با بیماری هپاتیت C و تفاوت های آن با انواع دیگر هپاتیت آشنا شوید
هپاتیت در معنای کلی به عفونت کبد اطلاق میشود در این بیماری بافت کبد آسیب دیده و عفونت میکند. همچنین کارایی کبد تا حدودی کاهش می یابد. عوامل زیادی در ابتلا به هپاتیت موثرند از مصرف الکل و مواد مخدر تا عوارض دارویی. اما مهمترین عامل این بیماری ویروس های هپاتیت سی A، B ، است. بر خلاف باور عموم، گرما درمانی برای هپاتیت بی تاثیر است.
تفاوت بین هپاتیت A، B و C
هر سه این هپاتیت ها عفونت های کبدی با منشا ویروسی متفاوت هستند. علائم بالینی همه این بیماری ها مشترک هستند ولی شیوه انتقال و تاثیرات کبدی آن متفاوت است.
هپاتیت A کوتاه مدت بدن را درگیر میکند و واکسن آن ساخته شده هرچند. هپاتیت B و C نیز گاهی کوتاه مدت هستند اما تاثیرات آن بر بدن ممکن است موجب بروز بیماری های مزمن شود. هپاتیتB نیز واکسن دارد ولی برای هپاتیت C هنوز واکسنی تولید نشده است.
هپاتیت C چیست؟
هپاتیت C عفونت کبد است که توسط ویروس هپاتیت C به وجود می آید. هپاتیت C میتواند بازه ای بین بیماری خفیف با طول عمر چند هفته تا بیماری مادام العمر و شدید داشته باشد. هپاتیت C معمولا به صورت “حاد” به معنی آلودگی جدید و “مزمن” به معنی آلودگی مادام العمر نام برده میشود.
همه چیز درباره هپاتیت C
- هپاتیت C حاد معمولا 6 ماه بعد از ورود ویروس به بدن بروز میکند و میتواند کوتاه مدت باشد. اما به مرور از حالت حاد به مزمن تبدیل میشود.
- هپاتیت C مزمن هیچگاه درمان نمیشود و موجب بروز عارضه هایی همچون آسیب دیدگی کبد، سیروز کبد سرطان و حتی مرگ میشود.
- طی آمار به دست آمده 75 تا 85 درصد افراد مبتلا به هپاتیت نوع حاد با گذشت زمان به هپاتیت مزمن دچار میشوند.
- نکته قابل توجه در این بیماری دفع خود به خود 15 تا 25 درصدی این ویروس بدون درمان است و فرد به بیماری مزمن دچار نمیشود.
- درصد ابتلا به این بیماری از طریق رابطه جنسی پایین است ولی امکان آن وجود دارد.
- درصورتی که به این بیماری مبتلا شده اید و درمان شده اید امکان ابتلای مجدد آن وجود دارد.
- این بیماری از طریق زندگی با فرد آلوده انتقال نمی یابد مگر اینکه با خون آلوده تماس داشته باشید.
آمارها
احتمال ابتلا به هپاتیت C حاد در ایالات متحده چقدر است؟ در سال 2016، مجموع 2967 مورد هپاتیت C به سازمان CDC اطلاع رسانی شد. از آنجایی که افراد بسیاری ممکن است علائم را نداشته باشند یا از ابتلای خود اطلاعی نداشته باشند، بیماری آنها تشخیص داده یا گزارش نشده باشد و لذا شمرده نمیشوند. CDC مقدار دقیق مبتلایان به هپاتیت C در حدود 41.200 در سال 2016 اعلام کرد.
احتمال ابتلا به هپاتیت C مزمن در ایالات متحده چقدر است؟ در سال 2016، حدود 2.4 میلیون نفر در آمریکا به هپاتیت C مزمن هستند.
هپاتیت C چطور منتقل میشود؟
- هپاتیت C از طریق خون آلوده فرد مبتلا منتقل میشود. برای مثال در افراد معتاد به مواد مخدر گاها سوزن و سایر تجهیزات مصرف مواد مشترک وجود دارد که این موجب انتقال این ویروس از فرد آلوده به بدن فرد سالم میشود.
- قبل از 1992، هپاتیت C عموما از طریق انتقال خون یا پیوند اعضا انتقال پیدا میکرد. بعد از آن، کنترل کیفی اندوخته خون ایالات متحده، این نوع از انتقال کاملا از بین رفت. افراد ممکن است از طریق روش های زیر به هپاتیت C مبتلا شوند:
- استفاده از وسایل شخصی که ممکن است با خون فرد مبتلا در تماس باشد(تیغ های اصلاح و یا مسواک)
- رابطه جنسی محافظت نشده
- انجام خالکوبی و پیرس در شرایط غیر بهداشتی
ویروس هپاتیت C از طریق استفاده مشترک از لوازم آشپزخانه، شیر دهی، در آغوش گرفتن، بوسیدن، دست یکدیگر را گرفتن، سرفه، یا عطسه منتقل نمیشود. ممکن است چندبار به ویروس هپاتیت C مبتلا شوید.
هپاتیت c از طریق انجام خالکوبی در شرایط غیر استریل ممکن است انتقال یابد. درصد انتقال این ویروس در زندان ها و مراکز غیرقانونی بسیار بالاست.
چه کسانی در خطر ابتلا به هپاتیت C هستند؟
- مصرف در گذشته یا فعلی مواد مخدر، حتی افرادی که یکبار در گذشته این کار را انجام داده باشند.
