معرفی کتاب: همه دروغ می‌گویند- کتابی در مورد داده و کلان‌داده – رازهای پنهانی که اینترنت در مورد ما آشکار کرده

در ادامه فراغت غافلگیرکننده و شکنجه ناشی از قطع اینترنت در این روزها، در این پست می‌خواهم کتاب خوب دیگری را به شما معرفی کنم!

نام این کتاب همه دروغ می‌گویند. این کتاب را ست استیونز دیویدویتس نوشته است. این کتاب در قالب یکی از کتاب‌های مجموعه خرد و حکمت انتشارات گمان با ترجمه ریحانه عبدی منتشر شده است.

کتاب مفاهیم ژرف بسیار جالبی دارد، اما متاسفانه ظاهر کتاب به سختی می‌تواند توجه کسی را که قبلا کتاب را نمی‌شناخته و به او توصیه نشده، جلب کند.

به گمانم قطع بزرگ‌تر کتاب و روجلد جذاب‌تر و فونت و صفحه‌آرایی بهتر و حتی استفاده از عکس‌های اضافی در داخل کتاب، کمک زیادی به جذاب شدن کتاب می‌کردند. حتی خواننده علاقه‌مند هم با این قطع و فونت مقداری دشواری خواهد داشت، همان طور که خودم داشتم.

کتاب از آن سری کتاب‌هایی است که می‌خواهد به شما ثابت کند که فلسفه، فقط مفاهیم دشوار و انتزاعی که به رمزهای بین فیلسوفان شبیهند نیست، بلکه برای اینکه در زندگی امروز موفق‌تر باشیم و به زندگی‌مان عمق و جهت درست بدهیم، همه ما به نگاه فلسفی و اندیشه کردن نیاز مستمر داریم.

کتاب همه دروغ می‌گویند در فصل‌های مختلفش می‌خواهد بگوید که آمار و بررسی داده و تحلیل اگر درست انجام نشوند، می‌توانند به صورت متناقضی باعث قضاوت‌های نادرست و اشتباهات بزرگ شوند.

در فصل درآمد کتاب از اینجا بحث را شروع می‌کند که چرا تحلیلگرهای بزرگی که زمانی پیروزی اوباما را با دقت پیشبینی کرده بودند، علیرغم آن همه کلان‌داده و تحلیل‌های عجیب و غریب روی آنها، نتوانستند پیروزی ترامپ را پیشبینی کنند.

در فصل بعدی نویسندگان در مورد نتایج کاذب شم و یا شهود نوشته‌اند. اینکه چطور این حس که برخی از ماها به داشتنش افتخار می‌کنیم، گاهی به سبب ترکیب شدن بیش از حد با غریزه، ما را به سمت دره اشتباهات می‌برد.

فصل بعدتر هم جذاب است و ابتدا از آنجا آغاز می‌شود که آیا کشش ما به برخی‌ کارها به صورت ناخودآگاه و فرویدی به سبب گرایشات جنسی نهفته ما نیست؟ و در ادامه این واقعیت را عیان می‌کند که اینترنت و چنان که داند و افتی استفاده انبوه کاربران از سایت‌های پورن، رازها و سائق‌های پنهان کاربران را آشکار کرده‌اند و نشان داده‌اند که گرایشاتی محبوبی در اندرون اکثر آدم‌ها وجود دارد که در حالت عادی به هیچ عنوان نمی‌خواهند به آن اعتراف کنند!

فصل سوم در مورد داده است، این واژه جادویی که لری پیچ و سرگرئی برین را تبدیل به دو پادشاه زمین کرده‌اند. در این فصل یک داستان جالب مرتبط با داده روایت شده و یکی از فصل‌های شاهکار کتاب است.

فصل بعدی اکسیر حقیقت دیجیتال نام دارد و نشان می‌دهد که اینترنت چگونه سوگیری‌های سیاسی و اجتماعی که در حالت عادی تعارف داریم و به آنها اعتراف نمی‌کنیم را آشکار می‌کند.

فصل ششم، برای وب‌مسترها واقعا جذاب خواهد بود. این فصل نشان می‌دهد که چگونه اندکی تغییر در عناوین نوشته‌ها و طراحی صفحه می‌تواند میزان بازدید یا درآمد را به شدت افزایش یا کاهش دهد.

فصل هفتم در مورد کلان داده‌ها و زدودن تصورات و انتظارات نادرست از آنهاست.

فصل هشتم کاملا برای من تازگی داشت، این فصل در این مورد است که استفاده نادرست از داده می‌تواند به چیزهایی بینجامد و سویه اخلاقی تحلیل داده را بررسی می‌کند.

کلا ما در کتاب همه دروغ می‌گویند با کتاب سطح بالایی سر و کار داریم. این کتاب مسلما یک رمان آسان‌خوان دلپذیر نیست. یک کلاس درس است و به سؤالاتی پاسخ می‌دهد که شما گاهی جسته و گریخته در اخبار سایت‌ها می‌بینید، اما هیچگاه در مورد آنها عمقی صحبت و گفتگو نمی‌شود.

اگر کتاب را بخوانید، قطعا به سطح بالاتری از شناخت در مورد قضایای طرح شده در کتاب صعود خواهید کرد و مثل برخی دیگر از کتاب‌های پر از نکته، با آدمی که قبلا بودید، تفاوت خواهید کرد.

مطالعه این کتاب را می‌توانم به قشر زیادی از کتابخوان‌ها از بلاگرها و تولیدکننده‌های محتوا گرفته تا طراحان وب و تحلیلگران دیتا و حتی متخصصان انتخاباتی توصیه کنم. (هر چند که به نظر نمی‌رسد فعلا در انتخابات ما زیاد با این شیوه‌های مدرن سر و کار داشته باشیم و تبلیغات و کارزارها بیشتر سنتی‌اند!)

45 هزار تومان برای این همه دانش، واقعا مبلغ خاصی نیست!

تا یادم نرفته این نقد را هم در مورد ترجمه و نشر کتاب بنویسم:

عنوان اصلی کتاب این است:

همه دروغ می‌گویند، کلان‌داده، داده‌های نو و اینکه اینترنت چگونه می‌تواند حقیقت وجود ما را بر ما آشکار کند

خوب بود مترجم و ناشر، عنوان کتاب را به همین صورت ترجمه می‌کردند، البته با کمی تغییر نسبت به ترجمه سریع من. چرا؟

چون به این ترتیب خریدار به سرعت متوجه می‌شد که کتاب در مورد چیست. من خودم بار اول که متوجه شدم که این کتاب یکی از کتاب‌های مطرح فصل است، تصور می‌کردم که کتاب به تمامی در مورد دروغ‌گویی و ابعاد آن و تشخیص دروغ باید باشد یا شاید هم قضیه فیک‌نیوز. اما موضوعات مطرح‌شده در کتاب، فراتر از این هستند.

متاسفانه توضیح پشت کتاب هم آشکار نمی‌کند که محتوای کتاب دقیقا چیست و بر همان عنصر دروغ تکیه دارد.

یعنی تا شما کتاب را فصل به فصل ورق نزنید و با تمرکز مرور نکنید، متوجه نمی‌شوید که کتاب چه موضوعاتی را دنبال می‌کند.

در اینجا بار دیگر از ناشران می‌خواهم که معرفی کتاب خود را دگرگون کنند و این کار را دقیق‌تر و هنرمندانه‌تر انجام بدهند. قطعا این کار میزان فروش کتاب‌های آنها را بسیار ارتقا خواهد داد.