طول مدت درمان بیماری سل
بیماران جدید: طول دوره درمان در موارد جدید ۶ ماه است، در حالی که در بیماران تحت درمان مجدد، ۸ ماه است. در بیماران جدید، در مرحله حملهای به مدت ۲ ماه با ۴ دارو (ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید و اتامبوتول) و در مرحله نگهدارنده به مدت ۴ ماه با ۲ دارو (ایزونیازید و ریفامپین) درمان میگردند.
بیماران درمان مجدد: این موارد شامل شکست درمان، عود و غیبت از درمان می‌باشند. طول مدت درمان در این بیماران، ۸ ماه است. در بیماران تحت درمان مجدد، مرحله حملهای به مدت ۳ ماه با ۴ دارو ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید و اتامبوتول) در مرحله نگهدارنده به مدت ۵ ماه با ۳ دارو (ایزونیازید، ریفامپین و اتامبوتول) می‌باشد.
رژیم‌های فوق الذکر در شرایط زیر نیاز به اصلاح دارند 1- پاسخ آزمایشات تعیین هویت و آنتی بیوگرام ٢- وجود کاویته در CXR ٣- وجود ریسک فاکتورهایی از جمله HIV، دیابت، نارسایی مزمن کلیه و نقص ایمنی ۴- داشتن کشت مثبت در پایان مرحله حملهای
دوره درمان طولانی تر: در موارد زیر، نباید طول مدت درمان کمتر از ۹ ماه یا طول دوره نگهدارنده کمتر از ۷ ماه باشد: 1- بیمار مبتلا به مننژیت سلی، سل منتشر/ارزنی، مبتلایان به سل ستون مهره‌ها یا ضایعات عصبی ۲- بیمار مبتلا به سل ریوی که دارای حداقل یکی از ریسک فاکتورهای زیر باشد و در CXR آنها در بدو مراجعه کاویته وجود داشته باشد یا نتایج آزمایش کشت خلط آنها در پایان دوره حملهای مثبت باشد الف) HIV مثبت، ب) نارسایی مزمن کلیه، ج) نقص ایمنی ۳- بیمارانی که در CXR آنها در بدو درمان کاویته مشاهده می‌گردد و نتیجه آزمایش کشت خلط آنها در پایان دوره حملهای مثبت باشد.
هرگاه بیماری دارای حداقل یکی از ریسک فاکتورهای HIV، دیابت، نارسایی مزمن کلیه و یا نقص ایمنی بوده و علاوه بر آن در CXR بدو درمان، کاویته مشاهده شود، طول دوره درمان باید به ۹ ماه افزایش یابد که شامل ۲ ماه درمان با HRZE و ۷ ماه درمان با HR می‌باشد.
روش‌های تشخیص سل براساس دستورالعمل کشوری سل 1- (Line Prop Assay ( LPA : قادر به شناسایی همزمان و سریع هویت مایکوباکتریوم کمپلکس و مقاومت به داروهای اصلی ضد سل (از جمله ایزونیازید و ریفامپین) در عرض ۴ ساعت است. ۲- Gene X pert (جین اکسپرت): این شیوه قادر به شناسایی همزمان وسریع هویت مایکوباکتریوم کمپلکس و مقاومت دارویی به ریفامپین در طی ۹۰ دقیقه می‌باشد. ۳- PCR: این روش قادر است هویت و مقاومت به داروهای اصلی ضدسل (از جمله ایزونیازید و ریفامپین) را در عرض ۳ تا ۵ روز مشخص نماید.
روش LPA روش ارجح و انتخابی است ولی چون این روش هم اکنون در کشورمان در دسترس نمی‌باشد، به صورت زیر عمل می‌نمائیم
– در موارد دارای سابقه تماس با بیمار مقاوم به ریفامپین و موارد شکست درمان (که مقاومت به ایزونیازید در آن محتمل‌تر است)، آزمایشات تعیین هویت و آنتی بیوگرام به صورت همزمان به ۳ روش: معمولی، جین اکسپرت و PCR، انجام شود.
۲- در سایر موارد دارای اندیکاسیون آنتی بیوگرام، می‌توان به انجام همزمان دو روش معمولی و جین اکسپرت (به عنوان گزینه حداقلی اکتفا کرد.
