بیماری سرخک چه علائمی دارد و چطور تشخیص داده میشود؟

سرخک یک بیماری مسری است که با مراحل زیر مشخص میگردد
1- مرحله مقدماتی یا Prodromal: تب، سرفه، آبریزش از بینی (علائم کریزا) و کنژنکتیویت
۲- راشهای ماکولوپاپولر ژنرالیزه که از خط رویش سرو پشت گوشها شروع میشوند. راشها ۱۴ روز بعد از ابتلا به عفونت ایجاد میگردند.
لکههای کوپلیک پاتوگنومونیک سرخک هستند. لکههای کوپلیک، ۲ روز قبل از ظاهر شدن راشها بر روی مخاط دهانی ایجاد شده و با ظهور راشها ناپدید میگردند.
در بیماران مبتلا به نقص ایمنی مانند ایدز، راش کاراکتریستیک سرخک ممکن است رخ ندهد (سرخک بدون راش).
عوارض تنفسی: بیشتر عوارض سرخک، راه تنفسی را درگیر کرده و شامل تأثیرات تکثیر خود ویروس و عفونتهای باکتریال ثانویه میباشد. این عوارض عبارتند از: ۱- لارنگوتراکئو برونشیت حاد (کروپ) میتواند در طی سرخک رخ داده و ممکن است موجب انسداد راه هوایی شود (خصوصا در کودکان کم سن)؛ ۲- پنومونی سلول غول آسا به علت تکثیر ویروس سرخک در ریهها میتواند در کودکان دچار نقص ایمنی رخ دهد (شامل افراد مبتلا به عفونت 1-HIV)؛ ۳- اوتیت میانی و برونکوپنومونی بیشترین شیوع را داشته و ممکن است توسط استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا تیپ ایا استافیلوکوکها ایجاد شوند.
اسهال: بسیاری از کودکان مبتلا به سرخک دچار اسهال میشوند که به بروز سوء تغذیه کمک میکند.
عوارض CNS: عوارض نادر ولی جدی سرخک، دستگاه عصبی مرکزی (CNS) را درگیر میکند. آنسفالیت بعد از سرخک در طی ۲ هفته از بروز بثورات رخ داده و با تب، تشنج و طیفی از اختلالات نورولوژیک مشخص میشود.
دوره سرایت: از چند روز قبل از ظهور بثورات تا چند روز بعد از آن.
تشخیص:
تشخیص سرخک براساس علائم بالینی و مشاهده لکههای کوپلیک است. تستهای سرولوژیک رایجترین روش تشخیص آزمایشگاهی سرخک هستند. IgM اختصاصی سرخک غالبا طی ۳-۱ روز از شروع راشهای قابل شناسایی هستند. روش RT – PCR هم برای تشخیص سرخک، حساس و اختصاصی میباشد.
درمان:
مراقبتهای حمایتی اساس درمان سرخک هستند. ریباویرین و داروهای ضدویروسی بر روی سرخک اثری ثابت شدهای ندارند. استفاده از ویتامین A (۲۰۰۰۰ واحد روزانه به مدت ۲ روز برای کودکان ۱۲ ماه و بالاتر از سوی WHO برای تمام کودکان مبتلا به سرخک توصیه گردیده است.
پیشگیری:
تجویز ایمنوگلوبولین در طی ۷۲ ساعت بعد از تماس از سرخک جلوگیری میکند. تجویز ایمنوگلوبولین تا ۶ روز بعد از تماس هم مفید است. تجویز ایمنوگلوبولین بعد از تماس به ویژه در افراد زیر توصیه میگردد ۱- کودکان کمتر از یک سال ۲- مبتلایان به عفونت HIV و نقص ایمنی ۳- زنان حامله
تشخیص سرخک نیاز به موارد زیر دارد؛ 1- ثورات ماکولوپاپولر ژنرالیزه که حداقل ۳ روز طول کشیده شده باشد. این بثورات به صورت ماکولوپاپولر بوده که از خط رویش سردر پیشانی و پشت گوش شروع میشوند و سپس پیشرفت نموده و صورت، تنه و بازوها را درگیر میکند. ۲- تب حداقل 38.3 درجه سانتیگراد ۳- سرفه، آبریزش از بینی یا کنژنکتیویت