گوبلز و ایده «رادیوی مردم» – گیرنده رادیویی ارزانی که فقط ایستگاه‌های ملی آلمان را می‌گرفت!
امپراتوری هیتلر درست در زمان پا گرفتن یک سری فناوری‌های نوین بنیادی شکل گرفته بود و می‌خواست از این فناوری‌ها به بهترین شیوه برای ارتقا و پروپاگاندای خود استفاده کند.
یکی از فناوری‌های محبوب در آن دوره، رادیو بود. اما دسترسی همه شهروندان آلمانی به رادیو مترادف بود به دسترسی آنها به اخبار و تحلیل‌های رادیوهای خارجی و این یعنی خدشه وارد شدن به کمال ایدئولوژیک محبوب ژوزف گوبلز.
برای همین ایده خوبی به ذهن گوبلز رسید، اینکه به جای محدود کردن استفاده از رادیو یا تلاش برای یک سیستم نظارتی گسترده که عملا کارا هم از آب درنمی‌آمد، دستگاه‌‌های گیرنده رادیوی ارزان و باکیفیتی در دسترس مردم قرار بدهد که تنها قادر به گرفتن ایستگاه‌های محدودی باشند.
به همین خاطر به مهندسی به نام اوتو گریسینگ ماموریت داد که چنین رادیویی بسازد. رادیویی که ساخت به زبان آلمانی Volksempfänger نامیده شد که معنی‌اش رادیوی مردم است.
نخستین مدل این رادیو VE301 نامیده شد که در 18 آگوست سال 1933 در برلین رونمایی شد. این رادیو فقط 76 رایش مارک قیمت داشت که معادل دستمزد متوسط دو هفتگی یک کارگر بود. مدل ارزان‌تری هم از این رادیو ساخته شده بود که تنها نصف مدل اصلی قیمت داشت و حتی می‌شد هزینه آن را به صورت اقساط پرداخت کرد.
این مدل ارزان‌تر DKE38 نام داشت و مردم در محفل‌های خصوصی این دستگاه را به پوزه گوبلز ملقب کرده بودند.
همان طور که اشاره کردم، هدف این بود که دستگاه گیرنده رادیویی در دسترس همه قرار بگیرد که ضمن اینکه برنامه‌های تبلیغاتی و سخنرانی‌های هیتلر را به گوش همه شهروندان آلمانی برساند، فاقد دسترسی به امواج کوتاه باشد و در نتیجه مردم نتوانند محتواهای به اصطلاح مخرب ایستگاه‌های خارجی را دریافت کنند!
با این همه شب‌هنگام و به یاری آنتن خارجی با همین گیرنده‌ها می‌شد به زحمت به برنامه‌های برخی از ایستگاه‌های خارجی گوش کرد. این کار البته در آلمان و به خصوص در دوره جنگ ممنوع شده بود و در صورت گزارش چنین کاری، برخوردهایی مثل اخذ جریمه، ضبط دستگاه رادیو و حتی زندانی شدن و کار در اردوگاه کار اجباری، در نظر گرفته شده بود.
به گفته آلبرت اشپِر- معمار آلمانی و وزیر تسلیحات و تولید نظامی رایش سوم – در دادگاه نورنبرگ، این گیرنده‌های رادیویی، ضمن اینکه 80 میلیون نفر را از دسترسی به افکار آزاد محروم می‌کردند، آنها را در معرض افکار تنها یک مرد -هیتلر- قرار می‌دادند.
برآورد می‌شود که تا سال 1941 حدود 65 درصد مردم آلمان، یکی از این رادیوها را در منزل خود داشتند.
پستی فراخور زمانه ما بود. ممنونم
«رادیوی مردم» زمانت را بشناس :-/