چرا نبضم تند می‌زند؟ درمان آن چیست؟
درست مثل اتومبیل مسابقه که با زیاد کردن دور موتور سرعت آن بالا می‌رود، قلب انسان هم ممکن است بیشتر و تندتر بزند که این حالت را پزشکان تند نبضی می‌نامند. اما برخلاف اتومبیل، قلب برای تپیدن آرام ساخته شده است، نه برای سرعت گرفتن. و اگر با حداکثر سرعت خود بزند، حادثه غم‌انگیزی در پیش خواهد داشت.
در هنگام استراحت، قلب یک فرد بزرگسال به طور طبیعی بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌زند. هرگونه افزایش بیش از ۱۰۰ بار آن تندنبضی به شمار می‌آید. موارد بسیاری وجود دارد که تعداد نبض از این حد طبیعی فراتر می‌رود.
وقتی بدن نیاز به خون و اکسیژن بیشتر داشته باشد، کار قلب زیاد شده و تندتر می‌زند. ورزش، هیجان، عصبانیت، و زیاد خوردن غذا کار قلب را بالا می‌برند. اگر اضافه وزن دارید کارقلب زیادتر می‌شود. و گاهی، بسته به ترکیب شیمیایی بدن، نبض برخی افراد به طور طبیعی کمی بالاتر است.
بیماری‌ها و تغییرات فیزیولوژیایی بار اضافی بر دوش قلب می‌گذارند. از جمله اینها تب، فشار خون بالا یا پایین، آسم، کم خونی، تولید بیش از حد هورمون تیروئید، و آدرنالین زیادی در بدن است. قلب در پاسخ به بعضی تحریک‌کننده‌های خارجی مثل نیکوتین، کافئین، داروها، و مواد مخدر مثل چکش بادی می‌زند. کمبود برخی مواد مغذی – مخصوصا پتاسیم و ویتامین‌های گروه B نیز تعداد نبض را بالا می‌برد. رژیم غذایی سخت تعادل کانی‌های بدن را چنان بر هم می‌زند که بالا رفتن تعداد نبض مشکل آفرین می‌گردد.
تندی نبض در افراد دچار حمله قلبی یا نارسایی احتقانی قلب شایع است. وقتی قلب آسیب ببیند، یکی از راه‌های بالا بردن برون دھی خون زیاد شدن تعداد ضربان آن است.
گاهی نقصی در دستگاه الکتریکی درون قلب آسیب دیده، یا حتی سالم، باعث ارسال تکانه‌های الکتریکی بیشتر در آن می‌شود. یکی از عوارض این نقص افزایش ناگهانی و کوتاه مدت نبض تا ۲۰۰ ضربان در دقیقه است که تندنبضی حمله‌ای فوق بطنی نام دارد. پزشکان این مورد تند نبضی را خطرناک نمی‌دانند و به آسانی درمان می‌کنند.
در مواردی، سرعت زنش قلب زیاد شده، ولی نظم آشفته و عجیبی دارد و این حالت تارلرزش دهلیزی نام دارد. این حالت خوش خیم و درمان پذیر است.
اما اگر این اختلال در حفرات پایینی قلب (بطن ها) روی دهد جای نگرانی دارد. در این حالت قلب با سرعت بسیار زیاد به لرزش در آمده و تمام فعالیت‌های آن متوقف می‌شود. اختلال در نظم انقباضی بطن‌ها ممکن است به مرگ ناگهانی بینجامد.
به خاطر تندی نبض چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالت عادی قلب بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه می‌زند.
ندی نبض ظرف پنج دقیقه بعد از ورزش شدید به اندازه طبیعی برنمی گردد.
اگر بدون ورزش با اضطراب یا تنش روانی نبض نامنظم و بیش از ۱۰۰ ضربان در دقیقه است، فورا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
درمان تندی نبض
بهتر است هر نوع تند شدن نبض را به پزشک اطلاع داد تا او با معاینه دقیق از بیخطر بودن آن مطمئن شود. از مواد محرک بپرهیزید. دوری از تمام موادی که باعث تند شدن نبض می‌گردند لازم است. از جمله اینها غذاها و نوشابه‌های کافئین دار(قهوه، چای، کوکا)، الکل، و مواد مخدر است. سیگار سرخرگ‌ها را منقبض کرده و کار قلب را بالا می‌برد. خود نیکوتین سیگار هم از محرک‌های قوی است. اگر دارویی مصرف می‌کنید، به میزانی که پزشک دستور داده است بخورید.
مانور واگ انجام دهید. تندنبضی حمله‌ای فوق بطنی را با روش‌هایی که مانور واگ نام دارند می‌توان متوقف کرد. اگر مستعد ابتلا به تند نبضی هستید، پزشک در صورتی که مناسب بداند، انجام این مانورها را توصیه خواهد کرد. این کار با تحریک عصب قلبی واگ تپیدن آن را کند می‌کند. روش‌های مختلف مانور عبارتند از
گرفتن بینی و فین کردن سرفه کردن و عق زدن. فروبردن صورت در آب یخ به مدت چند ثانیه. چمباتمه زدن، سفت کردن بدن، و زور زدن. انقباض ماهیچه‌های شکم و زور زدن. لاغر شوید. کاهش وزن باعث کم شدن بار قلب می‌گردد. ورزش‌های سبک و نرمش دستگاه قلبی عروقی بدن را تنظیم کرده و قلب، شش‌ها، و ماهیچه‌ها را وادار به مصرف بهتر اکسیژن می‌کند. ورزش در درمان اضطراب هم بسیار مؤثر است.
رژیم سخت نگیرید. رژیم‌های غذایی پرپروتئین و و کاهنده سریع وزن اغلب عوارض جانبی نامطلوبی دارند. این رژیمها نبض را بسیار تند کرده و گاهی خطرناکند. در عوض، رژیم‌های غذایی متعادل و زیر نظر پزشک بگیرید.
دارو بخورید. پزشکان متخصص قلب داروهای مختلفی برای کاستن از سرعت قلب تجویز می‌کنند. از جمله این داروها مسدودکنندههای بتا، مسدودکنندههای کلسیم، کینیدین، دیزوپیرامید، و لیدوکائین است.
