چند نوع دروغگوی اینترنتی داریم؟ آیا شما خودتان را درگیر رو کردن دروغگویی دیگران در شبکههای اجتماعی میکنید؟
دروغپردازان در شبکههای اجتماعی نیات و اهداف و پوستههای مختلفی دارند.
سوال این است که آیا شما وقتی متوجه میشوید شخصی واضحا دروغ میگوید، درگیر اثبات آن به خودش و دیگران میشوید؟
واکنشهای ما به دروغ متفاوت هستند:
برخی افراد با خودشان میگویند که بیجهت وقتشان را صرف رو کردن دروغ دیگران و آوردن دلیل یا سند برای این امر نکنند و کار خودشان را میکنند.
برخی هم کلی وقت میگذارند و بحث و مجادله میکنند.
برخی سبک پاسخ مینیمال دارند و سبک به اصطلاح «العاقل یکفی بالاشاره» را دارند.
برخی با خودشان میگویند که شاید اصلا بیاعتنایی و به اشتراک نگذاشتن مطالب این دسته افراد و در عوض کمک به بیشتر دیده شدن مطالب و اخبار و تحلیلهای درست، شیوه مبارزه بهتری است.
برخی شیوه کامنتهای دشنامآلود را پیشه میکنند و تبدیل به فحاش اینترنتی میشوند.
اما خود دروغگوهای اینترنتی در شبکههای اجتماعی، دستههای مختلفی دارند:
1- متعصبان به یک نظر
اینها زمین و زمان را به هم میدوزند که درستی نظر و عقیده خود را اثبات کنند. مثلا اگر جزو گروه ضد تزریق واکسن هستند، عوارض اندک واکسنها یا خبرهای ساختگی را سازماندهی شده به اشتراک میگذارند.
آنها گروههای دیگر را نادان قلمداد میکنند و استدلالهای آنها را دیگر نمیشنوند.
2- دسته متفاخران
اینها داشتن یک خودرو ، وسیله خاص ، خانه یا بهرهمندی از یک سفر به قول خودشان لاکچری را جار میزنند و خب خیلیها وقتها واقعا اینها برای خودشان نیست یا به آن صورت که ادعا میکنند، وجود ندارد.
اینها گاهی تظاهر به داشتن شغل و تخصصی میکنند که واقعیت ندارد.
3- دسته سادیستها
اینها از هر فرصتی برای آزار دیگران استفاده میکنند. اینها میگردند و اشخاصی را پیدا میکنند که روی نظر، کسب و کار و فعالیت خود حساس هستند.
بعد با آگاهی از حساسیت روحی آنها، کامنتها و مطالبی مینویسند تا تمرکز مخاطب خود را به همب بزنند و او را وادار به پرخاش کنند و بعد از لابلای پرخاش و اعتراض آنها، مجددا مچگیری کنند.
4- دسته توجهطلبان
اینها میگردند و مطالبی را که میدانند لایکآور و محبوبیتافزار هستند پیدا میکنند و به دروغ به خود نسبت میدهند.
مثلا عکس یک بیمار سرطانی را آشنا و دوست یا فامیل خود جا میزنند. تظاهر میکنند که در فعلیت خیرانه دشواری شرکت دارند.
فرنگیها اصطلاح جالبی برای این دسته افراد دارند و از آنها با عنوان Karma Farming یاد میکنند. یعنی برای به دست آوردن پاداش یا کارمای خود، چیزهایی را در مزرعه اینترنت میکارند و پرورش میدهند!
5- واکنشدهندگان وارونه
اینها هم دسته جالبی هستند. از نظر روانشناسی آنها دردرون خود ایدهآل، تمنا و عقیدهای دارند که چون چیز مطلوبی در جامعه نیست و قابل ابراز نیست، سرکوب میکنند. بعد چون روانشان درگیر این سرکوب است، در حالت ظاهر واکنشهایی 180 درجه خلاف تمایل باطنی خود بروز میدهند.
مثلا شخصی که ولنگاری اخلاقی خوشش میآید و به چیز پایبند نیست، تبدیل به معلم اخلاق میشود. یا کسی که پاگدست نیست، سعی میکند شواهد دزدیهای دیگران رو کند. یا کسی که گرایش جنسی دارد که دیدگاه رسمی طردش میکند، خود در مقام استهزاکننده فعال آن نوع گرایش جنسی قرار میگیرد.
6- دستهای که از خود فرایند ساخت دروغ لذت میبرند
جالب است دستهای هم هستند که برای مهارت خود دردستکاری اخبار و درج کپشنها و توضیحات خلاف واقع، ارزش زیاد قائل هستند.
برخی از این افراد واقعا مهارت زیادی دارند و میتوانند با کنار هم چیدن و دستکاری جزئی یک سری فکتها، مخاطب را وادار به یک نتیجهگیری نادرست کنند.
بعد وقتی که میبینند چطور دروغشان همهگیر و وایرال میشوند، به اوج لذت میرسند.
گاهی اصلا کسی متوجه نمیشود این اخبار را چه کسی ساخته و لایک و دنبالکنندهای هم نصیب خود این افراد نمیشود. اما همینکه توانستهاند فرایند دروغسازی را انجام بدهند، بهره غیرمادی میبرند!
لینک مستند مزبور :
https://www.discovery.ca/Shows/Unabomber-In-His-Own-Words/Video?vid=1902287
(با آی پی کانادا باز کنید)
سوال : ای کاش در مورد اینکه چطور میشه با این دروغگوهای اینترنتی برخورد کرد و بهترین راهکار چیه بیشتر توضیح بدید.
سپاس
دیگه چون موضوع بحث چیز دیگری بود وارد بحث بمب گذار مشهور نشدم. ضمن اینکه پادکست فارسی کانال بی خیلی دقیق و مشروح قضیه رو توضیح داده.
سپاس از پاسختون ولی سوال من در خصوص مطلب دیگری بود :
در مورد اینکه چطور میشه با این دروغگوهای اینترنتی برخورد کرد و بهترین راهکار چیه
ممنون از شما آقای دکتر
سوال من این هست که آیا گروه دوم و چهارم زیادی همپوشانی ندارند؟ و به نوعی یک گروه نیستند؟
هدف هر دو کسب توجه است. منتها در دسته چهار به دروغ چیزی که رخ نداده و نسبتی با آنها ندارد، ابزار میشود. در دسته دوم شخص واقعا کالا یا ویژگی مورد نظر را دارد و مصر به خودنمایی است. بنابراین تا حدی زیادی با هم متفاوت هستند.