سنگواره یا فسیل چگونه تشکیل میشود؟
فسیل عبارت از بقایای نباتات و حیواناتی است که در سنگ محفوظ مانده باشند. گاهی فسیلها بشکل صدف، استخوان، پوسته یا فلس یا سایر قسمتهای سخت بدن حیوانات در میآیند. بعضی اوقات ممکن است که بک حیوان بطور کامل محفوظ گردیده یا اینکه فسیل میتواند فقید پرده یا غشاء نازکی از کربن باشد که در اثر فساد نبات باقی مانده باشد. همچنین یک فسیل مسکن است که در اثر حرکت و جای پای حیوانات در روی گل نیز بوده باشد. وقتیکه درخت یا حیوانی میمیرد بتدریج ناپدید میگردد، قسمتهای نرم فاسد شده و قطعات سخت هم در اثر باد و باران سائیده شده و از بین میروند. ولی اگر بدن بوسیله شن یا مواد دیگر پوشیده شود، قسمتهایی از آن میتوانند برای مدت طولانی محفوظ بمانند، و در این حالت ممکنست که به فسیل یا سنگواره تبدیل شوند.
بیشتر فسیلها، بقایای نباتات و حیواناتی هستند که در آب زندگی کرده و مردهاند. بدن آنها بزودی بوسیله ذرات شنی که در آب حرکت میکرده پوشیده شده است. بتدریج شن و گل بیشتری بدنهای نباتات و حیوانات را پوشانیده و آنها را با فشار به طبقات زیرین شن جای دادهاند. طبقات بالایههای زیرین هم سخت شده و بصورت سنگ در آمدهاند، نوعی سنگی که به آن سنگ رسوبی» گفته میشود.
ضمن اینکه سنگهای رسوبی بارامی و کندن تشکیل گردیدهاند، بدنهای حیوانات و نباتات هم که در آنها مدفون گردیدهاند، بتدریج تغییر نمودهاند. مواد معدنی موجود در آب، منافذ ریز موجود درا، تخوانها یا داخل صدفها را پر کرده است. پس از اینکه خود صدف خرد شده، قالب صدف در سنگ باقی مانده و بدین ترتیب ترکیب یا قالب بیرونی صدف نیز در سنگ پا بر جا مانده است. این عمل ممکنست که هزاران سال طول بکشد.
را در خشکی، بدن حیوانات و نباتات ممکن است که در اثر وزش شن یا شاید خاکستر کوه آتشفشان، از ذراتی پوشیده شود. حشرات و سایر موجودات کوچک هم ممکن است که در شیره چسبنده نباتات بدام افتند بنا بر این وقتی بعدا این شیره گیاهی سخت شده و به کهربا تبدیل شود، بدنهای موجودات داخل خود را محفوظ نگاه میدارد. حیوانات بزرگتر ممکنست که در حفرههای قیر یا شن روان افتاده و بدین ترتیب اجساد آنها برای میلیونها سال محفوظ نگاهداشته شوند.