- افرادی که بین 1945 تا 1965 متولد شده باشند
- افرادی که عامل انعقاد محصول سالهای قبل از 1987 را دریافت میکند، زمانیکه روش های پیشرفته تولید فعلی وجود نداشت.
- افرادی که واحد خون یا پیوند اعضا قبل از 1992 داشته اند، زمانی که آزمایش اهدا کننده خون در دسترس نبوده است.
- بیماران دیالیزی
- افراد که از در معرض ویروس هپاتیت C بودن مطلع اند، از جمله:
- پزشکان بعد از تزریقی که با خون کسی که به ویروس آلوده است در تماس باشد.
- دریافت کنندگان خون یا اعضای بدن که اهدا کننده برای ویروس هپاتیت C آزمایش نشده اند.
- افرادی که مبتلا به HIV هستند.
- کودکانی که از مادران مبتلا به ویروس هپاتیت C متولد میشوند.
- افرادی که زندانی هستند.
- افرادی که از داروهای تدخینی استفاده میکنند.
- افرادی که با تجهیزات غیر استریل خالکوبی یا پیرسینگ انجام میدهند.
- آمار ابتلا جنین به این بیماری تقریبا 6 کودک از 100 نفر است بنابراین جنین نیز از طریق خون آلوده مادر مبتلا میشود.
- این بیماری از طریق گزش حشرات انتقال نمی یابد و تحقیقاتی در این باره وجود ندارد.
علائم
علائم ابتلا به هپاتیت C حاد چیست؟
افرادی که به اخیرا به بیماری هپاتیت C حاد مبتلا شده اند یا علامتی از خود نشان نمیدهند و یا علائم بسیار خفیف هستند. وقتی علائم نمود پیدا میکنند عبارتند از:
- تب
- خستگی مفرط
- ادرار تیره
- مدفوع به رنگ گل
- بی اشتهایی
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد مفاصل
- یرقان (زردی پوست یا سفیدی چشم)
چه آزمایشات خونی برای آزمایش هپاتیت C باید انجام شود؟
تنها راه تشخیص این بیماری انجام آزمایش خون با عنوان آنتی بادی هپاتیتC است. در این آزمایش آنتی بادی ها بررسی میشوند. آنتی بادی ها در صورت ابتلا در جریان خون آزاد میشوند.
آزمایش RNAآزمایشی دیگر برای تشخیص این بیماری است در این آزمایش مشخصات ژنتیکی ویروس مشخص میشود.
نتایج آزمایش آنتی بادی هپاتیت C
این آزمایش دو نتیجه دارد درحالت اول هیچ آنتی بادی فعالی در خون یافت نمیشود و فرد ویروس هپاتیت C را ندارد. اما همانگونه که گفتیم از زمان ورود ویروس تا بروز علائم بیماری 6 ماه زمان میبرد بنابراین بهتر است مجددا آزمایش انجام گیرد.
در حالت دوم آنتی بادی ها در خون یافت میشوند و نشان از آلودگی فرد به ویروس هپاتیت C است. نکته قابل توجه این بیماری این است که گاهی خود به خود دفع میشود اما آنتی بادی ها تا ابد در خون فرد باقی میماند.
در صورتی که در نتیجه آزمایش شما نشان از آنتی بادی ها اد لازم است تا آزمایش RNAانجام میشود تا وجود و یا دم وجود به طور کامل بررسی شود.
به چه سرعت بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت C آزمایش آنتی بادی قدرت تعیین آلوده بودن یا نبودن فرد را دارد؟ برای اکثر افرادی که در معرض ویروس هپاتیت C قرار داشته اند، زمایش خون آنتی بادی HCV بین 4 تا 10 هفته مثبت خواهد شد. در حدود 97% افراد آلوده شش ماه بعد از در معرض ویروس قرار گرفتن آزمایش مثبت خواهند داشت.
به چه سرعت بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت C آزمایش RNA ویروس هپاتیت C قدرت تعیین آلوده بودن یا نبودن فرد را دارد؟ آزمایش خاصی به نام آزمایش RNA ویروس هپاتیت C (یا PCR) وجود دارد که 2 تا 3 هفته بعد از در معرض قرار گرفتن میتواند آلوده بودن یا نبودن فرد را مشخص کند.
آیا کسی که سطح آنزیم کبد او (مثلا ALT) نرمال است باز هم به هپاتیت C مبتلا شود؟ بله در بین افراد مبتلا به هپاتیت C بالا و پایین شدن سطح آنزیم ها و برگشت کوتاه مدت آنها به سطح نرمال امری طبیعی است. برخی افراد مبتلا به هپاتیت C با وجود اینکه بیماری آنها مزمن استولی گاها تا یک ماه سطح آنزیم نرمالی دارند.
درمان
- هیچ درمان پیشنهادی برای هپاتیت C وجود ندارد پزشک متخصص درمان های پیشنهادی مناسبی ارائه میدهد تا بیماری از حالت حاد به مزمن تبدیل نشود.
- پیشرفت چشم گیری در زمینه درمان هپاتیت نوع مزمن به دست آمده است.
- افراد مبتلا در بازه زمانی 8 الی 12 هفته قرص استفاده میکنند و در 90 درصد مواقع هیچ عوارضی نخواهند داشت.
- در افراد مبتلا و حتی درمان شده خطر ابتلا به بیماری های کبدی افزایش می یابد. بنابراین وضعیت کبد خود را دائما چک کنید و با حفظ رژیم غذایی و مصرف دارویی سلامت کبد خود را تضمین کنید.
- هنوز واکسنی قطعی برای این بیماری تولید تشده و فقط برا نوع A و B واکسن تولید شده است.