اسکیزوفرنی در کودکان چه علائمی دارد و شیوه تشخیص و درمان آن چیست؟
اسکیزوفرنی معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تظاهر پیدا میکند. اسکیزوفرنی در دوران کودکی نادر بوده و در سنین ۱۳ تا ۱۸ سالگی افزایش پیدا میکند. پسرها اندکی بیشتر از دخترها به اسکیزوفرنی مبتلا میگردند.
اتیولوژی: اتیولوژی اسکیزوفرنی نامشخص است ولی استعداد ژنتیکی در بروز آن نقش دارد. ریسک ابتلا در بستگان درجه اول ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عمومی میباشد.
تظاهرات بالینی: اسکیزوفرنی با علائم زیر تظاهر مییابد:
١- توهم (Hallucination) ٢- هذیان (Delusion) ٣- تکلم آشفته (Disorganized Speech) ۴- رفتار آشفته یا کاتاتونیک
۵- علائم منفی شامل عاطفه سطحی، قطع شدن کلام (Alogia) و بیارادگی
برای تشخیص اسکیزوفرنی باید حداقل ۲ علامت از علائم فوق وجود داشته باشد که یکی از آنها، ۳ علامت اول باشد.
علائم مثبت (Positive): هذیانها و توهمات از علائم مثبت هستند.
علائم منفی (Negative): فقدان انگیزه و تعاملات اجتماعی و عاطفه سطحی (Flat effect) از علائم منفی هستند.
کودکان با IQ بالاتر بیشتر علائم مثبت دارند و علائم منفی در آنها کمتر است. ! توجه اختلالات شناختی (Cognitive) ناتوانکنندهترین تظاهر اسکیزوفرنی میباشد که موجب اختلال شدید اجتماعی و عملکردی میشود.
تشخیص: برای تشخیص قطعی اسکیزوفرنی، علائم بالینی میبایستی حداقل ۶ ماه ادامه یابند. در صورتی که علائم کمتر از یک ماه وجود داشته باشند، اختلال سایکوتیک گذرا (Brief psychotic disorder) نامیده میشود. اگر علائم بیشتر از یک ماه اما کمتر از ۶ ماه باشد، اختلال اسکیزوفرنی فرم نامیده میشود.
1- هیچ آزمون تشخیصی یا روش تصویربرداری برای اسکیزوفرنی اختصاصی نمیباشد، تشخیص با Rule out سایر علل از جمله بیماری ویلسون، بیماریهای متابولیک، سوءمصرف مواد و دلیریوم مسجل میگردد.
۲- صرع لوب تمپورال علائم اسکیزوفرنی را تقلید میکند.
درمان دارویی: داروهایی که برای درمان اسکیزوفرنی به کار میروند به دو گروه تقسیم میگردند:
آنتی سایکوتیکهای آتیپیک: داروهای خط اول بوده و شامل ریسپریدون، اولانزاپین، کوئتیاپین، زیپراسیدون، آریپیپرازول و پالی پریدون هستند.
آنتی سایکوتیکهای تیپیک: داروهای خط دوم بوده و شامل هالوپریدول، کلرپرومازین، تری فلوپرازین، تیوتکسین، لوکساپین و مولیندون میباشند.
برای درمان اسکیزوفرنیهای مقاوم به درمان از کلوزاپین استفاده میشود.
داروهای نورولپتیک ریسک، دیسکینزی تأخیری را بالا برده، لذا در کودکان باید با احتیاط تجویز شوند. ! توجه کودکان قبل از بلوغ به داروهای آنتی سایکوتیک کمتر پاسخ میدهند.
درمان غیردارویی: درمانهای سایکوسوشیال از جمله رفتاردرمانی شناختی (CBT)، روشهای حمایتی، مهارتآموزی و اصلاح رفتار در مبتلایان به اسکیزوفرنی به کار برده میشوند.
پیش آگهی: پیش آگهی بیماری اسکیزوفرنی در صورت وجود موارد زیر بد میشود:
١- اگر آغاز بیماری قبل از ۱۳ سالگی باشد. ۲- سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی وجود داشته باشد. ٣- فانکشن بیمار قبل از ایجاد بیماری بد باشد. ۴- علائم منفی داشته باشد.