علایم بیماری سرخک و شیوه تشخیص و درمان آن

سرخک، سرخک یک بیماری مسری است که با مراحل زیر مشخص میگردد

1- مرحله مقدماتی یا Prodromal: تب، سرفه، آبریزش از بینی (علائم کریزا و کنژنکتیویت)

۲- راش‌های ماکولوپاپولرژنرالیزه که از خط رویش سر و پشت گوش‌ها شروع می‌شوند. راش‌ها ۱۴ روز بعد از ابتلا به عفونت ایجاد می‌گردند.

لکه‌های کوپلیک پاتوگنومونیک سرخک هستند. لکه‌های کوپلیک، ۲ روز قبل از ظاهر شدن راشها بر روی مخاط دهانی ایجاد شده و با ظهور راش‌ها ناپدید می‌گردند. در بیماران مبتلا به نقص ایمنی مانند ایدز، راش کاراکتریستیک سرخک ممکن است رخ ندهد (سرخک بدون راش).

عوارض تنفسی: بیشتر عوارض سرخک، راه تنفسی را درگیر کرده و شامل تأثیرات تکثیر خود ویروس و عفونت‌های باکتریال ثانویه می‌باشد. این عوارض عبارتند از: ۱- لارنگوتراکئوبرونشیت حاد (کروپ) می‌تواند در طی سرخک رخ داده و ممکن است موجب انسداد راه هوایی شود (خصوصا در کودکان کم سن)؛

۲- پنومونی سلول غول آسا به علت تکثیر ویروس سرخک در ریه‌ها می‌تواند در کودکان دچار نقص ایمنی رخ دهد (شامل افراد مبتلا به عفونت 1-HIV)؛

۳- اوتیت میانی و برونکوپنومونی بیشترین شیوع را داشته و ممکن است توسط استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا تیپ ایا استافیلوکوک‌ها ایجاد شوند.

اسهال: بسیاری از کودکان مبتلا به سرخک دچار اسهال می‌شوند که به بروز سوء تغذیه کمک می‌کند.

عوارض CNS: عوارض نادر ولی جدی سرخک، دستگاه عصبی مرکزی (CNS) را درگیر می‌کند. آنسفالیت بعد از سرخک در طی ۲ هفته از بروز بثورات رخ داده و با تب، تشنج و طیفی از اختلالات نورولوژیک مشخص می‌شود.

دوره سرایت: از چند روز قبل از ظهور بثورات تا چند روز بعد از آن است.

تشخیص:

تشخیص سرخک براساس علائم بالینی و مشاهده لکه‌های کوپلیک است. تست‌های سرولوژیک رایج‌ترین روش تشخیص آزمایشگاهی سرخک هستند. IgM اختصاصی سرخک غالبا طی ۳-۱ روز از شروع راش‌های قابل شناسایی هستند.

روش RT – PCR هم برای تشخیص سرخک، حساس و اختصاصی می‌باشد.

درمان:

مراقبت‌های حمایتی اساس درمان سرخک هستند. ریباویرین و داروهای ضدویروسی بر روی سرخک اثری ثابت شده‌ای ندارند. استفاده از ویتامین A ۲۰۰۰۰ واحد روزانه به مدت ۲ روز برای کودکان ۱۲ ماه و بالاتر از سوی WHO برای تمام کودکان مبتلا به سرخک توصیه گردیده است.

پیشگیری: تجویز ایمنوگلوبولین در طی ۷۲ ساعت بعد از تماس از سرخک جلوگیری میکند. تجویز ایمنوگلوبولین تا ۶ روز بعد از تماس هم مفید است. تجویز ایمنوگلوبولین بعد از تماس به ویژه در افراد زیر توصیه می‌گردد ١- کودکان کمتر از یک سال ۲- مبتلایان به عفونت HIV و نقص ایمنی ٣- زنان حامله

تشخیص سرخک نیاز به موارد زیر دارد ١- بثورات ماکولوپاپولر ژنرالیزه که حداقل ۳ روز طول کشیده شده باشد. این بثورات به صورت ماکولوپاپولر بوده که از خط رویش سر در پیشانی و پشت گوش شروع می‌شوند و سپس پیشرفت نموده و صورت، تنه و بازوها را درگیر می‌کند. ۲- تب حداقل ۳۸ / ۳ درجه سانتیگراد ۳- سرفه، آبریزش از بینی یا کنژنکتیویت