گسل‌ها چیستند و چه کسی نخستین بار پی به اهمیت آنها برد؟
سال اکتشاف: 1911
این کشف چه می‌گوید؟
زلزله به دلیل وجود گسل‌ها در قشر زمین اتفاق می‌افتد.
چه کسی آن را کشف کرد؟
هری راید Harry Ride
دانشمندان می‌توانند محل وقوع زلزله‌های آتی را از روی تعیین محل گسل‌ها پیشگویی کنند اما یک قرن قبل این حقیقت ساده کشف نشده بود.
کشف هری راید مبنی بر آن‌که زمین‌لرزه‌ها در جایی اتفاق می‌افتد که گسلی وجود داشته باشد منجر به درک مبدأ و روند وقوع زلزله شد. این کشف پایه کشف صفحات لایه زمین و صفحات تکتونیک در ۱۹۵۰ گردید.
کشف راید نقطه عطفی در علم زمین‌شناسی بود و مبنایی شد برای شناخت بهتر پوسته زمین و این‌که صخره‌ها زیر فشار چگونه واکنش نشان می‌دهند.
تا سال ۱7۵۰، دانشمندان می‌دانستند که گسل‌ها (مانند شکاف‌های بزرگ) در لایه خارجی زمین به طور طولی گسترده شده‌اند و دو نمونه صخرهٔ متفاوت در کنار هم قرار می‌گیرند. در ۱۹0۰، با توجه به این‌که گسل‌ها به زمین لرزه ارتباط دارند.
اشتباهی که دانشمندان کردند این بود که فکر می‌کردند زمین‌لرزه باعث به وجود آمدن آنها می‌شود، گویی قشر خارجی زمین از قطعات سنگی نرمی درست شده که زمین‌لرزه باعث ایجاد شکاف در آن می‌شود و یک قسمت از لایه فرو می‌رود و قسمت دیگر بالا می‌آید. در اصل گسل‌ها نشانه وقوع زلزله محسوب می‌شدند.
هری فیلدینگ راید به سال ۱۸۵۹ در بالتیمور متولد شد. خانواده او به سوئیس مهاجرت کردند و هری تحصیلات اولیه را در این سرزمین به انجام رساند. هری در دبیرستان، زمین‌شناسی هم خواند گرچه به این رشته علاقه زیادی نشان نداد، اما زندگی در سوئیس توجه او را به کوه‌ها و یخچال‌ها برانگیخت.
در ۱۸۶۵ به آمریکا بازگشت و در دانشگاه جان هاپکینز به تحصیل مشغول شد. او در سال ۱۸۸۵ دکترایش را در رشته زمین‌شناسی گرفت. سپس در زمینه یخچال‌ها به تحقیق پرداخت.
او به سفرهای طولانی در آلاسکا و سوئیس پرداخت و یخچال‌های آلپ حرکت، شکل و تاثیر آنها را بر محیط اطراف مورد بررسی قرار داد. او مقاله‌های متعددی در این‌باره نوشت.
در سال ۱۹۰۶ زمین‌لرزهٔ بزرگ سان‌فرانسیسکو اتفاق افتاد و بخش بزرگی از شهر یا ویران شد و یا در آتش‌سوزی سوخت. کمیسیون از طرف دولت مأمور تحقیق بر روی زلزله و پیش‌بینی زلزله‌های احتمالی آینده شد. به عضویت این کمیته 9 نفری درآمد. راید نقشه‌ای از گسل سنت‌آندریاس تهیه کرد و به دنبال پاسخ این سوال بود: چه چیز باعث وقوع زلزله می‌شود.
راید به دقت صخره‌ها را در طول گسل بررسی کرد و به این نتیجه رسید که این صخره‌ها در درازمدت تحت فشار زیاد هستند و زلزله باعث ایجاد گسل نشده است.
معنای این نظریه آن بود که گسل‌ها وجود داشتند و فشار به آنها باعث وقوع زلزله می‌شود.
فشار بر روی صخره‌ها زیاد و زیادتر می‌شود تا سرانجام آنها فرو ریزند. این فروریزش همان زلزله بود.
راید لایه‌های صخره‌ای در طول گسل‌ها را به نوارهای لاستیکی تشبیه کرد که فشارهای عمق زمین و در طول گسل‌ها، صخره‌ها را به جهات مختلف می‌کشاند و باعث از هم پاشیدن صخره‌ها می‌شود، درست مثل کشی که با فشار زیاد پاره می‌شود.
پس گسل‌ها باعث وقوع زمین‌لرزه می‌شوند و نه برعکس بنابراین با مطالعه گسل‌ها می‌توان زلزله را پیش بینی کرد. راید به اهمیت گسل-ها و نقش آنها در وقوع زلزله‌های آینده پی برده بود.
زلزله ویرانگر سان‌فرانسیسکو در ۱۹۰۶ افقی بود و گسل سنت‌آندریاس را 5/6 متر از هر طرف جابه‌جا کرد.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
