در دههٔ 1930 و با به کار گیری زیپ در لباس کودکان تغییر کرد.
تغییر بزرگ در سال 1937 رخ داد. سرانجام تلاش تولید کنندگان لباس برای فروش گسترده نتیجه داد. آگهیهای مجلهٔ اینکوایر زیپها را چنین تعریف میکرد: ” روشی جدید در خیاطی برای لباس مردان”. طراحان فرانسوی به زیپ توسل جستند تا لباسهای باریکتر و آراستهتری که تبلیغ میکردند, برای زنان درست کنند. فروش زیپ یک باره افزایش ی یافت.
45 سال از این اختراع گذشته بود که زیپ سرانجام جا افتاد و مورد استفادهٔ عمومی قرار گرفت.
السا چیاپارلی (elsa schiaparelli), که اصطلاح ” صورتی جیغی” را باب کرد, اولین زن طراح لباس پاریسی بود که زیپ را در لباس زنان به کار برد. او در طرحهای پیشتازانهاش در دههٔ 1930 از زیپهایی به رنگ روشن در لباسهای شب بانوان استفاده میکرد.
در سال 1923, گودریچ خط جدیدی از چکمههای زیپدار ارائه کرد و آنها را به دلیل صدایی که هنگام بستن زیپ به وجود میآمد, ” چکمههای زیپی” نامید. این نام تاکنون همچنان باقی مانده است.