منظور از قشقرق در کودکان چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
قشقرق (Temper Tantrums) قشقرق یک وضعیت رفتاری بسیار شایع در کودکان است.
قشقرق به شکل اپیزود‌های خشم و درماندگی بوده که تظاهر آن به صورت‌های زیر است:
۱۔ جیغ زدن، لوس کردن، کوبیدن پا و سر به زمین، مشت زدن و به زمین افتادن
۲- حبس کردن نفس، استفراغ کردن و رفتار‌های تهاجمی مثل گاز گرفتن
علت قشقرق
قشقرق یک مرحله طبیعی از تکامل کودک است.
انواع: قشقرق به دو نوع طبیعی (تیپیک) و غیرطبیعی (آتیپیک) تقسیم‌بندی می‌شود.
نوع آتیپیک: با خشونت، تخریب، جراحت و رفتار‌های تهاجمی همراه هستند. نوع آتیپیکال ممکن است با اختلالات خواب، مشکلات یادگیری، ADHD، أوتیسم، استرس‌های خانوادگی و اختلالات خلقی همراه باشند.
اپیدمیولوژی: قشقرق در کودکان ۱ تا ۴ ساله شایع است. شدت قشقرق در اواخر ۳ سالگی به پیک خود می‌رسد. شیوع قشقرق در دختر‌ها و پسر‌ها، یکسان است.
سیر قشقرق: تعداد اپیزود‌های قشقرق با افزایش سن، کاهش می‌یابد، در حالی که مدت زمان هر اپیزود با افزایش سن، زیاد می‌شود.
ارزیابی و بررسی
1- ابتدا باید سایر مشکلات رفتاری Rule out شوند به ویژه سلامت و بهداشت روانی والدین
۲- گرسنگی، خستگی، فعالیت فیزیکی ناکافی و هیجانات بیش از حد در کودک می‌تواند موجب قشقرق شود.
۳- معاینه کامل کودک از جمله معاینه بالینی، شنوایی و تکاملی باید انجام شوند. تأخیر در گفتار زبان می‌تواند موجب تشدید قشقرق گردد.
۴- اختلالات خواب باید بررسی گردند. ۵- غربالگری آنمی فقر آهن و مسمومیت با سرب باید انجام شوند.
در بیشتر کودکانی که به قشقرق مبتلا می‌شوند هیچ بیماری طبی زمینه‌ای وجود ندارد.
کودکانی که عقب ماندگی ذهنی دارند ممکن است هنگامی که سن تکاملی آن‌ها به ۴-۳ سال رسید، دچار قشقرق گردند.
درمان
۱- درمان با آموزش به والدین در مورد قشقرق آغاز می‌شود. باید به آن‌ها تأکید کنیم که قشقرق طبیعی یک فاز طبیعی تکامل است.
٢- والدین باید متوجه بشوند وظیفه آن‌ها این است که در هنگام ناکامی و عصبانیت کودک به او کمک کنند تا خودش را کنترل کند. والدین با پیشگیری از گرسنگی، خستگی، تنهایی یا تحریک بیش از حد می‌توانند از ایجاد قشقرق در کودکشان جلوگیری کنند.
۳- رفتار مطلوب کودک در مهد کودک و قشقرق او در خانه می‌تواند نشان دهنده نیاز او به جلب توجه والدین یا ناشی از خستگی باشد.
۴- زیربنای درمان، کشف استرس زمینه‌ای است، زیرا بسیاری از استرس‌ها قابل حذف می‌باشند. گاهی اوقات والدین با تسلیم در مقابل تقاضا‌های کودک، ناخواسته رفتار قشقرق را تقویت می‌کنند مثلا کودک ۲ ساله یاد می‌گیرد که هر وقت جیغ بکشد مادرش نوشابه به او می‌دهد.
۵- رفتار مثبت والدین و اجتناب از رفتار‌هایی مشابه قشقرق (مثل فریاد کشیدن) و دوری از تنبیه بدنی به درمان قشقرق کمک می‌نماید. والدین باید به کودک حق انتخاب‌های قابل قبول بدهند.
۶- پرت کردن حواس کودک از موضوع یا اتفاقی که باعث ناکامی شده است روش مؤثری برای جلوگیری از قشقرق است. بیرون آوردن فیزیکی کودک از محیطی که مرتبط با مشکل کودک است، گاهی مؤثر واقع می‌شود.
7- استراتژی‌های رفتاری شامل تغییر رفتار با کمک تقویت مثبت و منفی و خاموشی (Extinction) می‌باشد. در طول هفته اولی که مداخله رفتاری شروع شده است، امکان دارد قشقرق افزایش یابد.
